Theo số liệu cập nhật mới nhất của Bộ Tài chính, trong 6 tháng đầu năm 2021, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là 168.702 tỉ đồng, phát hành ra công chúng là 15.375 tỉ đồng. Đây là tín hiệu tốt trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Trong cơ cấu nhà đầu tư, các công ty chứng khoán là đối tượng mua vào chính trên thị trường sơ cấp, chiếm 44% tổng khối lượng phát hành, nhóm tổ chức tín dụng chiếm 25%. Tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên thị trường sơ cấp chiếm chưa đến 6% khối lượng phát hành, giảm mạnh so với con số gần 13% của năm 2020.
Từ đầu năm 2021, khung pháp lý mới có hiệu lực, yêu cầu cá nhân phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được tham gia mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Điều này góp phần bảo vệ lợi ích nhà đầu tư, hạn chế đối tượng cá nhân không có khả năng đánh giá rủi ro của trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ vẫn tham gia thị trường.
Ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tài chính của Bộ Tài chính, đánh giá vẫn còn những rủi ro tiềm ẩn cho doanh nghiệp, nhà đầu tư và thị trường trái phiếu nói chung.
Bộ Tài chính cảnh báo mọi hành vi “lách” các quy định của pháp luật để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp với mục đích mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Tuy nhiên, không đánh giá, phân tích được rủi ro, không nắm rõ điều kiện, điều khoản trái phiếu, chất lượng tài sản đảm bảo trái phiếu có được mua lại hay không sẽ trực tiếp gây ra rủi ro cho nhà đầu tư, và nhà đầu tư có thể không thu hồi được số tiền mua trái phiếu.
Hiện trên thị trường đã xuất hiện hiện tượng tổ chức cung cấp dịch vụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại chào mời, phân phối trái phiếu doanh nghiệp không đúng đối tượng cho nhà đầu tư không phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Do dó, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tăng cường kiểm tra việc cung cấp dịch vụ về trái phiếu của các tổ chức cung cấp dịch vụ để xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm. Cơ quan quản lý lưu ý tổ chức cung cấp dịch vụ trái phiếu không chào mời, đặc biệt với nhà đầu tư cá nhân không chuyên nghiệp bằng mọi giá.
Khi phân phối trái phiếu doanh nghiệp, tổ chức phải cung cấp đầy đủ các thông tin về rủi ro của trái phiếu và quyền lợi của trái chủ (nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp), không để nhà đầu tư nhầm hiểu là trái phiếu sẽ được tổ chức phân phối trái phiếu đảm bảo được mọi rủi ro.
Bộ Tài chính khuyến cáo nhà đầu tư phân biệt rõ phương thức phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng và phát hành riêng lẻ, hết sức lưu ý lãi suất cao cũng đi kèm với rủi ro cao. Vì vậy, cần thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu.
"Các tổ chức phân phối trái phiếu không có nghĩa vụ đảm bảo an toàn cho việc đầu tư. Các tổ chức này chỉ hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành, không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả được gốc, lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành" - đại diện Bộ Tài chính cảnh báo.
