Ngày 26/8, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc phổ biến, giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP.

Đây là chính sách hỗ trợ lãi suất đầu tiên sử dụng ngân sách nhà nước có quy mô lớn được triển khai qua hệ thống ngân hàng, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp (DN), HTX, hộ kinh doanh phục hồi nhanh hơn. Sau 3 tháng triển khai, dù các ngân hàng thương mại đã vào cuộc rất tích cực nhưng kết quả thực hiện giải ngân gói hỗ trợ lãi suất (HTLS) 2% còn rất khiêm tốn.

Theo số liệu tổng hợp của NHNN, qua 3 tháng triển khai, doanh số cho vay được HTLS mới đạt gần 4.407 tỷ đồng đối với gần 550 khách hàng, dư nợ được HTLS đạt khoảng 4.300 tỷ đồng; dự kiến số tiền hỗ trợ lãi suất cho khách hàng đến cuối tháng 8/2022 khoảng 13,5 tỷ.

Là ngân hàng hoạt động tích cực nhất trong chương trình này nhưng đến nay, dư nợ cho vay theo Nghị định 31 của Agribank mới chỉ đạt 1.700 tỷ đồng, với 361 khách hàng và số tiền hỗ trợ lãi suất đạt 1,5 tỷ đồng.

Vietcombank, một trong những ngân hàng cho vay đứng đầu hệ thống về quy mô tín dụng và tệp khách hàng, đến thời điểm hiện tại mới chỉ nhận được đơn đề nghị hỗ trợ lãi suất từ 50 khách hàng.

Với BIDV, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch HĐQT cho biết, ngân hàng có 348 hồ sơ thuộc nhóm được hỗ trợ lãi suất theo quy định. BIDV đã thực hiện hỗ trợ lãi suất cho 20 khách hàng doanh nghiệp với tổng dư nợ là 4.650 tỷ đồng và số tiền hỗ trợ lãi suất là 6,6 tỷ đồng.

Đáng chú ý, MB đến nay mới nhận được duy nhất 1 đề nghị từ phía khách hàng với tổng dư nợ 400 tỷ đồng, tương đương mức hỗ trợ lãi suất khoảng 2,5 tỷ đồng.

Với Sacombank, Phó Tổng Giám đốc Đào Nguyên Vũ cho biết hết ngày hôm qua, nhà băng này nhận được đề nghị vay vốn hỗ trợ lãi suất của 40 khách hàng; qua xét duyệt, chỉ có 29 khách hàng đủ điều kiện vay với dư nợ 325 tỷ đồng.

Tương tự, TPBank đang xem xét giải ngân cho gần 30 khách hàng, đã hỗ trợ 2 khách hàng và từ chối 6 khách hàng.

Nguyên nhân của kết quả còn hạn chế được các đại diện ngân hàng chỉ rõ tại Hội nghị, đó là đối tượng được hỗ trợ lãi suất của Nghị định 31. Cụ thể, khi triển khai trong thực tiễn cho thấy, các ngân hàng thương mại gặp khó khăn trong xác định đối tượng được hỗ trợ lãi suất trong một số trường hợp khách hàng hoạt động sản xuất, kinh doanh đa ngành.

Hiện nay, nhiều hộ gia đình sản xuất kinh doanh vay vốn tại các ngân hàng thương mại, nhưng không có đăng ký hộ kinh doanh, nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ. Do đó, vẫn cần các bộ, ngành tiếp tục có giải đáp, hướng dẫn cụ thể hơn.

Ông Nguyễn Việt Cường, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank cho biết: Theo quy định, gói hỗ trợ chỉ hướng đến các đối tượng có khả năng phục hồi. Tuy nhiên, cái khó là các cơ quan bộ ngành vẫn chưa có các hướng dẫn cụ thể.

"Như thế nào là doanh nghiệp có khả năng phục hồi? Cần xác định định nghĩa có khả năng phục hồi theo doanh thu hay lợi nhuận? Tăng trưởng bao lâu được coi là phục hồi? Cái này rất khó xác định. Tất nhiên, mỗi ngân hàng sẽ có quy chuẩn khác nhau. Theo đó, tôi cho rằng chúng ta cần phải có hướng dẫn rõ ràng", ông Cường nói.

Ông Nguyễn Trần Mạnh Trung, Phó Tổng Giám đốc VietinBank cũng cho biết: "Khách hàng của Ngân hàng kinh doanh đa ngành nghề, khó bóc tách, khó xác định phân tách chi phí sử dụng vốn vay".

Ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc TPBank chia sẻ: Hiện nay, nhiều hộ gia đình sản xuất kinh doanh vay vốn tại các NHTM nhưng không có đăng ký hộ kinh doanh nên không thuộc đối tượng được hỗ trợ. Trong khi đó, đây lại là đối tượng đông đảo, đang cần được hỗ trợ. Do đó, đề nghị Bộ Kế hoạch Đầu tư có giải đáp, hướng dẫn cụ thể hơn.

Cũng theo Tổng Giám đốc TPBank, các ngân hàng cũng còn tâm lý e ngại khi triển khai thực hiện do một số chương trình hỗ trợ lãi suất, gồm chương trình hỗ trợ lãi suất năm 2009 và một số chương trình hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước vẫn chưa được quyết toán số tiền đã hỗ trợ lãi suất cho khách hàng.

Không chỉ các ngân hàng lo ngại về việc thanh kiểm tra, nhiều khách hàng cũng không mặn mà với khoản hỗ trợ lãi suất vì e ngại khi tham gia chương trình phải tuân thủ các thủ tục hậu kiểm, thanh tra, kiểm toán, kiểm tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Ông Nguyễn Việt Cường, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank chia sẻ: "Khách hàng đề xuất hỗ trợ cũng không quá nhiều. Khách hàng thực tế cũng cân nhắc và thận trọng vì đã trải qua thời điểm gói hỗ trợ lãi suất năm 2009 với nhiều hồ sơ, thủ tục, thanh tra, kiểm toán…".

Cùng quan điểm, lãnh đạo TPBank cho biết khách hàng không mặn mà với gói hỗ trợ vì lo lắng số tiền được hỗ trợ lãi suất là không lớn trong khi thủ tục phức tạp và đến khi thanh quyết toán, kiểm toán sau này lại gặp nhiều khó khăn.