Ngày đêm sông Trà Khúc bị "rút ruột"
Theo phản ánh của người dân sống ven sông Trà Khúc, đoạn phía tây H.Tư Nghĩa (Quảng Ngãi), hầu như đêm nào dọc bờ sông cũng diễn ra nạn trộm cát, từ khoảng 19 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau.
Cảnh hút cát lậu giữa ban ngày trên sông Trà Khúc, đoạn qua xã Tịnh Hà, H.Sơn Tịnh
HẢI PHONG
Một ngày đầu tháng 8.2023, chúng tôi có mặt tại bãi cát ở thôn Xuân Phổ Đông, xã Nghĩa Kỳ, H.Tư Nghĩa (Quảng Ngãi). Đứng bên này sông nhìn qua bên bờ bắc sông Trà Khúc (xã Tịnh Hà, H.Sơn Tịnh), chúng tôi chứng kiến cảnh bè hút cát trộm "giữa thanh thiên bạch nhật", cạnh bờ kè chống sạt lở đang thi công. Bè hút cát có hệ thống máy bơm, đưa vòi bạch tuộc cắm trực tiếp xuống lòng sông, hút cát phun lên bờ. Tại đây, có một bãi chứa cát, có cả xe vào nhận cát và chở đi. Đáng nói, mặc dù, nhóm người hút cát này thấy chúng tôi cầm máy quay, chụp ảnh, nhưng vẫn không dừng, cứ tiếp tục "rút ruột" lòng sông.
Dọc theo bờ sông về hướng đông khoảng vài trăm mét, có một bè hút cát khác không hoạt động, nhưng trên bờ có một đống cát. Tại đây có máy móc đang hoạt động và hai xe tải chạy xuống khu vực này. Tuy nhiên, khi phát hiện bị quay phim, chụp ảnh thì nhóm người này ngưng hoạt động.
Điểm khai thác cát lậu ven sông Trà Khúc ở xã Tịnh Giang, H.Sơn Tịnh
PHẠM ANH
Vài ngày gần đây, chúng tôi tiếp tục nhận phản ánh của người dân, nhóm người lạ đưa máy móc đến sông Trà Khúc (thuộc xã Tịnh An, TP.Quảng Ngãi) ngang nhiên khai thác cát trái phép. Gần đây nhất, trưa 9.8, theo ghi nhận của PV Thanh Niên, trong vòng hơn 10 ngày trở lại đây, trên sông Trà Khúc, gần khu vực công trình đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc (xã Tịnh An, TP.Quảng Ngãi), tình trạng khai thác cát trái phép liên tục xảy ra, được vận chuyển đưa đi tiêu thụ. Cùng ngày, chúng tôi cũng ghi nhận một nhóm người dùng xe cơ giới múc cát lên từ dưới sông, chất thành đống cát lớn trên bờ. Sau đó, xe ben vào bãi cát, chở đi tiêu thụ với nhiều khung giờ khác nhau…
Những ngày đầu tháng 8.2023, chúng tôi theo vết xe công nông, xe tải xuống các bãi cát dọc sông Trà Khúc thuộc các xã Nghĩa Lâm, Nghĩa Thuận, Nghĩa Kỳ của H.Tư Nghĩa, chứng kiến bờ sông nham nhở vì nạn trộm cát. Cũng theo dấu bánh xe, chúng tôi đi sâu vào khu dân cư thôn 1, xã Nghĩa Lâm, phát hiện một bãi trữ cát khoảng vài trăm m3. Ngoài bãi trữ này, chúng tôi được người dân cho biết còn nhiều bãi trữ cát ở các thôn khác.
Một bãi cát trữ trái phép ở xã Tịnh Hà
HẢI PHONG
Từ Nghĩa Lâm, chúng tôi đến bãi cát ở thôn Xuân Phổ Đông, xã Nghĩa Kỳ (H.Tư Nghĩa), phát hiện tại hiện trường có cả bè hút cát. Cách bè hút cát này khoảng 300 m về hướng đông, có thêm hai bè hút cát khác, một cái gần bờ, một nằm giữa dòng.
Theo một người dân địa phương, với quy mô hút trộm cát như nói trên thì hằng đêm số lượng lớn cát bị hút trộm. "Nhóm khai thác cát bán giá 200.000 đồng/từ 2,5 - 3 m3 cát; 500.000 đồng/từ 4 - 5 m3 cát, trong khi đó, cát ngoài thị trường tùy theo đường vận chuyển bán với giá từ 350.000 - 450.000 đồng/m3", người này nói. Đáng chú ý, ở đây có điện thắp sáng, bè hút cát ngang nhiên chạy ầm ĩ, chứ không cần lén lút.
Điểm khai thác, vận chuyển cát ở thôn Xuân Phổ Đông, xã Nghĩa Kỳ, H.Tư Nghĩa
PHẠM ANH
Khi đứng bên bờ nam sông Trà Khúc ở xã Nghĩa Kỳ, chúng tôi còn phát hiện bờ bắc sông này (đoạn thuộc thôn Thọ Lộc Tây, xã Tịnh Hà, H.Sơn Tịnh) có một máy hút cát trộm đang hoạt động công khai. Từ đây, chúng tôi phát hiện thêm một số bãi cát nằm sâu trong khu dân cư của thôn Thọ Lộc Tây.
Buông lỏng quản lý?
Khi chúng tôi cung cấp những hình ảnh khai thác cát trộm trên địa bàn, ông Võ Tấn Bông, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Lâm, cho biết xã có nắm tình trạng khai thác cát trộm dọc bờ sông Trà Khúc và đã báo cho UBND H.Tư Nghĩa để có biện pháp ngăn chặn. Riêng về bãi trữ cát trái phép, xã sẽ xác định của ai rồi mời làm việc cụ thể, từ đó có chế tài phù hợp.
Khác với ông Bông, ông Nguyễn Quốc Dũng, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Kỳ (H.Tư Nghĩa), cho rằng chưa nắm được việc khai thác cát trộm và các bãi trữ cát ở thôn Xuân Phổ Đông. "Chỉ có một số xe cọc cạch vào lấy cát, chúng tôi đã chỉ đạo xử lý. Còn trộm cát với số lượng lớn thì chưa rõ lắm", ông Dũng nói.
Khi chúng tôi cung cấp hình ảnh, clip, ông Dũng mới biết chỗ này bị khai thác cát trộm và có các bãi trữ ở đây. Ông Dũng cho biết trước đó, khi xử lý nhiều vụ trộm cát trên địa bàn thì có nhiều người lạ dùng SIM số chưa đăng ký gọi đến hăm dọa, nhưng chưa báo cáo cho huyện biết.
Trong khi đó, theo ông Cao Thanh Tiên, Bí thư Đảng ủy xã Nghĩa Kỳ, xã đang triển khai nhiều dự án rất lớn, trong đó có dự cao tốc Bắc - Nam, khối lượng công việc của cán bộ xã rất lớn, nên có thể chưa nắm bắt được bãi trộm cát nói trên…
Còn ông Bùi Tiến Dũng, Chủ tịch UBND xã Tịnh Hà (H.Sơn Tịnh), cho hay từ tháng 4.2023 đến nay, chính quyền xã cùng các lực lượng chức năng đã đổ 26 trụ bê tông ở 15 con đường tại các bãi tập kết, khai thác cát thuộc thôn Trường Xuân và thôn Thọ Lộc Tây, xã Tịnh Hà. Nhờ vậy phần nào đã ngăn chặn các ô tô vào bãi cát. Tuy nhiên, khi thi công bờ kè ở xã Tịnh Hà, lợi dụng đường công vụ thi công công trình bờ kè chống sạt lở sông Trà Khúc (ở thôn Thọ Lộc Tây), thì nạn khai thác, vận chuyển cát trái phép lại diễn ra ở đây.
Sẽ xử lý ngay
Sau khi chúng tôi phản ánh về nạn trộm cát trên địa bàn, chiều 6.8, ông Trần Thiên Thanh, Phó chủ tịch UBND H.Tư Nghĩa, thông tin đã chỉ đạo công an huyện, ngành chức năng và chính quyền xã Nghĩa Kỳ kiểm tra hiện trường tại vị trí khai thác cát trái phép trên sông Trà Khúc ở thôn Xuân Phổ Đông, xã Nghĩa Kỳ. Theo đó, H.Tư Nghĩa xác định thực tế đúng như Thanh Niên phản ánh. Ông Thanh đã cảm ơn PV và nói sẽ xử lý ngay, dứt điểm các điểm trộm cát, trữ cát trái phép này.
Ông Trần Thiên Thanh khẳng định nạn trộm cát xảy ở xã nào thì lãnh đạo ở đó chịu trách nhiệm trước UBND huyện; tùy theo mức độ sẽ chịu các hình thức kỷ luật. Sắp đến, địa phương sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát để xử lý tình trạng trộm cát. Để không cho xe cơ giới vào vận chuyển cát, huyện đã cho dùng rào chắn toàn bộ đường xuống bãi cát.
Ở H.Sơn Tịnh, sau khi được chúng tôi thông tin, ông Nguyễn Mạnh Cường, Chủ tịch UBND H.Sơn Tịnh, đã dùng xe cá nhân đi kiểm tra ở các bãi cát. Tại công trình xây dựng kè chống sạt lở ở xã Tịnh Hà, ông Cường phát hiện việc hút cát rồi vận chuyển cát trái phép, nên đã chỉ đạo Công an xã Tịnh Hà ra ngăn chặn tại chỗ. "Vừa qua, chúng tôi cho đúc 32 trụ bê tông đóng tại 18 điểm đấu nối đi vào bãi cát trên địa bàn, nhờ đó hạn chế tình trạng khai thác cát trộm trên sông Trà Khúc", ông Cường nói.
Trao đổi với PV Thanh Niên về thực trạng này, ông Đỗ Vũ Bảo, Phó giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi (chủ đầu tư dự án công trình đập dâng hạ lưu sông Trà Khúc), cho hay sẽ có văn bản gửi cơ quan Công an TP.Quảng Ngãi cùng chính quyền địa phương để xử lý những đơn vị thi công, cá nhân có hành vi khai thác, vận chuyển cát trái phép ra khỏi công trình.