• Quan hệ Iran - Arab Saudi đang "ấm" trở lại?
• Iran và Arab Saudi đàm phán tại Iraq
• Arab Saudi bác báo cáo mật của Mỹ về vụ sát hại nhà báo Khashoggi

Nguy cơ lộ thông tin nhạy cảm

Các tài liệu cho thấy hai vụ kiện khiến người đứng đầu Arab Saudi chống lại một cựu giám đốc tình báo đe dọa làm lộ bí mật nhạy cảm của Chính phủ Mỹ, buộc Washington phải cân nhắc đến một sự can thiệp tư pháp. Các vụ án này tập trung vào cáo buộc tham nhũng của nhiều công ty thuộc sở hữu của Arab Saudi chống lại Saad Aljabri - người đã làm việc chặt chẽ với các quan chức Mỹ trong các hoạt động bí mật chống khủng bố. 

Hãng tin CNN nhận định, đây là sự đánh dấu bước ngoặt mới nhất trong mối thù lâu dài giữa Thái tử MBS và Aljabri. Người bảo trợ của Aljabri, Hoàng tử Mohammed bin Nayef, hiện đang bị giam giữ sau khi bị phế truất khỏi vị trí người thừa kế ngai vàng trong một cuộc đảo chính năm 2017. Và các vụ kiện pháp lý này làm sáng tỏ sự cạnh tranh quyền lực trong các cấp cao nhất của hoàng gia Arab Saudi.

Cựu Giám đốc Tình báo Arab Saudi Saad Aljabri.

Một hồ sơ của Bộ Tư pháp Mỹ nộp tại tòa án Massachusetts hồi tháng 4 đã ghi nhận ý định của Aljabri là "mô tả thông tin liên quan đến các hoạt động an ninh quốc gia bị cáo buộc". "Chính phủ Mỹ đang xem xét liệu và làm thế nào để tham gia vào hành động này, bao gồm nếu cần thiết, có thể áp dụng các đặc quyền thích hợp của chính phủ", hồ sơ có đoạn viết. Trong lần đệ đơn thứ hai một tháng sau đó, Bộ Tư pháp Mỹ yêu cầu tòa án thêm thời gian vì vấn đề an ninh quốc gia đòi hỏi các bản án "tế nhị" và "đơn giản" cho các quan chức cấp cao". 

Hồ sơ cũng khẳng định chính phủ đã chuẩn bị để "cung cấp thêm thông tin" cho tòa án một cách bí mật. Các chuyên gia pháp lý cho biết Washington có thể viện dẫn "đặc quyền bí mật nhà nước", cho phép nước này chống lại việc tiết lộ thông tin theo lệnh tòa án được coi là có hại cho an ninh quốc gia của Mỹ.

Hồi năm ngoái, trong một vụ kiện khác, Aljabri đã cáo buộc Thái tử MBS cử sát thủ thuộc "Biệt đội Tiger" đến Canada - nơi ông sống lưu vong để giết ông và giam giữ hai người con nhằm gây áp lực buộc ông trở về. Mối thù này đã chuyển sang một bước mới vào tháng 3 năm nay khi công ty liên kết với nhà nước Sakab Saudi Holding cáo buộc Aljabri biển thủ 3,47 tỷ USD thời còn làm việc tại Bộ Nội vụ do Hoàng tử bin Nayef đứng đầu. Công ty này còn thúc giục tòa án Massachusetts phong tỏa tài sản trị giá 29 triệu USD của Aljabri ở Boston. Vài tuần trước đó, nhiều công ty nhà nước cũng kiện Aljabri ở Toronto với những cáo buộc tương tự. Tòa án Canada sau đó đã tuyên bố đóng băng tài sản của Aljabri trên toàn thế giới.

Trong khi phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái tài chính nào, nhóm pháp lý bảo vệ quyền lợi cho Aljabri tiết lộ rằng ông đang vướng vào cuộc cạnh tranh giữa MBS và Hoàng tử bin Nayef. Sakab, mà hồ sơ tòa án cho rằng được thành lập vào năm 2008 bởi bin Nayef, là một phần của mạng lưới các công ty bình phong cung cấp vỏ bọc cho các hoạt động an ninh bí mật giữa Arab Saudi và Mỹ. Tòa án sẽ cần điều tra tài chính của Sakab, bao gồm cả cách chúng được sử dụng để "tài trợ cho các chương trình nhạy cảm" hoạt động với sự hợp tác của Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ và Bộ Quốc phòng Mỹ. 

Trong khi Bộ Tư pháp Mỹ xem xét các động thái để ngăn chặn bất kỳ việc tiết lộ bí mật quốc gia nào ở Massachusetts, vẫn chưa rõ họ sẽ làm bằng cách nào để có thể có kết quả tương tự tại tòa án Ontario. Hiện, một số quan chức Mỹ từng làm việc cùng với Aljabri đã lên tiếng ủng hộ ông, trong đó một số người thừa nhận rằng cựu Giám đốc Tình báo Arab Saudi đang giữ bí mật về những thông tin nhạy cảm. 

"Tiến sĩ Saad Aljabri đã làm việc trực tiếp với CIA, FBI, Bộ An ninh nội địa, Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao và Bộ Ngân khố Mỹ. Khi Mỹ có thông tin tình báo hoặc chiến thuật có thể hành động, chúng tôi đã đưa nó cho ông ấy. Thật không may, mối quan hệ mù quáng của Thái tử MBS chống lại Saad Aljabri đã dồn ép, buộc ông ta phải làm như vậy để bảo vệ mình trước tòa", cựu quan chức CIA Philip Mudd viết trong bản tuyên thệ với tòa án Mỹ.

Nguy hiểm tính mạng

Trong khi Bộ Tư pháp Mỹ xem xét các động thái để ngăn chặn việc tiết lộ bất kỳ bí mật quốc gia nào ở Massachusetts, vẫn chưa rõ bằng cách nào mà họ có thể làm điều tương tự tại tòa án Ontario. Nguồn tin của Aljabri thừa nhận bất kỳ sự phơi bày nào cũng có thể gây nguy hiểm cho "những người tham gia vào các hoạt động chống khủng bố, tiết lộ các nguồn tin, phương pháp, cũng như cản trở các hoạt động tương tự trong tương lai". Một luật sư Mỹ đại diện cho Thái tử MBS đã từ chối bình luận về việc này. Nhưng, nguồn tin thân cận với giới lãnh đạo Arab Saudi đã lặp lại các cáo buộc tham nhũng hàng tỷ USD, đồng thời cáo buộc Aljabri "đầu độc mối quan hệ Arab Saudi - Mỹ".

Daniel Hoffman, cựu Giám đốc bộ phận Trung Đông của CIA, nói với hãng AFP: "Điều quan trọng hơn đối với tôi là Thái tử MBS đang giam giữ các con của tiến sĩ Saad, về cơ bản là gây sức ép với ông".