Tỷ phú Dean Solon là ông chủ của công ty năng lượng mặt trời Shoals Technologies – nơi áp dụng loại hình sản xuất mà hầu hết mọi người đều nghĩ rằng đã "chạy" sang Trung Quốc từ nhiều năm trước.

Trên thực tế, phần lớn đối thủ cạnh tranh của Solon là các công ty Trung Quốc như GCL System Integration và Wuxi Sun King. Sản phẩm của Trung Quốc tuy rẻ hơn nhưng Shoals lại có lợi thế khi được đánh giá là an toàn và dễ lắp đặt hơn. Điều đó có nghĩa là khách hàng sẵn sàng trả thêm từ 5 – 10% vì tin rằng sản phẩm chất lượng sẽ giảm chi phí bảo trì.

Từ năm 8 tuổi, Solon đã xách hộp dụng cụ đi theo cha – người sửa chữa điều hòa và dạy tại trường dạy nghề ở Gary, Indiana. Sau một thời gian, ông đã có thể tháo rời mọi thứ để xem chúng hoạt động ra sao và lắp ráp lại từ máy cắt cỏ cho đến động cơ máy móc. Đến năm 16 tuổi, ông có khách hàng và xe tải riêng.

Solon từng học kỹ thuật tại Đại học Purdue nhưng bỏ dở. Ông còn bỏ việc thực tập tại Inland Steel vì hãng không ghi nhận những đổi mới mà ông tạo ra. Đến cuối những năm 1980, ông là kỹ sư và nhân viên bán phụ tùng ô tô cho một liên doanh giữa General Electric và Bosch. Không lâu sau, ông bỏ việc vì bất đồng quan điểm với cấp trên.

Solon thành lập Shoals Technologies năm 1996. Đến nay, vốn hóa thị trường của công ty đạt 5,8 tỷ USD. Sau khi Shoals IPO vào đầu năm nay, Solon (57 tuổi) sở hữu khoảng 2,2 tỷ USD nhờ nắm giữ 40% cổ phần công ty.

Để giữ cho sản phẩm cao cấp sản xuất tại Mỹ có chi phí thấp nhất có thể, Solon đã biến quá trình sản xuất trở nên thuận tiện nhất. Màn hình được gắn ở mặt trước của mỗi máy, chỉ cho công nhân cách thực hiện từng công việc, từ tước và uốn dây đến lắp cầu chì và hoàn thiện cuộn cáp. Thời gian được đo không phải bằng giờ mà là bằng giây.

Ngoài ra, khi chiếc đèn báo ở vị trí làm việc nhấp nháy, công nhân sẽ biết là mình đang chậm tiến độ và cần làm nhanh hơn. Các nhóm giúp nhau xử lý khi có vấn đề bởi một người chậm tiến độ quá lâu có thể ảnh hưởng đến phần công việc của người khác. Solon cho biết: "Chúng tôi không la mắng họ. Không cần vắt kiệt mà phải hỗ trợ họ".

Trong nhiều thập kỷ qua, Solon thường đưa gia đình đến Disney World mỗi năm hai lần. Từ lâu, ông đã được truyền cảm hứng từ sự vận hành hoàn hảo tại đây. "Bề ngoài, mọi thứ đều diễn ra một cách bình lặng nhưng bên dưới, có hàng trăm người đảm bảo cho chúng vận hành trơn tru".

Trong một chuyến đi gần đây đến Orlando, Solon không tới Disney World mà đến một cánh đồng năng lượng mặt trời gần đó, thuộc sở hữu của Origis Energy. Vào những ngày nắng đẹp, công trình này tạo ra 60 megawatt — đủ để cung cấp cho khoảng 1/4 nhu cầu điện của Disney World.

Michael Eyman, CEO của Origis Services, cho biết các sản phẩm của Shoals "không phải lúc nào cũng rẻ nhất, nhưng luôn là tốt nhất". Họ đã thử lắp thiết bị của đối thủ cạnh tranh từ Trung Quốc của Shoals nhưng tất cả đều bị lỗi ngay trong thời gian bảo hành.

Solon là nhà phát minh có tên trên 30 bằng sáng chế đã được cấp phép cũng như đang chờ phê duyệt. Vị tỷ phú ăn vận rất đơn giản: quần đùi jeans và áo phông Shoals màu đen.

Tuy là người điều hành nhưng ông lại không thực sự để tâm đến hoạt động kinh doanh cũng như hồ sơ nộp lên SEC để IPO. 15 tháng trước, ông đã trao vị trí CEO cho giám đốc kỹ thuật lâu năm Jason Whitaker. Hiện ông vẫn ở trong ban giám đốc nhưng chủ yếu tập trung vào các sản phẩm mới.

Cuộc cách mạng năng lượng mặt trời vẫn đang ở trong giai đoạn đầu. Năm 2020, sản lượng điện mặt trời ở Mỹ đã tăng 25% nhưng năng lượng tái tạo, không bao gồm thủy điện, vẫn chỉ chiếm 12,5% tổng nguồn cung năng lượng trong nước.

Ngoài cạnh tranh với các đối thủ Trung Quốc bằng chiến lược chất lượng, Shoals còn có một cơ hội khác khi cuối năm 2019, Huawei đóng cửa hoạt động kinh doanh năng lượng mặt trời tại Mỹ sau khi chính phủ nước này bày tỏ quan ngại rằng thiết bị của Huawei có thể đóng vai trò trung gian cho các cuộc tấn công mạng.

Ngay cả khi công ty phát triển tốt, Solon vẫn ưu tiên cho nhân công trong hoạt động kinh doanh của mình. Ông nói: "Thật tuyệt khi một con robot có thể làm việc 24/7 nhưng nó không phải kiếm tiền để nuôi gia đình. Tôi có thể tự động hóa và vận hành nhà máy hoàn toàn bằng robot nhưng nếu làm như vậy, tôi sẽ là một kẻ khốn".

Nguồn: Forbes

Gia Vũ