Điển hình, tháng 5.2019, TAND cấp cao tại TP.HCM ra bản án quyết định buộc UBND TX.Thuận An (nay là TP.Thuận An, Bình Dương) thực hiện việc cấp bán cho bà Trần Thị Mỹ Luông (64 tuổi, ngụ TP.Thuận An, Bình Dương) 3 nền đất tái định cư nhưng đến nay vẫn chưa được thi hành.

ĐỖ TRƯỜNG

CHẤP NHẬN GIẢI TỎA TRẮNG ĐỂ BÀN GIAO ĐẤT

Theo nội dung bản án của TAND cấp cao tại TP.HCM ngày 8.5.2019, gia đình bà Trần Thị Mỹ Luông sinh sống ở khu phố Chợ thuộc P.Lái Thiêu

(TP.Thuận An) qua nhiều thế hệ. Năm 2015, UBND TX.Thuận An thực hiện chủ trương nâng cấp, mở rộng đường Châu Văn Tiếp (đoạn từ cầu Tân Phú đến cầu Lái Thiêu, thuộc P.Lái Thiêu, TP.Thuận An), gia đình bà Luông chấp nhận giải tỏa trắng, giao đất cho Nhà nước để làm đường.

Tuy nhiên, UBND TX.Thuận An chỉ cấp bán 1 nền đất tái định cư cho gia đình bà Luông ở khu phố Đông Tư (P.Lái Thiêu) trong khi bà có tổng 11 người con đang sinh sống thành 3 gia đình trên khu đất được giải tỏa. Trước đó, UBND tỉnh Bình Dương vào năm 2014 đã có quyết định, quy định về chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Theo quyết định của UBND tỉnh Bình Dương, gia đình bà Luông được cấp bán 3 suất đất tái định cư.

Dù nhiều lần gửi đơn đề nghị được cấp bán 3 nền đất tái định cư nhưng không được chấp thuận nên bà Luông khởi kiện UBND TX.Thuận An và Chủ tịch UBND TX.Thuận An thời điểm đó là ông Nguyễn Văn Châu (hiện đã nghỉ hưu) ra tòa.

Tháng 9.2017, TAND tỉnh Bình Dương ban hành bản án sơ thẩm bác đơn khởi kiện của bà Luông. Không đồng tình, bà kháng cáo lên TAND cấp cao tại TP.HCM và được đại diện Viện KSND cấp cao tại TP.HCM có ý kiến cho rằng bà Luông đủ điều kiện được hưởng các chính sách tái định cư của UBND tỉnh Bình Dương ban hành. Viện KSND cấp cao tại TP.HCM nhận định: Tòa án cấp sơ thẩm xét xử không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Luông là áp dụng không đúng quy định pháp luật nên đề nghị HĐXX phúc thẩm sửa bản án hành chính sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Dương theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Luông.

ĐỖ TRƯỜNG

"CẤP BÁN" ĐẤT TÁI ĐỊNH CƯ NHƯ THẾ NÀO ?

Như đã đề cập, tháng 5.2019, TAND cấp cao tại TP.HCM có bản án phúc thẩm chấp nhận kháng cáo của bà Luông, sửa bản án hành chính sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Dương và buộc UBND TX.Thuận An thực hiện cấp bán cho gia đình bà Luông 3 nền đất tái định cư.

Từ năm 2022, Cục Thi hành án dân sự (THADS) tỉnh Bình Dương nhiều lần có văn bản đôn đốc UBND TP.Thuận An thực hiện việc cấp bán và công bố bảng giá đất để gia đình bà Luông nộp tiền và được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… TAND tỉnh Bình Dương cũng ban hành quyết định buộc UBND TP.Thuận An thi hành bản án hành chính phúc thẩm như đã nêu.

Tuy nhiên, từ năm 2019 đến cuối năm 2022, UBND TX.Thuận An (nay là TP.Thuận An) vẫn chưa thực thi bản án của TAND cấp cao tại TP.HCM với lý do trong luật Đất đai năm 2013 không có từ "cấp bán" đất tái định cư.

Cụ thể, UBND TP.Thuận An đã có văn bản đề nghị TAND cấp cao tại TP.HCM xét lại bản án phúc thẩm theo hướng giám đốc thẩm với lý do: "Theo quy định của luật Đất đai năm 2013 và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành không có quy định về "cấp bán" đất mà chỉ quy định Nhà nước bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hoặc giao đất ở có thu tiền sử dụng đất…".

Liên quan đến vấn đề này, TAND cấp cao tại TP.HCM có văn bản gửi UBND TP.Thuận An viện dẫn tại Nghị định số 47/2014 NĐ-CP ngày 15.5.2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất quy định thì trường hợp của gia đình bà Luông đủ điều kiện được cấp bán 3 nền đất tái định cư.

Về vấn đề "cấp bán" hay "giao đất có thu tiền sử dụng đất", TAND cấp cao tại TP.HCM viện dẫn Quyết định số 51/2014/QĐ-UBND ngày 18.12.2014 của UBND tỉnh Bình Dương về chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Theo quyết định này, gia đình bà Luông có 11 người con, được chia thành 3 hộ gia đình sinh sống trên diện tích đất bị giải tỏa trắng nên đủ điều kiện mỗi hộ được cấp bán 1 nền đất tái định cư. Đồng thời, TAND cấp cao tại TP.HCM cũng khẳng định: Căn cứ các quy định đã nêu ở trên, do đó không có cơ sở để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án phúc thẩm theo yêu cầu của UBND TP.Thuận An.

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Nguyễn Thanh Tâm, Chủ tịch UBND TP.Thuận An, cho biết sẽ chấp hành các phán quyết của tòa án. "UBND TP.Thuận An đã xác định các vị trí đất để cấp bán cho gia đình bà Luông. Chúng tôi đang chờ chứng thư thẩm định để có cơ sở xác định nghĩa vụ tài chính đối với gia đình bà Luông. Sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính, UBND TP.Thuận An sẽ cấp bán, ra sổ đất cho người dân theo quy định hiện hành", ông Tâm nói.

NGƯỜI DÂN SẼ Ở ĐÂU ?

Mặc dù hiện chưa bàn giao đất cho gia đình bà Luông vì còn chờ thủ tục nhưng vừa qua, Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng thuộc UBND TP.Thuận An đã có thông báo yêu cầu bàn giao mặt bằng để thực hiện dự án nâng cấp đường Châu Văn Tiếp. Theo đó, Hội đồng bồi thường giải phóng mặt cho rằng đây là công trình trọng điểm cần thi công theo tiến độ để hoàn thành khai thác và sử dụng phục vụ nhu cầu chung của xã hội nên trong vòng 15 ngày phải bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.

Tiếp xúc với PV, bà Trần Thị Mỹ Luông cho hay từ khi nhận thông báo giải tỏa đất để bàn giao cho Nhà nước đến nay, gia đình bà có tổng cộng 14 người bao gồm 2 người chị gái và con cháu, dâu rể sinh sống trong căn nhà hơn 74 m². Hiện căn nhà cũng đã xuống cấp khá nhiều nhưng không được xây dựng hay sửa chữa mới do phải giải tỏa, di dời. Trong khi đó, việc cấp bán các nền đất tái định cư vẫn chưa được thực hiện theo quyết định của tòa án khiến gia đình bà Luông gặp không ít khó khăn, trắc trở. Bản thân bà đang bị bệnh nặng, thường xuyên phải đi bệnh viện để chữa trị. "Cách đây 2 năm, do chỗ ở quá chật hẹp nên 2 người chị của tôi phải thuê nhà ra ở riêng. Chúng tôi mong mỏi được bàn giao đất để xây cất nhà cho con cháu ăn ở, sinh hoạt và học tập", bà Luông bức xúc.

Ngày 14.6 vừa qua, gia đình bà Luông đã gửi đơn đến Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đề nghị xem xét giải quyết việc UBND TP.Thuận An chưa thực hiện bản án và bàn giao đất. Trong đơn, bà Luông cũng đề nghị Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng TP.Thuận An tạm dừng thông báo yêu cầu bàn giao mặt bằng cho đến khi bản án được thực thi… 

(còn tiếp)