Trong báo cáo triển vọng nửa cuối năm 2022, Công ty chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo lợi nhuận trước thuế toàn ngành ngân hàng giảm tốc trong năm 2023. Tốc độ tăng dự kiến chỉ đạt khoảng 10%, trong đó có sự phân hóa về triển vọng giữa các nhóm ngân hàng.
Năm tới, lợi nhuận nhóm này dự kiến tiếp tục phân hóa mạnh, với một số ngân hàng thuộc nhóm quy mô nhỏ sẽ tiếp tục giảm tốc, thậm chí tăng trưởng âm trong trường hợp thị trường bất động sản và tình hình vĩ mô thế giới xấu đi khiến tín dụng chậm lại và khả năng trả nợ của khách hàng khó hồi phục.
Lợi nhuận giảm tốc của ngành ngân hàng, theo nhóm phân tích, do tăng trưởng tín dụng thấp, biên lãi thuần (NIM) thu hẹp và nợ xấu tăng lên.
VCBS hạ dự báo tốc độ tăng trưởng tín dụng xuống khoảng 12% trong năm 2023 do lãi suất cho vay ở mức cao và sức khỏe tài chính của khách hàng suy giảm.
Trong quý I, NIM toàn ngành cũng thu hẹp, giảm xuống 3,68% từ mức 3,81% cuối năm 2022. "Việc tăng lãi suất huy động đã bắt đầu được phản ánh vào NIM, trong khi tín dụng tăng chậm lại, các khoản nợ chậm trả có xu hướng gia tăng", báo cáo của VCBS viết.
Chỉ tiêu này dự kiến tiếp tục thu hẹp trong quý II khi nguồn vốn huy động giá cao vẫn chưa được hấp thụ hết, đồng thời với việc nguồn vốn giả rẻ CASA (tiền gửi thanh toán) giảm mạnh. Trong nửa cuối năm nay, áp lực thu hẹp NIM sẽ hạ thấp, tuy nhiên mức độ cải thiện phân hóa giữa các nhóm ngân hàng.
Theo dự báo của nhóm phân tích, nhóm ngân hàng thương mại nhà nước có NIM duy trì mức thấp do áp lực giảm lãi suất hỗ trợ với các gói vay ưu đãi quy mô lớn từ đầu 2023. Nhóm ngân hàng tư nhân có tệp khách hàng cá nhân thường xuyên dồi dào có NIM tăng nhanh nhờ tỷ lệ CASA và tín dụng bán lẻ hồi phục khi mặt bằng lãi suất giảm dần. Với nhóm ngân hàng nhỏ, NIM sẽ cải thiện rõ rệt khi các khoản tiền gửi lãi suất cao dần đáo hạn.
Ở khía cạnh quản trị rủi ro, nợ xấu và nợ tiềm ẩn tiếp tục tăng. Cuối quý I, tỷ lệ nợ xấu nội bảng tăng lên 1,9% từ mức 1,6% cuối 2022, tỷ lệ nợ nhóm 2 cũng tăng lên 2,1%.
Chi phí tín dụng tăng chậm lại khi các ngân hàng tích cực trích lập trước thời hạn cho các khoản nợ xấu tiềm tàng trong các quý trước. Hoạt động xử lý nợ xấu gặp khó khăn do thị trường bất động sản đóng băng.
Tín dụng toàn hệ thống đến cuối tháng 6 chỉ tăng hơn 4%, thấp hơn đáng kể mức tăng 9,35% cùng kỳ năm 2022, do nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp và cá nhân yếu đi trong bối cảnh lãi suất cao, đơn hàng suy giảm, các thị trường đầu tư tài sản không thuận lợi.
Trong đó, tỷ trọng tín dụng bán lẻ giảm từ 47% cuối năm 2022 xuống 46% tổng dư nợ tại thời điểm cuối quý I, khi các nhu cầu mua nhà để ở, mua ôtô, đầu tư tài sản đều suy giảm. Ở chiều ngược lại, dư nợ doanh nghiệp kinh doanh bất động sản và xây dựng tăng khoảng 5% vào cuối quý I, nhanh hơn tăng trưởng tín dụng toàn ngành.
Minh Sơn