Khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine 6 tháng trước, Tổng thống Mỹ Joe Biden hứa sẽ "gây đau đớn" và "tung đòn giáng" vào Nga thông qua hạn chế về thương mại với những hàng hóa như rượu vodka, kim cương và xăng. Tuy nhiên, hàng trăm hàng hóa khác không bị trừng phạt, trị giá hàng tỷ USD vẫn tiếp tục chảy từ Nga đến các cảng biển Mỹ.
AP cho biết hơn 3.600 lô gỗ, kim loại, cao su và hàng hóa khác đã đến các cảng Mỹ từ Nga kể từ cuối tháng 2. Con số này giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2021, với 6.000 lô hàng. Tuy nhiên, tổng kim ngạch thương mại hàng tháng vẫn đạt trên 1 tỷ USD.
Các container tại cảng Baltimore (Mỹ). Ảnh: AP
Trên thực tế, chưa có ai dự báo thương mại sẽ chững lại sau xung đột. Việc cấm nhập khẩu một số hàng hóa nhất định có thể khiến các lĩnh vực này tại Mỹ thiệt hại nhiều hơn là Nga.
"Khi áp lệnh trừng phạt, chúng tôi biết nó có thể gây gián đoạn thương mại toàn cầu. Vì thế, việc của chúng tôi là nghĩ xem lệnh trừng phạt nào gây ra nhiều tác động nhất, nhưng vẫn phải cho phép thương mại toàn cầu diễn ra", Jim O’Brien – người đứng đầu Văn phòng Quản lý Lệnh trừng phạt thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trên AP.
Các chuyên gia cho biết kinh tế toàn cầu phụ thuộc lẫn nhau, khiến các lệnh trừng phạt phải hạn chế về quy mô để tránh đẩy giá lên cao. Bên cạnh đó, thế giới không chỉ có lệnh cấm của Mỹ. Cả Liên minh châu Âu (EU) và Anh cũng tung ra lệnh trừng phạt, khiến người mua, người bán và cả các nhà hoạch định chính sách thương mại đau đầu.
Trong khi một số công ty Mỹ đã tìm được nguồn hàng nhập khẩu thay thế, số khác cho biết họ không có lựa chọn. Như với gỗ, các cánh rừng của Nga có thể cung cấp loại gỗ cứng được phần lớn trường học, hộ gia đình của Mỹ sử dụng. Các tàu container chở hàng hóa của Nga, từ giày tập, thiết bị đào tiền số, thậm chí là gối, vẫn cập cảng của Mỹ gần như mỗi ngày.
Khi phân tích số hàng hóa nhập khẩu từ Nga, AP nhận thấy một số hợp pháp và thậm chí còn được chính phủ Mỹ khuyến khích, như phân bón. Còn các sản phẩm bị cấm, như dầu và khí đốt, vẫn được vận chuyển đến do nằm trong hợp đồng dài hạn mà các công ty đã ký từ trước xung đột.
Trong một số trường hợp, nguồn gốc của hàng hóa rời cảng Nga rất khó phân biệt. Các hãng năng lượng Mỹ vẫn đang nhập dầu từ Kazakhstan thông qua cảng Nga, dù dầu đó thỉnh thoảng vẫn được trộn với nhiên liệu Nga.
"Quy tắc chung là khi có lệnh trừng phạt, anh sẽ phải tìm cách lách", Konstantin Sonin – nhà kinh tế học người Nga tại Đại học Chicago cho biết, "Dù vậy, lệnh trừng phạt vẫn có tác dụng. Nó không thể xóa sổ 100% doanh thu, nhưng có thể giảm phần nào".
Hà Thu (theo AP)