Đề thi văn kỳ thi tốt nghiệp THPT đợt 1 được nhiều giáo viên đánh giá khá hay.
Cô Nguyễn Mai Loan, giáo viên trường THCS - THPT Hai Bà Trưng, TP.HCM cho hay nhìn một cách tổng thể, bố cục đề nhất quán từ câu lý thuyết đến làm văn. Đề thi tương đối vừa sức, quen thuộc, không có nhiều đột biến, không mới mẻ.Tuy nhiên, đề có sự phân hóa.
Đề thi năm nay không có các dạng câu hỏi quen thuộc giúp thí sinh dễ kiếm điểm như phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ nhưng đã kiểm tra được kỹ năng đọc hiểu ngay từ câu 1,2. Hai câu hỏi đọc hiểu này vừa sức với học sinh, các em hoàn toàn có thể đạt được mức điểm tối đa. Câu hỏi 4 ở mức độ vận dụng cao cũng không quá khó. Câu khó nhất,có tính phân hóa cao chính là câu 3 .Câu này đòi hỏi tính tư duy,không theo lối mòn.
Phần làm văn, đề thi vẫn giữ nguyên cấu trúc xưa nay: gồm 2 phần: Viết đoạn văn nghị luận xã hội (2,0 điểm) và nghị luận văn học (5,0 điểm).
Câu 1 cập nhật thời sự,câu lệnh dễ hiểu, cách hỏi chuẩn xác với yêu cầu cụ thể không có gì đánh đố. Đề yêu cầu viết đoạn văn khoảng 200 chữ về 1 khía cạnh của vấn đề rút ra từ đoạn trích của phần đọc hiểu :“sự cần thiết phải biết sống cống hiến”.Yêu cầu không làm khó cho học trò.
Câu 2 nghị luận văn học vẫn là cấu trúc đề quen thuộc, phân tích nội dung 3 khổ 3,4,5 trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh và nhận xét về “vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh”. Đây chính là yêu cầu mang tính chất khái quát và nâng cao. Đây là phần phân hóa được thí sinh. Mức điểm trung bình học sinh có thể đạt ở khoảng 5,5.
Tương tự, cô Lê Thị Ngọc Dung, giáo viên Ngữ văn của Trường THPT Nguyễn Chí Thanh (TP.HCM), nhận định đề thi năm nay khá ổn, trong giới hạn mà thầy cô đã ôn cho học sinh.
Ở phần đọc hiểu, tuy không mang tính thời sự nhưng rất mở khi đề cập đến lẽ sống, trách nhiệm và sự cống hiến của thế hệ trẻ hôm nay với tổ chức. Nội dung này các em đã được đề cập nhiều trong khi ôn nên các em sẽ làm được. Đây cũng là nội dung khá hay và cần thiết với các em vì nhiều bạn trẻ hiện nay còn sống hời hợt nhưng cũng rất nhiều em sống rất trách nhiệm. Khi làm bài, các em có thể liên hệ đến dịch COVID-19, thế hệ trẻ xung phong lên tuyến đầu hỗ trợ chống dịch, ý thức trách nhiệm trong cống hiến,…để làm bài.
Còn với bài thơ về Sóng cũng sẽ khiến nhiều học sinh bất ngờ vì “lệch tủ” vì chủ yếu các em nghĩ đề ra phần truyện. Tuy nhiên, theo cô Dung, bài thơ Sóng là bài thơ gần gũi với các em, các em cũng dễ cảm nhận và dễ viết. Đây là bài thơ ở học kỳ một và các em cũng được ôn kỹ trong quá trình học rồi.
Theo cô Dung, đề ra về thơ thì học sinh dễ làm bài nhưng với ba đoạn thơ này để làm tốt cũng không phải dễ, đòi hỏi các em phải nắm chắc nội dung, biết đi vào trọng tâm và mở rộng vấn đề sẽ được điểm cao. Theo cô Dung, với đề này các em có thể lấy nhiều ở mức điểm từ 6-7 điểm. Còn cao hơn, đòi hỏi các em phải biết liên hệ và sáng tạo, có kỹ năng viết, truyền đạt để thể hiện tốt bài văn.
Cô Dung đánh giá cao đề văn những năm gần đây vì tuy không đề cập trực tiếp vấn đề thời sự nhưng rất gần với các em, “đánh” vào lẽ sống, cống hiến và nhận thức của giới trẻ với đất nước, phù hợp với bối cảnh đất nước hiện nay. Những em nào nhận thức đúng đắn sẽ thể hiện rất hay, liên hệ được nhiều dữ liệu để làm bài.
Tương tự, cô Trịnh Thu Tuyết – Giáo viên Hệ thống Giáo dục Học mãi chia sẻ đề thi bám sát cấu trúc của đề thi tham khảo.
Phần đọc hiểu (3 điểm) gồm 4 câu hỏi phân loại theo các mức độ nhận thức. Hai câu đầu (câu 1 và 2) là câu hỏi nhận biết về 1 khía cạnh của nội dung văn bản. Câu 3 ở mức độ thông hiểu yêu cầu học sinh trình bày cách hiểu của mình về một hiện tượng cụ thể, từ đó khái quát lên những quy luật trong cuộc sống con người – đây là câu hỏi đòi hỏi thí sinh không chỉ nhận thức được nội dung ý nghĩa của cấu trúc ngôn từ mà còn cần kết hợp với trải nghiệm cá nhân trong cuộc sống để hướng tới những vấn đề lớn lao, mang tính vĩnh hằng trong cuộc sống con người – do đó đây là 1 câu hỏi thông hiểu ở mức độ khó. Câu hỏi số 4 là câu vận dụng cao yêu cầu học sinh rút ra bài học về lẽ sống qua hành trình từ sông ra biển của nước trong đoạn trích – nếu kết hợp với vấn đề đặt ra trong câu nghị luận xã hội, học sinh có thể dễ dàng trả lời được câu hỏi số 4 về lẽ sống cống hiến.
Câu nghị luận xã hội đã cung cấp đầy đủ và chuẩn xác các yêu cầu cụ thể để thí sinh có thể viết 1 đoạn văn với dung lượng khoảng 200 chữ về 1 khía cạnh của vấn đề rút ra từ đoạn trích của phần đọc hiểu, đó là “sự cần thiết phải biết sống cống hiến”. Một vấn đề rất lớn lao, rất ý nghĩa và cũng đồng thời quen thuộc trong thi ca, văn học, trong cuộc sống hàng ngày…hoàn toàn sẽ không làm khó cho học trò.
Câu nghị luận văn học vẫn sử dụng cấu trúc đề quen thuộc, trong đó câu lệnh thứ nhất là nội dung chính của bài nghị luận yêu cầu thí sinh cảm nhận về 3 khổ 3,4,5 trong bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh; câu lệnh thứ 2 mang tính chất khái quát và nâng cao khi yêu cầu học trò nhận xét về “vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh”. Vấn đề không mới, càng không hề khó với học trò, và “vẻ đẹp nữ tính” là một nét đặc sắc rất phù hợp với đoạn thơ và bài thơ - đó là những vấn đề mà thí sinh hoàn toàn có thể đồng thời phân tích trong quá trình cảm nhận, hoặc tách thành 2 luận điểm một cách mạch lạc như yêu cầu của đề.
Nhìn chung, đề thi đảm bảo đúng các yêu cầu về nội dung, hình thức của một đề thi tốt nghiệp. Đề thi vừa sức, quen thuộc, không có cả sự đột biến gây sốc cũng như sự mới mẻ khơi gợi hứng thú sáng tạo; phần làm văn không có những câu lệnh tạo dư địa cho phản biện và sự thể hiện quan điểm độc lập của thí sinh. Mức độ phân hóa của đề nếu có cũng chỉ xuất hiện trong câu hỏi Đọc hiểu số 3,4 và trong mức độ thực hiện các yêu cầu của phần làm văn.
