Tổng hợp các phương án hướng tuyến đường sắt tốc độ cao qua địa phận TP.HCM - Nguồn: Bộ Giao thông vận tải
Trong công văn gửi UBND TP.HCM, Bộ Giao thông vận tải cho biết đang tiếp tục rà soát, hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Việc lấy ý kiến nhằm hoàn thiện đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam trình Thủ tướng trong tháng 9-2023, trình Bộ Chính trị trong tháng 11-2023; hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi để trình, phê duyệt chủ trương đầu tư trước năm 2025.
Bộ cho biết năm 2018, căn cứ kết quả nghiên cứu của tư vấn lập dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, UBND TP.HCM đã thống nhất về phương án hướng tuyến, vị trí và quy mô nhà ga, depot. Tháng 2-2019 bộ đã hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án trình Thủ tướng và Hội đồng thẩm định Nhà nước xem xét.
Năm 2022, trên cơ sở nghiên cứu độc lập của tư vấn thẩm tra về phương án hướng tuyến, vị trí và quy mô nhà ga, depot, Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cơ quan thường trực Hội đồng thẩm định Nhà nước - đã lấy ý kiến TP.HCM. Tháng 2-2023, UBND TP.HCM trả lời với các nội dung: hướng tuyến đề xuất trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã cơ bản phù hợp với nội dung quản lý không gian theo quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2025; đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ đạo tư vấn thẩm tra bổ sung các tiêu chí so sánh ưu nhược điểm của phương án giữa nguyên và phương án di dời depot để có có sở đề xuất chính thức.
Tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định, ngày 2-7-2023 Bộ Giao thông vận tải đã họp với 20 tỉnh, thành phố về rà soát, thống nhất phương án hướng tuyến, vị trí và quy mô nhà ga, depot... để có cơ sở hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Tại cuộc họp, Sở Giao thông vận tải (đại diện UBND TP.HCM) thống nhất giữ nguyên phương án hướng tuyến và vị trí ga đi qua địa phận TP.HCM đã được UBND TP.HCM có ý kiến thống nhất với bộ năm 2018.
Theo ý kiến của Hội đồng thẩm định Nhà nước, Bộ Giao thông vận tải đề nghị UBND TP.HCM có văn bản thống nhất về phương án hướng tuyến, vị trí và quy mô nhà ga, depot của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trên địa bàn thành phố gửi bộ làm cơ sở hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi.
Tư vấn thẩm tra và tư vấn lập nghiên cứu tiền khả thi vênh nhau về hướng tuyến
Theo thống nhất của UBND TP.HCM với Bộ Giao thông vận tải năm 2028: sau khi vượt sông Đồng Nai về phía hạ lưu cầu Long Khánh, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đi vào địa phận TP.HCM theo hướng song song và chung hành lang về phía nam đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Tuyến giao cắt với đường vành đai 3, đường Nguyễn Duy Trinh, đường vành Đai 2, đường Đỗ Xuân Hợp, nút giao An Phú về ga Thủ Thiêm.
Ga Thủ Thiêm (tại phường An Phú, quận 2) diện tích khoảng 17,2ha là ga đầu mối phía nam của tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Vị trí ga đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối tuyến đường sắt tốc độ cao và các hệ thống giao thông của khu đô thị mới Thủ Thiêm, tuyến metro số 2… Còn depot Long Trường được quy hoạch tại phường Long Trường, quận 9.
Năm 2021 tư vấn thẩm tra đề nghị chuyển depot Long Trường về huyện Long Thành để có thể sử dụng chung depot cho tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu; chỉnh hướng tuyến đường sắt tốc độ cao theo tim tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành để lồng ghép dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành thành tuyến đường sắt liên vùng Thủ Thiêm - Nha Trang đi chung hành lang với đường sắt tốc độ cao đoạn Thủ Thiêm đi Long Thành…
Tuy nhiên, tư vấn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cho rằng hướng tuyến trên ảnh hưởng tới các quy hoạch của địa phương, khu dân. Việc sử dụng chung depot đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam với đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu là không thực hiện được do khu vực Long Thành chỉ có depot của tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.
Tư vấn đề nghị giữ nguyên phương án hướng tuyến và vị trí ga đã được UBND TP.HCM thống nhất năm 2018; chỉ xin tiếp thu nghiên cứu phương án kết nối hành khách vào khu vực đầu mối TP.HCM và nghiên cứu một tuyến kết nối từ ga Thủ Thiêm đến ga Tân Kiên cho vận tải hành khách.
Đề xuất kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào ga Hà Nội, ga Sài GònLập quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối TP.HCM, TP Hà Nội, tư vấn đều đề xuất kết nối đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vào tới ga Sài Gòn, ga Hà Nội thuận tiện cho hành khách.