Người dân đã thanh toán 95% tiền mua nhà cho chủ đầu tư (5% còn lại sẽ thanh toán cho chủ đầu tư khi nhận sổ hồng), đã dọn vào ở nhiều năm nhưng vẫn chưa được cấp giấy chủ quyền nhà đất. Nguyên nhân là do phải chờ cơ quan nhà nước xác định nghĩa vụ tài chính phát sinh. Đó là một trong những nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm tại buổi làm việc với Sở TN&MT TP.HCM và Sở Xây dựng TP.HCM về việc thực hiện Luật Nhà ở giai đoạn 2016-2021.

21 dự án vướng nghĩa vụ tài chính bổ sung

Theo báo cáo của Sở TN&MT, trong giai đoạn 2016-2020, TP có 35 dự án chưa được cấp giấy chứng nhận (GCN). Ông Võ Trung Trực, Phó Giám đốc Sở TN&MT, cho biết có bốn vướng mắc chính, đó là do dự án có nguồn gốc nhà đất công sản, đất sử dụng cho công ích; do chủ đầu tư chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung; do cơ quan nhà nước đang thanh tra, kiểm tra; do vi phạm xây dựng.

Theo ông Trực, trong 35 dự án chưa được cấp GCN thì có tới 21 dự án vướng mắc trong việc tính nghĩa vụ tài chính bổ sung với tổng số 16.827 căn nhà. Sở TN&MT đã giải quyết cấp GCN là 5.254 căn, hiện còn 11.573 căn chưa được cấp GCN.

Trong số này, hiện có 1.772 căn đã nộp hồ sơ cấp GCN, Sở TN&MT đã có phiếu chuyển thông tin địa chính và người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính liên quan. 1.060 căn đã nộp hồ sơ cấp giấy nhưng Sở TN&MT chưa có phiếu chuyển thông tin địa chính. Số còn lại 8.741 căn nhà chưa nộp hồ sơ tới sở này.

Một dự án trên đường Phổ Quang, quận Tân Bình vướng nghĩa vụ tài chính bổ sung nên người mua nhà chưa được cấp giấy chứng nhận. Ảnh: VIỆT HOA

Theo ông Trực, nguyên nhân dẫn đến dự án phải tính nghĩa vụ tài chính bổ sung do thực hiện theo báo cáo, kết luận của cơ quan thanh tra, cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Bên cạnh đó, nhiều dự án lập quy hoạch chi tiết 1/500 đã lâu, quy mô dự án, chỉ tiêu quy hoạch không còn phù hợp nên chủ đầu tư đã đề nghị thay đổi điều chỉnh quy hoạch, quy mô của dự án làm phát sinh nghĩa vụ tài chính bổ sung.

Tạm ngưng giải quyết vì Nghị định 148/2020

Theo ông Trực, từ Luật Đất đai 2013, Sở TN&MT tiếp nhận và giải quyết hồ sơ cấp giấy cho cả dự án hoàn thành nghĩa vụ tài chính. Đối với dự án có phát sinh nghĩa vụ tài chính bổ sung, Sở TN&MT đã chủ động giải quyết cấp GCN cho người mua nhà. Đối với phần công trình thuộc sở hữu riêng của chủ đầu tư, tạm thời chưa giải quyết cấp giấy cho đến khi chủ đầu tư hoàn thành nghĩa vụ tài chính bổ sung.

Tuy nhiên, đến năm 2020 Nghị định 148 được ban hành đã quy định chủ đầu tư phải nộp chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính của dự án. Trường hợp có thay đổi nghĩa vụ tài chính thì phải nộp chứng từ chứng minh việc hoàn thiện nghĩa vụ tài chính đối với sự thay đổi đó.

Với quy định này, Sở TN&MT gặp vướng mắc khi cấp GCN cho các đối tượng nêu trên nên đã có công văn đề nghị Bộ TN&MT hướng dẫn trong việc cấp GCN đối với dự án có phát sinh nghĩa vụ tài chính bổ sung. Ngày 23-11-2021, Tổng cục Quản lý đất đai (thuộc Bộ TN&MT) có Công văn 2746. Theo hướng dẫn của cơ quan này, chủ đầu tư phải nộp bổ sung và yêu cầu chủ đầu tư thực hiện đúng, đủ nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, sau đó mới được cấp GCN.

“Từ khi Nghị định 148 có hiệu lực và Công văn 2746 của Tổng cục Quản lý đất đai, Sở TN&MT TP đã tạm ngưng giải quyết các trường hợp dự án có phát sinh nghĩa vụ tài chính bổ sung” - ông Trực nói.

Ngoài ra, ông Trực cho biết có những dự án có phát sinh nghĩa vụ tài chính bổ sung nhưng đã được cấp GCN cho người mua nhà theo Nghị định 43/2014 nay phải tạm ngưng cấp giấy do thực hiện theo Nghị định 148 đã tạo ra sự xung đột trong giải quyết hồ sơ cấp GCN. Bởi trong cùng một chung cư, có căn hộ được cấp GCN, có căn hộ không được cấp khiến người dân khiếu kiện, khiếu nại gay gắt.•