“Lạm thu” hơn 56 tỷ đồng học phí!
Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Lê Anh Tuấn vừa ký ban hành kết luận số 7307/KL-BGTVT về giải quyết tố cáo sai phạm đối với ông Trần Hoài An - Chủ tịch Hội đồng Học viện Hàng không Việt Nam. Trước đó, nhiều sinh viên của Học viện Hàng không Việt Nam bức xúc và có đơn tố cáo ông Trần Hoài An và Học viện Hàng không Việt Nam “lạm thu” tiền học phí của sinh viên trái quy định.
Căn cứ vào kết quả xác minh nội dung tố cáo, các hồ sơ, tài liệu có liên quan, đối chiếu với các quy định của pháp luật, Bộ GTVT kết luận ông Trần Hoài An và Học viện Hàng không Việt Nam có sai phạm trong việc thu học phí của sinh viên cao hơn quy định.
Cụ thể, trong năm học 2021 – 2022, khi Chính phủ chưa ban hành Nghị định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, dù Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có công văn số 1505/BGDĐT-KHTC ngày 16/4/2021 gửi các Bộ, ngành với nội dung chính là chỉ đạo các cơ sở giáo dục giữ ổn định mức học phí năm học 2021 – 2022 như năm học 2020 – 2021 được quy định tại Nghị định 86/2015/NĐ-CP.
Đồng thời, Bộ GTVT có công văn số 3798/BGTVT-TC ngày 29/4/2021 chỉ đạo các đơn vị thực hiện công văn số 1505/BGDĐT-KHTC của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, Học viện Hàng không Việt Nam vẫn quyết định mức thu học phí của năm học 2021-2022 tăng khoảng 10% so với mức thu của năm học 2020–2021.
Nghiêm trọng hơn, khi Chính phủ ban hành Nghị định 81/2021/NĐ-CP ký ngày 27/8/2021, Học viện Hàng không Việt Nam không điều chỉnh mức học phí của năm học 2021 – 2022 mà vẫn thực hiện việc thu học phí cao hơn mức quy định. Theo Bộ GTVT, tổng số tiền đã thu học phí năm học 2021–2022 cao hơn quy định tạm tính khoảng 5 tỷ đồng.
Đến năm học 2022-2023, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 165/NQ-CP ngày 20/12/2022 yêu cầu học phí của các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập giữ ổn định mức thu học phí của năm học 2022 – 2023 bằng với mức thu học phí của năm học 2021 – 2022 do cơ sở giáo dục đã ban hành.
Tuy nhiên đến ngày 27/12/2022, Học viện Hàng không Việt Nam lại có công văn số 831/HVHK-TC gửi Bộ GTVT về phương án tự chủ tài chính, lập dự toán thu, chi năm đầu thời kỳ ổn định giai đoạn 2023 – 2025. Theo đó, mức thu học phí của năm học 2021 – 2022 vượt mức trần học phí được quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP, mức thu học phí của năm học 2022 – 2023 chưa điều chỉnh giảm theo Nghị quyết số 165/NQ-CP ngày 20/12/2022 của Chính phủ.
Dù Bộ GTVT liên tiếp có 2 công văn công văn số 40/BGTVT-TC ký ngày 4/1/2023 về việc triển khai Nghị quyết về học phí đối với cơ sở giáo dục và đào tạo công lập năm học 2022 – 2023 và công văn số 415/BGTVT-TC ký ngày 12/1/2023 yêu cầu Học viện Hàng không Việt Nam cập nhật phương án tự chủ tài chính, dự toán thu, chi năm đầu thời kỳ ổn định giai đoạn 2023 – 2025 theo mức học phí được quy định tại Nghị quyết 165/NQ-CP. Tuy nhiên, Học viện Hàng không Việt Nam vẫn không tiến hành điều chỉnh giảm học phí năm học 2022 – 2023 theo Nghị quyết số 165/NQ-CP và chỉ đạo của Bộ GTVT, nên đã thu học phí của năm học 2022 – 2023 cao hơn quy định với tổng số tiền (tạm tính) khoảng 51 tỷ đồng.
Bộ GTVT khẳng định việc Học viện Hàng không Việt Nam không kịp thời điều chỉnh học phí của sinh viên cho phù hợp, dẫn đến làm giảm hiệu lực, hiệu quả và ý nghĩa trong chính sách “nhằm hỗ trợ kịp thời đối với học sinh, sinh viên, hộ gia đình có thu nhập thấp, có hoàn cảnh khó khăn, bình ổn giá và kiểm soát lạm phát góp phần phục hồi phát triển kinh tế, ổn định đời sống của nhân dân” sau thời gian dịch Covid-19.
Không thể tiếp tục “chiếm dụng” tiền sinh viên!
Bộ GTVT kết luận việc quyết định, thu học phí năm học 2021 – 2022 cao hơn quy định, chậm trễ trong việc điều chỉnh mức học phí của năm học 2022 – 2023 có trách nhiệm của ông Trần Hoài An với vai trò là Chủ tịch Hội đồng Học viện Hàng không Việt Nam và cũng là người chủ trì cuộc họp xem xét, triển khai các văn bản chỉ đạo của Bộ GTVT về việc thực hiện chính sách học phí. Liên quan đến vấn đề này còn có trách nhiệm của tập thể lãnh đạo, Giám đốc Học viện Hàng không Việt Nam, các cá nhân thuộc phòng, ban tham mưu có liên quan.
Theo Bộ GTVT, nguyên nhân của việc tồn tại, hạn chế là do chưa nghiêm túc trong việc nghiên cứu, triển khai thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT và các cơ quan có thẩm quyền về chính sách học phí. Bộ GTVT đề nghị Học viện Hàng không Việt Nam khẩn trương thực hiện việc hoàn trả cho người học số tiền học phí thu vượt, theo đúng quy định và hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đồng thời, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân theo quy định, báo cáo kết quả gửi về Thanh tra Bộ GTVT trước ngày 30/9/2023.
Liên quan đến những vi phạm này, Học viện Hàng không Việt Nam cho biết đã thông báo phương án hoàn trả và khấu trừ tiền học phí thu vượt cho sinh viên. Theo đó, sinh viên đã tốt nghiệp sẽ được hoàn trả toàn bộ phần chênh lệch học phí đã thu vượt hoặc chưa khấu trừ hết. Với các sinh viên đang theo học, phần chênh lệch học phí đã thu sẽ được khấu trừ toàn bộ trong học kỳ 3 năm học 2022-2023, nếu vẫn chưa hết sẽ tiếp tục được khấu trừ trong các học kỳ tiếp theo.