Làm phiền bất cứ lúc nào

Do tính chất công việc, anh Tuấn (Hai Bà Trưng, Hà Nội) phải mở điện thoại cả ngày và nghe cả những số điện thoại lạ. Vì thế, anh hay bị làm phiền bởi các cuộc gọi quảng cáo, mời gọi dịch vụ. “Có những ngày tôi bị gọi tới cả chục cuộc. Chủ yếu liên quan đến mấy lĩnh vực chính như đầu tư bất động sản, đầu tư tài chính, chứng khoán…” anh Tuấn nói. Theo anh Tuấn, thời gian trước đây anh cũng hay bị làm phiền bởi các cuộc gọi rác, nhưng tần suất không nhiều bằng gần đây. “Có những cuộc gọi diễn ra vào buổi tối, khiến cho tôi cảm giác như bị “săn đuổi””, anh Tuấn chia sẻ thêm.

Cùng cảnh ngộ, chị Mai Hà, một viên chức văn phòng ở Hà Đông (Hà Nội) cho biết, số điện thoại của chị cũng thường xuyên bị “khủng bố” bởi các cuộc gọi mời chào mua bán bất động sản, mua biệt thự, chăm sóc sức khoẻ, thậm chí có những cuộc gọi hỏi chị có cho thuê ngôi nhà đang ở không. “Nhiều khi mình cũng cáu, nhưng không biết làm thế nào để chặn hết được các cuộc gọi này. Tại sao họ còn biết mình đang ở ngôi nhà này để hỏi thuê nữa”, chị Mai Hà nói.

Trong khi đó, anh Nguyễn Văn Dũng (Yên Sở, Hoàng Mai) lại thường xuyên nhận được tin nhắn rác chào mời các công việc làm thêm tại nhà. Anh Dũng cho phóng viên xem danh sách hàng trăm tin nhắn rác được lọc trong phần “người gửi không xác định”, chủ yếu là các quảng cáo đến như: Tiktok đang tuyển nhân viên làm việc tại nhà; Ebay Amazon đang tuyển nhân viên làm việc tại nhà; Cty chúng tôi đang tuyển nhân viên bán thời gian; Bởi bạn là người dùng có lịch sử tương tác tốt và chúc mừng bạn đã được Tiktok duyệt qua… Đáng chú ý, theo anh Dũng, anh không sử dụng mạng xã hội Tiktok hay mua bán gì trên Amazon…

Anh Dũng cũng cho biết, thỉnh thoảng, anh vẫn hay nhận được cuộc gọi có hiển thị từ nước ngoài nhưng có giọng đọc người Việt về việc “nhận được quà bưu phẩm”, hay cuộc gọi báo “đến kỳ bảo hành máy lọc nước”, “em có nhu cầu thuê, mua căn hộ anh đang ở”…, dù gia đình anh không sử dụng máy lọc nước và không có nhu cầu cho thuê hoặc bán nhà.

Trao đổi với phóng viên, anh Minh Tuấn cho biết, rất bức xúc trước tình trạng cuộc gọi rác đến làm phiền. Bản thân anh Tuấn có nhiều công việc phải xử lý, nói chuyện qua điện thoại. Việc nhận cuộc gọi rác liên tục khiến anh ức chế, ảnh hưởng tới chất lượng công việc. Anh Tuấn cho rằng, rất có thể thông tin cá nhân của anh bị lộ, lọt, thậm chí bị một số đơn vị bán qua lại.

“Bây giờ có nhiều dịch vụ, đơn vị thu thập thông tin cá nhân hằng ngày khi mình đi giao dịch, mua bán, sử dụng dịch vụ. Rất có thể các đơn vị này đã bán thông tin khách hàng cho một số đơn vị khác”, anh Tuấn nghi ngờ. Theo anh Tuấn, sau một số cuộc gọi, có thấy thông báo của nhà mạng về việc báo cáo tin nhắn, cuộc gọi rác, nhưng “báo cáo số này thì có số khác gọi đến”.

Số lượng cuộc gọi rác tăng 53%

Theo số liệu thống kê của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), trong 6 tháng đầu năm 2022, số cuộc gọi phát sinh từ thuê bao rác là hơn 74 triệu cuộc gọi, tăng tới 53% so với cùng kỳ năm 2021. Chỉ tính riêng trong hai tháng 4 và 5/2022, số cuộc gọi rác lên tới 22,7 triệu cuộc, gấp hơn 2 lần số cuộc gọi rác trong cả quý II/2021. Số thuê bao đã bị chặn do phát tán cuộc gọi rác là 113.416, tăng mạnh so với con số 73.938 của 6 tháng đầu năm 2021.

Đáng lưu ý, số cuộc gọi rác tăng mạnh trong bối cảnh Chính phủ đã có một nghị định riêng về chống tin nhắn rác, thư điện tử rác và cuộc gọi rác (Nghị định 91 năm 2020). Trong đó, quy định cụ thể các biện pháp ngăn chặn như quy định cấp tên định danh cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân. Tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân phải sử dụng tên định danh để nhắn tin, gọi điện quảng cáo, không được sử dụng số điện thoại để nhắn tin, gọi điện quảng cáo.

Các nhà mạng phải xây dựng, vận hành hệ thống kỹ thuật để chống, ngăn chặn tin nhắn rác, thư điện tử rác, cuộc gọi rác, áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các giải pháp công nghệ tiên tiến. Căn cứ vào bộ tiêu chí nhận diện tin nhắn rác, cuộc gọi rác để thực hiện các biện pháp chống, ngăn chặn tin nhắn rác, cuộc gọi rác. Trường hợp thực hiện các cuộc gọi quảng cáo đến người dùng mà không nhận được sự đồng ý từ phía người dùng có thể bị xử phạt từ 5 triệu - 100 triệu đồng, tùy vào mức độ vi phạm.

Lý giải về nguyên nhân cuộc gọi rác tăng đột biến, đại diện MobiFone cho biết, thời gian qua, dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát, hoạt động sản xuất kinh doanh của toàn xã hội trở lại trạng thái bình thường nên số lượng cuộc gọi rác có xu hướng tăng so với năm ngoái. Nhà mạng này cho biết, đã đề xuất Bộ TT&TT sớm làm việc với Bộ Công an cho phép các doanh nghiệp viễn thông triển khai kết nối sớm với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để đối soát thông tin thuê bao, tiến tới cơ quan quản lý thực hiện chế tài xử phạt các cá nhân phát tán cuộc gọi rác/cuộc gọi có nội dung dẫn dụ, lừa đảo người tiêu dùng.

Đại diện Viettel thông tin, một trong những nguyên nhân khiến cuộc gọi rác tăng đột biến là hành vi phát tán cuộc gọi rác của các đối tượng ngày càng tinh vi và phức tạp hơn. Vì vậy, Viettel sẽ tăng cường nghiên cứu hành vi của các thuê bao phát tán cuộc gọi rác để chặn đúng đối tượng. Về mặt công nghệ, nhà mạng này sẽ tập trung cải thiện mô hình trí tuệ nhân tạo tự động nhận diện và chặn lọc các cuộc gọi rác. Hoàn thiện kênh tương tác với khách hàng để tăng độ trải nghiệm và tăng phản hồi của khách hàng với nhà mạng. Tích hợp sâu vào hạ tầng mạng viễn thông để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các cuộc gọi rác và lừa đảo.

NGUYỄN HOÀI - TRƯỜNG PHONG