Những người này gồm: Nguyễn Quốc Anh (cựu giám đốc BV), Nguyễn Ngọc Hiền (cựu phó giám đốc BV), Trịnh Thị Thuận (cựu trưởng Phòng tài chính), Phạm Đức Tuấn (chủ tịch kiêm giám đốc Công ty Công nghệ y tế BMS), Phạm Minh Dung (cựu tổng giám đốc Công ty Thẩm định giá VFS)…

Giá gốc hơn 7 tỉ nhưng “hô biến” thành 39 tỉ

Theo cáo trạng, BV Bạch Mai là pháp nhân riêng, tự chủ hoàn toàn theo quy định của Bộ Y tế. Trên thực tế, BV Bạch Mai đã triển khai thực hiện nhiều đề án xã hội hóa liên danh, liên kết hoặc góp vốn liên danh với các doanh nghiệp để đặt máy, trang thiết bị y tế phục vụ việc khám chữa bệnh.

Các bị can trong vụ án. Ảnh: BTP

Khoảng tháng 5-2016, biết BV Bạch Mai muốn phát triển lĩnh vực ngoại khoa, Phạm Đức Tuấn đến gặp Nguyễn Quốc Anh để bàn việc hợp tác cung cấp các hệ thống phẫu thuật. Tuấn giới thiệu Công ty BMS của mình phân phối hai loại robot phẫu thuật, gồm hệ thống robot Rosa (phẫu thuật thần kinh) có giá 39 tỉ đồng và robot Mako (phẫu thuật khớp gối) có giá 44 tỉ đồng.

Tuy nhiên, bị can Quốc Anh không đồng ý mua vì BV không có vốn, thêm vào đó thủ tục phê duyệt từ Bộ Y tế lại phức tạp... Thay vào đó, bị can Quốc Anh đề nghị và thống nhất với Tuấn sẽ để Công ty BMS và BV Bạch Mai liên doanh lắp đặt các loại robot phẫu thuật với mức giá do Tuấn đưa ra.

Dù vậy, cựu giám đốc BV Bạch Mai không thông qua Đảng ủy, ban giám đốc và công đoàn BV. Bị can còn chỉ đạo cấp dưới hoàn thiện các thủ tục để liên doanh với Công ty BMS.

Tháng 1-2017, đề án xã hội hóa được ký kết, BV Bạch Mai thực hiện lắp đặt các loại robot phẫu thuật, trong đó có robot Rosa với mức giá 39 tỉ đồng.

Đáng chú ý, thời điểm trên, Công ty BMS vẫn chưa nhập robot Rosa. Vì vậy, để hợp thức hóa, các bị can thuộc Công ty Thẩm định giá VFS đã phát hành chứng thư trái với quy định của pháp luật. Mãi đến tháng 2-2017, Công ty BMS mới nhập khẩu robot Rosa từ Pháp về sân bay Nội Bài, nguyên giá là hơn 7,4 tỉ đồng.

“Móc túi” hơn 10 tỉ đồng của bệnh nhân

Từ thời điểm lắp đặt đến tháng 5-2020, BV Bạch Mai đã sử dụng robot Rosa thực hiện phẫu thuật sọ não cho 639 ca bệnh, trong đó hai ca miễn phí và 637 ca thu phí. Do giá robot bị “nâng khống” nên số tiền mà bệnh nhân phải chi trả chênh lệch lên tới hơn 16 triệu đồng/ca phẫu thuật; tổng số tiền thiệt hại là hơn 10,5 tỉ đồng.

Đặc biệt, quá trình triển khai lắp đặt robot, bị can Tuấn khai từng biếu cho Nguyễn Quốc Anh 400 triệu đồng và 10.000 USD, biếu Nguyễn Ngọc Hiền 150 triệu đồng, biếu Trịnh Thị Thuận 50 triệu đồng.

Theo cơ quan tố tụng, việc tạo điều kiện cho Công ty BMS liên doanh liên kết lắp đặt robot Rosa không đúng giá trị thực tế đã mang lại lợi nhuận cho tập thể và cá nhân bị can Quốc Anh hơn 330 triệu đồng, bị can Hiền 150 triệu đồng, bị can Thuận 50 triệu đồng.

Đến nay do nhận thức được sai phạm, hầu hết các bị can đã tự nguyện nộp lại số tiền hưởng lợi không chính đáng. Riêng bị can Phạm Đức Tuấn vận động gia đình nộp 10 tỉ đồng vào tài khoản tạm giữ của cơ quan điều tra. Tổng số tiền khắc phục hậu quả của vụ án thời điểm này là hơn 10,3 tỉ đồng và 10.000 USD.

Hành vi của các bị can phạm vào tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, quy định tại khoản 3 Điều 356 BLHS năm 2015, với khung hình phạt từ 10 đến 15 năm tù.

Trong đó, bị can Nguyễn Quốc Anh giữ vai trò chính, là người quyết định để BV Bạch Mai và Công ty BMS ký hợp đồng liên danh, liên kết. Bị can Phạm Đức Tuấn giữ vai trò giúp sức tích cực, tạo điều kiện để cho BV Bạch Mai ký được hợp đồng.