Dù xảy ra ban ngày nhưng bà con dân tộc Giáy sinh sống ở thôn Phời 3 vẫn chưa hết bàng hoàng kể lại vụ bục cống xả thải Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời xảy ra vào sáng 8-8.

Mất trắng chỉ sau vài chục phút

Bà Lý Thị Thương (42 tuổi, thôn Phời 3) cho biết: "Từ nhà đến cửa hàng tạp hóa, máy xát gạo... bị trôi hết.

Nghe thấy một tiếng nó ụp một cái là bà con trong bản kéo nhau chạy hết, không kịp mang theo cái gì cả, chỉ sau vài chục phút mọi tài sản của gia đình tôi mất trắng hết. Nhìn thấy nhà cửa bị cuốn trôi mà tiếc đứt ruột. Từ hôm qua đến nay, vợ chồng con cái phải đến nhà người thân để ở nhờ".

May mắn hơn gia đình bà Thương không bị trôi nhà nhưng hàng chục hộ dân khác ở thôn Phời 3 tài sản từ lúa, gạo, đồ điện tử, vật nuôi... cũng đã bị cuốn trôi theo dòng nước bùn thải đen đặc.

Ông Vi Văn Dinh (thôn Phời 3) cho biết: "Hiện nay nhà tôi có nhiều vị trí bùn thải tràn từ nhà chính đến bếp nấu, chuồng lợn... vẫn chưa được thu dọn. Riêng khu vực nhà dưới bùn thải đông đặc cao cả mấy chục cm, mùi hôi thối nồng nặc.

Nước bùn chảy đến đâu cuốn theo trâu bò, lợn gà đến đó, bục cống xả hồ thải mà không khác gì lũ quét. Không biết thời gian tới bà con chúng tôi phải làm thế nào mới có thể khắc phục lại được như trước".

Chưa có thống kê cụ thể về thiệt hại, tuy nhiên ước lượng có hàng nghìn m3 bùn, nước thải của hồ thải Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đổ thẳng xuống khu dân cư, tràn vào cả trụ sở UBND xã, Công an xã Tả Phời.

Từ ruộng vườn, nhà dân đến con đường nối một số thôn ở xã Tả Phời đã bị bao phủ một lượng bùn thải đen đặc, nồng mùi hôi thối. Có những nhà dân sống gần hồ chứa còn bị cuốn phăng nhà cửa, tài sản, vật nuôi.

Theo lãnh đạo UBND xã Tả Phời, sự cố bục cống xả tràn hồ chứa bùn đuôi quặng của Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đã khiến hàng nghìn m3 nước bùn chảy xuống thôn Phời 3 làm ngập 46 hộ dân, có nhiều hộ bị bùn đất tràn vào nhà làm hư hỏng hàng chục ha lúa, cây hoa màu...

Khẩn trương làm rõ nguyên nhân

Sáng 9-8, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Đặng Xuân Phong đã đến thôn Phời 3 để chỉ đạo khắc phục sau vụ bục cống xả hồ thải Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời, đồng thời thăm hỏi người dân bị thiệt hại, ảnh hưởng.

Ông Phong đã yêu cầu Công ty cổ phần đồng Tả Phời phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh, chính quyền địa phương khẩn trương làm rõ nguyên nhân, khắc phục triệt để sự cố nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối hồ đập.

Ông Hoàng Quốc Khánh, phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Lào Cai, yêu cầu trước mắt Công ty cổ phần đồng Tả Phời triển khai máy móc phương tiện sửa chữa hệ thống cống xả tràn hồ chứa bùn đuôi quặng, không để bùn khoáng chảy xuống khu dân cư.

"UBND TP Lào Cai, UBND xã Tả Phời huy động lực lượng, phối hợp với Công ty cổ phần đồng Tả Phời hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống...", ông Khánh nói.

Trong khi đó, đại diện Công ty cổ phần đồng Tả Phời cho biết từ đầu tháng 8-2023 trên địa bàn xã Tả Phời xảy ra mưa lớn liên tục khiến lưu lượng nước đổ về hồ chứa bùn đuôi quặng rất lớn. Đơn vị này đã triển khai thực hiện các biện pháp gia cố thân đập, các hạng mục nhằm đảm bảo an toàn hồ.

Tuy nhiên, đến 8h30 ngày 8-8, do hệ thống cống thoát nước mặt của hồ thải quặng đuôi bị bục, dẫn đến nước trong hồ chảy xuống hạ lưu, gây ngập úng một số khu vực thôn Phời 3 và một số vùng lân cận.

Hiện nay Công ty cổ phần đồng Tả Phời đang phối hợp cùng UBND xã Tả Phời kiểm đếm, thống kê tài sản thiệt hại của hàng chục hộ dân chịu ảnh hưởng.