Bộ Tài chính dự toán khoản thuế thu nhập cá nhân năm 2022 là 118.075 tỷ đồng. Nhưng mới 7 tháng đầu năm, khoản thu này đã đạt 90% kế hoạch, tương đương khoảng 106.386 tỷ đồng, đóng góp 12% vào khoản thu nội địa.

Việc khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân gần hoàn thành dự toán sau 7 tháng, có thể một phần do kế hoạch thu năm nay khá thận trọng. Bộ Tài chính dự toán khoản thuế này chỉ tăng 4% so với năm 2021 trong khi số thu này năm ngoái đã giảm so với 2020. Tốc độ tăng thuế thu nhập cá nhân cũng có xu hướng chậm lại từ sau dịch, khoảng 2-5% mỗi năm (tăng trưởng âm 2021) so với mức tăng hai chữ số trước dịch Covid-19.

Các khoản thu từ thuế thu nhập cá nhân 7 tháng đầu năm nay không được công bố chi tiết, nhưng thông thường, thu nhập từ làm công ăn lương đóng góp tỷ trọng chính đối với nguồn thu này, bên cạnh thu từ cá nhân kinh doanh, chuyển nhượng chứng khoán, bất động sản.

Lãnh đạo ngành thuế từng nhận định nguồn thu thuế năm nay sẽ tốt hơn nhờ kinh tế mở cửa và không còn giãn cách kéo dài. Bên cạnh đó, tiến độ thu thuế thu nhập cá nhân thường dồn vào các tháng đầu năm do tính chất mùa vụ. Thời hạn nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân là cuối tháng 3 nên các tổ chức nộp khoản thuế này nhiều trong ba tháng đầu năm trước khi nộp quyết toán, tránh phát sinh tiền thuế chậm nộp.

Hầu hết khoản thu nội địa khác đều đảm bảo tiến độ thu (trên 58% kế hoạch năm) gồm các khoản thu trực tiếp từ hoạt động sản xuất - kinh doanh ước đạt 70% dự toán, tăng 8% so cùng kỳ năm ngoái.

Lãnh đạo ngành thuế lý giải thu nội địa 7 tháng đầu năm tăng tốt nhờ đóng góp từ nhóm ngành ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và dầu khí. Tổng thu từ 4 ngành này tăng hơn 31% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn tính chung cả năm 2021, tổng thu từ nhóm ngành này đạt khoảng 140.000 tỷ đồng, chiếm 14% tổng thu thuế phí nội địa.

Tuy nhiên, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế đánh giá mức thu từ cả 4 lĩnh vực này là không bền vững. Như trong quý đầu năm nay, thu đạt khoảng 48.300 tỷ đồng, tăng 18% so cùng kỳ, nhưng thu trong quý II sụt giảm rõ rệt khi chỉ đạt khoảng 40.000 tỷ đồng, giảm gần 20% so với quý trước.

Lãnh đạo ngành thuế dự báo thu những tháng cuối năm sẽ gặp nhiều khó khăn do tác động của việc Chính phủ ưu tiên kiểm soát lạm phát, tăng cường quản lý việc phát hành trái phiếu đối với các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, kiểm soát chặt chẽ thị trường bất động sản và chứng khoán.

Bên cạnh thu nội địa, hai khoản thu lớn khác đóng góp vào ngân sách nhà nước là xuất nhập khẩu và dầu thô, đều ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng.

Bộ Tài chính cho biết 7 tháng đầu năm, thu cân đối từ xuất nhập khẩu ước đạt gần 179.8000 tỷ đồng, bằng 90% dự toán cả năm và tăng gần 24% so với cùng kỳ 2021. Còn thu từ dầu thô ước đạt 43.000 tỷ đồng, gấp rưỡi kế hoạch dự kiến cả năm và gần gấp đôi cùng kỳ năm trước.

Quỳnh Trang