Như Tuổi Trẻ Online đã đưa tin, sáng 8-8 xảy ra sự cố bục cống xả hồ thải nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời (TP Lào Cai, Lào Cai), bùn thải chảy qua khu dân cư, sông suối, làm nhiều hecta ruộng vườn, hoa màu đến nay vẫn bị bùn thải vùi lấp.

"Nước từ bể chứa của nhà máy tuyển đồng Tả Phời từng tràn xuống thôn"

Ngày 13-8, trao đổi với phóng viên, bà Lương Thị Ngài (53 tuổi, thôn Phời 3) cho biết: "Ba năm trước người dân từng chứng kiến cảnh nước từ bể chứa nhà máy tuyển đồng tràn xuống thôn. Thấy rất nguy hiểm nên dân đã phản ảnh sự việc đến chính quyền".

"Sau lần đó người dân hoang mang, lo lắng, mong muốn được chuyển đi nơi khác vì không yên tâm sống dưới hồ thải. Người dân chưa được chuyển đi nơi khác thì đến nay lại xảy ra sự việc như thế", bà Ngài nói.

Ở sát vách với nhà bà Ngài, bà Ngô Thị Sinh (thôn Phời 3) cho biết: "Hôm đó đứa cháu đang ở sân thì hốt hoảng chạy vào nhà gọi tôi. Tôi ra thì nước bùn thải đã chảy đến sau tường nhà. Thế là mấy mẹ con phải chạy thoát thân, chẳng kịp cầm thêm gì. Đây là lần thứ hai người dân phải chạy vì nước từ bể chứa của nhà máy tuyển đồng Tả Phời".

"Sau lần đó nhà máy đã khẳng định sẽ không bao giờ có lũ nữa, nhưng…", bà Sinh cho hay.

Ông Vi Văn Dinh (42 tuổi, chồng bà Sinh) cho biết: "Không chỉ sợ lũ ập đến mà dân còn lo sợ về nguồn nước. Dân đã kéo nước sạch để ăn uống, tuy nhiên chăn nuôi, tưới cho hoa màu đến tắm giặt hằng ngày nhiều hộ vẫn phải dùng nước mưa, nước ngầm… nên rất lo lắng".

Là một trong những hộ dân bị thiệt hại nặng sau vụ bục cống xả hồ thải, bà Lý Thị Thương (42 tuổi) cho biết: "Sáng 8-8 thấy rò rỉ bùn thải thì tôi hô hoán bà con chạy luôn. Mỗi khi có mưa chúng tôi sợ lắm, phải cắt cử người lên xem hồ chứa. Đây là lần thứ hai xảy ra nên người dân không còn niềm tin".

Lên phương án di dời các hộ dân

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Trần Văn Hưng - chủ tịch UBND xã Tả Phời - cho biết: "Mấy năm trước do nước mặt ở hồ thoát xuống cống qua khu dân cư bị tắc, dâng lên thôi.

Mưa lũ nước sẽ khác so với nước sinh hoạt hằng ngày nên người dân nói cũng đúng. Còn lần này là sự cố vỡ cống xả tràn, một lượng bùn thải tương đối chảy ra ngoài".

Theo ông Hưng, nhà máy tuyển quặng đồng đã qua các bước kiểm tra, đánh giá của sở, ngành. Trong đó có đánh giá tác động môi trường, đầy đủ quy định của pháp luật mới được triển khai.

"Xã khẳng định vẫn còn những hộ dân kiến nghị công ty chưa kịp giải quyết và cũng có những kiến nghị đã giải quyết nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân", ông Hưng nói.

Lãnh đạo UBND TP Lào Cai cho hay đơn vị này đã thống kê sau vụ bục cống xả hồ thải, trước mắt sẽ di dời 10 hộ dân, sau đó sẽ có đánh giá toàn bộ vụ việc để có giải pháp.

Trong khi đó, ông Đặng Ngọc Thanh - phó giám đốc Công ty cổ phần đồng Tả Phời - cho biết: "Lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai đã giao các sở, ngành tham mưu, đề xuất lên phương án di dời khoảng 10 hộ sát hạ lưu của hồ. Công ty sẽ tiếp tục đầu tư hệ thống đảm bảo hơn, giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng đến các hộ dân".

"Công ty cũng muốn đền bù nhưng còn liên quan đến việc sử dụng đất nên chưa thống nhất được chứ không phải chậm bồi thường, di dời. Năm 2020, không phải sự cố ở hồ thải mà là sự cố ở hồ sự cố (nằm dưới hồ thải), đất đá trôi xuống chắn miệng cống", ông Thanh nói.

Bản làng tan hoang sau vụ bục cống xả hồ thải nhà máy đồng Tả Phời

Hàng nghìn mét khối nước bùn thải của nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đổ thẳng xuống thôn Phời 3 vẫn chưa được thu dọn hết, nhiều khu vực đông đặc như bê tông, nồng mùi hôi thối.