Phân cấp thẩm quyền mạnh hơn cho địa phương

Ông Nguyễn Thành Thanh, Trưởng Ban Quản lý Khu công nghiệp tỉnh Long An cho biết, hiện tỉnh có 37 khu công nghiệp với diện tích hơn 12.000 ha, thu hút hơn 1.700 dự án đầu tư. Trong đó có 836 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với tổng vốn gần 5,5 tỷ USD, 900 dự án vốn trong nước với hơn 109.000 tỷ đồng. Đến nay, Long An có 628 doanh nghiệp FDI trên tổng số 1.565 doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp. Năm 2021, các doanh nghiệp đóng góp 5.171 tỷ đồng vào ngân sách của tỉnh.

Để tạo quỹ đất cho khu công nghiệp, ông Thanh cho biết, vấn đề đặt ra là công tác giải phóng mặt bằng liên quan đến 100.000 hộ dân. Đây là điều phức tạp, tỉnh phải tuyên truyền vận động người dân, có phương án bố trí nền tái định cư và nền giá ưu đãi cho người dân. Ngoài ra, những khu công nghiệp mở rộng xin cấp chủ trương đầu tư thực tế phải mất 1 năm mới xong, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Thời gian cho thuê đất cũng là một rào cản.

“Thời gian cho thuê không phải là 50 năm, mà tính thời gian của khu công nghiệp cũ, thường chỉ còn trên dưới 30 năm, làm cho nhà đầu tư thứ cấp không an tâm nên khó thu hút đầu tư. Kiến nghị Trung ương nên nghiên cứu và tạo điều kiện, những khu công nghiệp mở rộng này thời gian giao đất lần đầu tính là 50 năm”, ông Nguyễn Thành Thanh cho biết.

Kiến nghị về cơ chế cho địa phương, ông Nguyễn Bay, Giám đốc Trung tâm xúc tiến đầu tư tỉnh Bình Định cho rằng, Thủ tướng nên phân cấp mạnh hơn nữa về thủ tục cấp phép cho địa phương. Trong đó có thẩm quyền quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, thành lập khu, cụm công nghiệp. Ngoài ra, cần giảm bớt tỷ lệ thu hút lấp đầy của khu công nghiệp.

Ông Bay lấy ví dụ khi có doanh nghiệp lớn vào địa phương xin thực hiện khu công nghiệp thì tỉnh rất ủng hộ nhưng các khu công nghiệp trước đó tỷ lệ lấp đầy chưa đạt nên vướng không làm được. Nên giao quyền cho lãnh đạo địa phương quyết định việc này. Vấn đề nhà ở cho công nhân, ông Bay cho rằng cần phải được quan tâm hơn.

“Cần có những chính sách thông thoáng, quyết liệt, giao cho chính quyền địa phương. Trong đó có lựa chọn về chủ đầu tư, đội đầu tư và nhà ở cho công nhân. Đã là nhà ở cho công nhân thì thuộc diện như nhà ở xã hội, giao quyền cho lãnh đạo tỉnh chỉ định đơn vị có năng lực. Không phải đưa ra tổ chức đấu thầu, đấu giá rồi lựa chọn, gây khó khăn ban đầu cho một số doanh nghiệp”, ông Nguyễn Bay đề nghị.

Phải thay đổi tư duy để thu hút đầu tư

TS. Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tổ tư vấn Kinh tế của Thủ tướng cho rằng, điều doanh nghiệp cần không phải là việc giảm thuế, giảm tiền sử dụng đất, mà họ cần biết bao nhiêu tháng thì triển khai được, bao lâu thì có thể đưa máy móc ra hoạt động. Với công nghệ hiện nay, tuổi đời một dự án đầu tư chỉ tối đa 5 năm là hết khấu hao và phải đổi sang công nghệ mới. Như vậy, toàn bộ tài sản đầu tư ban đầu trở về 0 vì phải đầu tư mới.

Ông Kiên khẳng định, vấn đề hiện nay nằm ở chỗ các địa phương chưa thay đổi tư duy để thu hút đầu tư. Đó là phải chuẩn bị đất sạch và định giá thuê đất công nghiệp để doanh nghiệp vào thuê. Bên cạnh đó, phải đầu tư hàng loạt nhà ở phục vụ người lao động, chuyên gia. Đây chính là sự hỗ trợ của nhà nước dành cho các doanh nghiệp đầu tư vào khu công nghiệp.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, các nhà đầu tư nước ngoài mong muốn quy trình, thủ tục thực hiện ngắn, đơn giản trong quá trình triển khai thực hiện dự án. Đồng thời, khi có khó khăn, vướng mắc thì Trung ương và địa phương chung tay cùng đồng hành để hỗ trợ.

Theo ông Tuấn, chính các địa phương cũng cần phải xem xét lại và có biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong thẩm quyền của mình đối với việc giải quyết thủ tục cho doanh nghiệp.

“Không thể đổ đồng tất cả các tỉnh đều làm như nhau. Có những tỉnh làm rất tốt, nhưng có những tỉnh vì khó khăn chủ quan, khách quan nên triển khai chưa được như kỳ vọng. Vấn đề của chúng ta là có quy trình thì làm sao thực hiện từng bước rút ngắn nhất. Có như thế mới giúp cho các nhà đầu tư nhanh chóng triển khai dự án”, ông Nguyễn Anh Tuấn thẳng thắn.

Phát triển kinh tế khu công nghiệp sẽ tạo động lực thúc đấy quá trình công nghiệp hóa, đổi mới công nghệ và tham gia các chuỗi giá trị toàn cầu. Để mở rộng cửa đón doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nước ngoài, thì cần tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách dành cho khu công nghiệp. Đồng thời, các địa phương cũng cần thay đổi tư duy, nâng cao năng lực thu hút đầu tư./.