Ngăn chặn tình trạng này bằng cách nào? Người làm biển số giả có thể bị xử lý ra sao?
Xe nằm nhà vẫn bị trừ phí qua trạm
Ngày 4-7, anh B.P. (ngụ quận Gò Vấp, TP.HCM) cho biết có mua một chiếc xe hiệu Subaru biển số đăng ký tại TP.HCM, xe ít đi lại đến các tỉnh thành khác.
Trong thời gian qua, xe chỉ "nằm nhà" vì anh đi công tác nước ngoài. Thế nhưng, ngày 2-7 anh B.P. liên tục nhận được tin nhắn trừ tiền đi qua trạm thu phí Cam Thịnh (tỉnh Khánh Hòa) và trạm thu phí Cà Ná (tỉnh Ninh Thuận).
Quá bất ngờ nên anh gọi ngay vào đường dây nóng của Công ty TNHH thu phí tự động VETC để phản ánh sự việc. Sau khi kiểm tra lại hình ảnh camera tại các trạm nói trên, VETC nhận định có người đã dùng biển số xe giả đi qua trạm nên lập tức hoàn tiền và xin lỗi anh B.P..
"Hiện nay, nhiều người dùng biển số xe giả đi lại để né phạt nguội giao thông, không bị trừ tiền khi qua các trạm thu phí không dừng. Tình trạng này gây ảnh hưởng lớn tới chủ xe thật sự, không chỉ bị trừ phí oan mà tồn tại những rủi ro khác.
Do đó, cơ quan chức năng, các đơn vị cần có biện pháp để quản lý, kiểm soát chặt chẽ những trường hợp này. Chúng tôi rất thắc mắc những đối tượng giả mạo này khi bị phát hiện sẽ xử lý ra sao", anh B.P. nói.
Tương tự, anh Trần Khôi (ngụ quận Bình Tân) kể lại anh có một chiếc xe Toyota Camry mang biển số 51F-183.xx.
Suốt từ năm 2021 đến nay, anh Khôi nhiều lần phát hiện có người sử dụng biển số xe giả giống biển số xe anh để đi lại tại tỉnh Bình Định, TP.HCM. Anh Khôi phát hiện ra điều này do xe nằm nhà nhưng bị trừ tiền qua trạm thu phí.
Anh lập tức liên hệ các trạm thu phí để chụp lại hình ảnh xe mang biển số giả. Vào tháng 6-2023, anh phát hiện chiếc xe Honda City màu trắng gắn giả biển số xe của anh tiếp tục đi lại tại TP Thủ Đức.
"Đáng nói, có trường hợp sử dụng biển số 51F-183.xx giả đã bị Công an TP Quy Nhơn tạm giữ để điều tra. Tôi rất lo lắng việc xe biển giả vi phạm giao thông, vi phạm hành chính... bản thân tôi sẽ bị cơ quan chức năng mời lên làm việc.
Thậm chí, nếu đối tượng xấu đi trộm cướp, gây án ở đâu thì rất phiền toái", anh Khôi nói.
Để tránh các rủi ro có thể xảy ra, anh Khôi cũng đã gửi đơn tố giác tội phạm về hành vi làm giả biển số xe để tham gia giao thông đến Công an TP.HCM. Trong đó đề nghị cơ quan công an điều tra làm rõ, xử lý vi phạm, tăng cường các biện pháp ngăn chặn.
Sản xuất, sử dụng biển số xe giả có thể bị xử lý hình sự
Luật sư Đặng Hoài Vũ (Đoàn luật sư TP.HCM) cho biết theo thông tư số 58/2020, biển số xe được sản xuất bằng kim loại, có màng phản quang, ký hiệu bảo mật công an hiệu đóng chìm do đơn vị được Bộ Công an cấp phép sản xuất biển số xe, do Cục Cảnh sát giao thông quản lý.
Cơ quan có thẩm quyền cấp biển số xe gồm: Cục Cảnh sát giao thông, phòng cảnh sát giao thông, công an cấp huyện, công an cấp xã.
Hành vi của người không có thẩm quyền sản xuất biển số xe nhưng đã tạo ra bằng cách khắc, in, vẽ, đúc hoặc các kỹ thuật khác toàn bộ hoặc chỉ từng phần thì biển số xe làm ra được xem là biển số giả. Tùy vào mục đích sản xuất mà hành vi này có thể bị xem xét xử lý hành chính hoặc xử lý hình sự.
Cụ thể, trường hợp chỉ sản xuất (không vì mục đích sử dụng) thì theo điều 29 nghị định 100/2019, hành vi sản xuất biển số xe trái phép có thể bị phạt tiền từ 30 - 35 triệu đồng đối với cá nhân, từ 60 - 70 triệu đồng đối với tổ chức.
Ngoài việc bị phạt tiền, cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tịch thu biển số xe, phương tiện sản xuất, lắp ráp trái phép.
Còn nếu việc làm giả biển số xe nhằm tự mình sử dụng hoặc cung cấp cho người khác sử dụng thì có thể bị xử lý hình sự về tội "làm giả, sử dụng con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức". Bởi biển số là biển kiểm soát xe cơ giới chứa nội dung phục vụ cho việc quản lý nhà nước đối với các phương tiện cơ giới.
Do vậy nó có thể được xem là vật chứa đựng thông tin. Cho nên, biển số xe không phải do cơ quan có thẩm quyền sản xuất được xem là tài liệu giả. Và tùy vào định lượng có thể bị truy tố ở khung hình phạt tương ứng.
Theo luật sư Vũ, đối với vấn nạn làm giả biển số xe tràn lan như hiện nay, với các quy định pháp luật hiện hành là đủ cơ sở xử lý tùy mức độ, hành vi vi phạm.
Sẽ siết kiểm tra
Trao đổi với Tuổi Trẻ, VETC công nhận đã có nhiều trường hợp dùng biển số xe giả đi qua trạm thu phí khiến chủ xe thật bị trừ tiền oan.
Đối với những trường hợp này, VETC nhận được thông tin phản ánh từ phía người dân lập tức liên hệ với các trạm thu phí trích xuất dữ liệu kiểm tra, xử lý nhằm đảm bảo quyền lợi cho người dân.
Đại diện VETC khẳng định sẽ siết kiểm tra và đối chiếu trong thời gian tới. Đối với xe kích hoạt mới hoặc đổi thẻ etag, nhân viên dán thẻ sẽ kiểm tra đăng ký, đăng kiểm hình ảnh xe dán thẻ trước đó nếu trùng khớp thông tin thì mới thực hiện đổi thẻ etag.
Khi xe qua trạm thu phí, trường hợp thẻ lỗi hoặc lỗi hệ thống dẫn đến barie không mở, nhân viên vận hành tại trạm sẽ thực hiện kiểm tra đối chiếu mã thẻ dán trên xe so với mã thẻ được kích hoạt trên hệ thống thông qua phần mềm tra cứu.
Nếu thông tin không trùng khớp, nghi ngờ xe biển số giả, VETC đề nghị khách hàng trả tiền mặt mua vé MTC.
Đối với những trường hợp xe trùng biển số đã ghi nhận lại, VETC sẽ đưa vào phần mềm để cảnh báo cho nhân viên mỗi khi thực hiện các nghiệp vụ khác.
Tôi có xe ô tô, dù không chạy nhưng vẫn bị trừ tiền tự động tại trạm thu phí và biên bản báo phạt nguội do có một chiếc xe khác dùng biển số xe của tôi.