Theo Hãng tin AFP ngày 14-8, trong một bữa tiệc vào trưa 13-8 (giờ địa phương) tại New York (Mỹ), ông Lại Thanh Đức khẳng định tiếp tục duy trì lập trường cốt lõi của chính quyền Đài Loan, không công nhận nguyên tắc "một Trung Quốc".
"Tôi sẽ tiếp tục cam kết của chúng tôi (chính quyền Đài Loan) nhằm chống lại sự sáp nhập hoặc xâm phạm chủ quyền của chúng tôi (Đài Loan)", AFP dẫn lại phát biểu của ông Lại trên kênh TTV News (Đài Loan).
Ông Lại Thanh Đức hiện là ứng viên hàng đầu trong cuộc bầu cử tại Đài Loan vào đầu năm 2024. Ông được biết là người có quan điểm cứng rắn hơn bà Thái Anh Văn trong vấn đề "Đài Loan độc lập".
Hãng tin AFP cũng dẫn lại một video do Văn phòng lãnh đạo Đài Loan công bố, trong đó ông Lại tuyên bố "thượng tôn giá trị của dân chủ và tự do".
Tối 12-8 (giờ địa phương), ông Lại Thanh Đức đã quá cảnh tại thành phố New York (Mỹ) trên đường đến dự lễ nhậm chức của tổng thống Paraguay. Ông Lại sẽ một lần nữa quá cảnh tại Mỹ trên đường trở về Đài Loan vào ngày 16-8.
Đài Loan gọi việc này là thông lệ, song Bắc Kinh tỏ ra giận dữ với việc này.
Hôm 11-8, Hãng tin Reuters dẫn lời một số quan chức đề nghị không nêu tên của Đài Loan cho biết họ dự đoán và đã chuẩn bị cho việc Trung Quốc lấy việc quá cảnh ở Mỹ của ông Lại làm "cái cớ" để tiến hành tập trận gần hòn đảo này.
Cùng ngày, Trung Quốc tuyên bố tổ chức tập trận ở vùng biển Hoa Đông từ 12h - 16h các ngày từ 12 đến 14-8, cấm các tàu đi vào khu vực quân sự dọc theo bờ biển phía đông thành phố Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang.
Trong tuyên bố hôm 13-8 ngay sau khi ông Lại đến Mỹ, Bộ Ngoại giao Trung Quốc gọi ông Lại là "ngoan cố theo đuổi lập trường ly khai của Đài Loan" và là "một kẻ gây rối".
Họ cũng cho biết sẽ theo sát diễn biến và thực hiện các biện pháp kiên quyết, mạnh mẽ để bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ.
Hôm 13-8, Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc gọi việc ông Lại Thanh Đức đến Mỹ là "phản bội Đài Loan" và "vì lợi ích cá nhân".
Tối 12-8 giờ địa phương, phó lãnh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức đã quá cảnh ở New York trên đường đến Paraguay. Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 13-8 lên án việc này, gọi ông Lại là "kẻ ly khai" và "gây rối".