Henriette sinh năm 1874 tại Paris. Năm 19 tuổi, bà kết hôn với một nhà văn hơn 12 tuổi và có 2 con. Trong khoảng thời gian này, Henriette quan hệ tình cảm với Bộ trưởng Tài chính, ông Joseph Caillaux, một lãnh đạo của đảng Cấp tiến. Năm 1908, Henriette ly dị nhưng ông Joseph vẫn sống với vợ.
Bà Caillaux.
4 tháng sau khi thành thủ tướng, tháng 10/1911 ông ly dị và kết hôn với Henriette, tạo thành vụ bê bối. Sau thời gian ngắn nắm quyền, ông mất chức vào đầu năm 1912 và không được sự ủng hộ của báo giới trong giai đoạn này.
Có tin đồn rằng Gaston Calmette, Tổng biên tập của tờ Le Figaro, định cho đăng báo một số bức thư tình do bà Henriette gửi khi ông Joseph vẫn trong mối quan hệ với người vợ đầu tiên.
Ngày 13/3/1914, trang nhất của tờ Le Figaro đăng một bức thư với nội dung uỷ mị, ướt át mà ông Joseph đã viết 13 năm trước đó gửi vợ ông trước khi cưới. Sau bài báo này, Tổng biên tập Calmette hứa hẹn "những bức thư sau" sẽ tiết lộ một loạt vấn đề riêng tư khác của cựu thủ tướng.
Pháp đã thông qua luật tự do báo chí vào năm 1881, về cơ bản đã dỡ bỏ mọi ràng buộc và cấm đoán về mặt ngôn luận. Một nền báo chí tự do khi đó thường được biểu hiện dưới dạng bài xúc phạm công khai giữa các chính trị gia và nhà báo. Điều này cũng đồng nghĩa, việc các nhân vật bị "phơi mặt" sẽ ít được bảo vệ khỏi những lời bôi nhọ hoặc nói xấu vô căn cứ.
Bà Henriette lo sợ chẳng bao lâu nữa, vị tổng biên tập sẽ công bố nốt những bức thư bà gửi ông Joseph. Điều này sẽ làm chồng bà xấu hổ và cũng khiến bà bị phơi bày việc ngoại tình.
Cho rằng cách duy nhất để bảo vệ danh tiếng của mình và chồng là thách thức Calmette trong một "cuộc đấu tay đôi", một ngày tháng 4/1914 phu nhân Henriette mặc áo choàng lông thú, mua một khẩu súng lục và đi đến văn phòng của Calmette ở toà soạn Le Figaro.
Khi được thông báo biên tập viên đi vắng nhưng sẽ trở lại trong vòng một giờ, bà quyết ngồi đợi. Tổng biên tập Calmette quay trở lại lúc 6 giờ tối và đồng ý gặp bà. "Ông có biết tại sao tôi đến không?", bà hỏi. "Không hề, thưa bà", người nghe lịch sự đáp.
Henriette lập tức rút từ tấm áo lông thú khẩu súng lục tự động, hướng về phía ông tổng biên tập. 6 tiếng nổ vang lên, 4 viên đạn găm vào trúng mục tiêu. Gaston Calmette chết 6 giờ sau đó.
Minh hoạ trang nhất của tờ Le Petit Journal về vụ án giữa phu nhân Henriette và Tổng biên tập nhật báo Le Figaro. Ảnh: Bibliothèque Nationale de France
Henriette không tìm cách trốn thoát. Bà từ chối chở đến trụ sở cảnh sát bằng xe chuyên dụng, khăng khăng đòi được tài xế chở đến đó bằng xe riêng của mình vẫn đang đậu bên ngoài.
Henriette hầu toà ở Paris ngày 21/7/1914 trong "phiên toà thế kỷ". Lời khai và mọi diễn biến được báo chí tường thuật rất chi tiết. Nhiều phóng viên kỳ cựu của làng báo chí châu Âu đổ về đưa tin, có người thậm chí trả tới 200 USD để có chỗ ngồi trong phòng xử án.
Phiên tòa thu hút sự quan tâm của dư luận khi có các đặc điểm cần thiết cho một câu chuyện giải trí: giết người, lãng mạn, người nổi tiếng và chính trị.
Thẩm phán bắt đầu phiên toà bằng cách hỏi Henriette về đời tư, đặc biệt là vụ ly hôn với người chồng chung sống 14 năm. Dù những vấn đề này chỉ là thứ yếu so với các nội dung vụ án nhưng sau này, các nhà lịch sử học nhận định, xã hội Pháp khi đó vẫn đặt ra những quy ước nặng nề về hôn nhân, đặc biệt với đạo đức nữ giới.
Henriette trả lời kết hôn năm 19 tuổi và luôn đặt gia đình lên trên nhu cầu cá nhân. Nhưng những cảm giác tồi tệ bất ngờ nảy sinh, tính cách của bà và chồng cũ khó hòa hợp. Trong một số lần, bà từng nghĩ đến việc "phải chia tay".
Luật sư của bà lập luận rằng vụ giết người này không có toan tính. Đó là "tội ác bảo vệ tình yêu" khi người phụ nữ bị công luận soi mói và ép tới đường cùng. Truyền thông tràn ngập thông tin về vụ án. Họ cho rằng lời khai của Henriette Caillaux là một cuộc "làm xiếc" về tâm lý học tội phạm.
Gaston Calmette, Tổng biên tập của tờ nhật báo Le Figaro. Ảnh: Le Monde
Sau chín ngày nghe điều trần, bất chấp lời khai nhân chứng chống lại nữ bị cáo, bồi thẩm đoàn với toàn bộ là nam giới trong chưa đầy một giờ nghị án đã tuyên Henriette vô tội.
Họ nhận định hành vi giết người không có các "tính toán mang tính hình sự". Toà chấp nhận lời khai của bị cáo rằng khi bóp cò súng bà là "nạn nhân tạm thời của trạng thái tâm lý không thể kiểm soát".
Cùng ngày, căng thẳng giữa các quốc gia châu Âu lên đến đỉnh điểm khi Áo- Hungary tuyên chiến với Serbia. Nhưng tin tức chiến sự nhận được rất ít sự chú ý so với buổi tuyên án.
Ông Joseph Caillaux lúc này đã trở lại chính trường và lãnh đạo phe đối lập chống lại sự tham gia của Pháp vào Thế chiến thứ nhất. Khi chính phủ mới trấn áp những người bất đồng chính kiến, ông Joseph bị bắt vì tội phản quốc và bị trục xuất khỏi Pháp và bị tước quyền công dân trong 10 năm.
Phu nhân Henriette Caillaux mất năm 1943, ở tuổi 69.
Hải Thư (theo LATimes, Ozy, Spartacus)
Xem thêm: lmth.9425034-yk-eht-aot-neihp-gnort-iot-taoht-gnout-uht-uuc-nahn-uhp/ten.sserpxenv