Theo tờ Nikkei Asia ngày 17-8, giá gạo xay xát nội địa của Thái Lan đã tăng gần 20% trong tuần trước lên 21.000 baht/tấn (khoảng 14,17 triệu đồng/tấn), tăng từ mức khoảng 17.000 baht (khoảng 11,47 triệu đồng/tấn) so với vài tuần trước đó.

Tình hình trên đã đẩy giá xuất khẩu gạo trắng chuẩn 5% của Thái Lan tăng lên 610 USD/tấn (khoảng 14,6 triệu đồng/tấn), phản ánh bối cảnh giá gạo toàn cầu tăng mạnh. Giá gạo thế giới đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 11 năm qua.

Mặc dù Chính phủ Thái Lan không có kế hoạch hạn chế xuất khẩu gạo, nhưng các nhà xuất khẩu Thái Lan vẫn không muốn bán ra do nguồn cung không đảm bảo.

Thái Lan thường sản xuất khoảng 20 triệu tấn gạo xay xát, một nửa trong số đó được tiêu thụ trong nước, nửa còn lại thường được xuất khẩu.

Ông Chookiat Ophaswongse, chủ tịch danh dự của Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan, nói với Nikkei Asia: "Thái Lan chưa bao giờ bị khan hiếm nguồn cung (cho đến nay), vì chúng tôi có rất nhiều gạo dư thừa hằng năm".

"Nhưng năm nay thị trường gạo Thái Lan hỗn loạn bởi các nhà xuất khẩu không thể đưa ra bất kỳ báo giá nào, vì họ lo ngại về biến động giá và sự không chắc chắn về nguồn cung", ông Chookiat chia sẻ thêm.

Ấn Độ đã công bố lệnh cấm xuất khẩu gạo vào ngày 20-7. Thái Lan là quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới sau Ấn Độ.

Giới quan sát lo ngại lệnh cấm này sẽ khiến nguồn gạo giảm xuống, khuyến khích các nhà nhập khẩu gạo lớn tìm kiếm nguồn từ các nhà xuất khẩu chính khác, bao gồm Thái Lan và Việt Nam.

Cụ thể, đầu cơ tích trữ đang làm cạn kiệt nguồn cung từ thị trường, khiến nguồn gạo xuất khẩu giảm xuống. Việc đầu cơ dự kiến sẽ đẩy giá gạo Thái Lan xuống mức kém cạnh tranh, đồng thời cướp đi cơ hội vàng để xuất khẩu nhiều hơn của Thái Lan do Ấn Độ vắng bóng trên thị trường quốc tế.

Theo Nikkei Asia, các nhà xuất khẩu Thái Lan ngần ngại cam kết giao dịch, nếu không thể đảm bảo giao hàng ở mức giá được thỏa thuận trước đó. Điều này có thể lập tức gây ra tổn thất lớn, một thương nhân ở Bangkok cho hay.

Ngoài giá tăng do tích trữ, kiểu thời tiết khô hạn El Nino có khả năng hạn chế thu hoạch lúa gạo của Thái Lan, cũng như ngăn cản nước này xuất khẩu nhiều gạo hơn trong năm nay và năm tới.

El Nino dự kiến dẫn đến lượng mưa ít hơn vào tháng 9 và 10 năm nay, thời điểm cây lúa cần nhiều nước. Điều đó có thể làm giảm sản lượng gạo của Thái Lan vào tháng 11.

Hơn nữa, lượng mưa thấp hơn do El Nino có thể làm giảm mực nước tại các hồ chứa lớn, nơi cung cấp năng lượng cho hệ thống thủy lợi và rất quan trọng đối với việc gieo trồng trái vụ.

Hiện chưa có ước tính sản lượng chính xác, nhưng Bộ Nông nghiệp Thái Lan dự báo niên vụ 2023-2024 của Thái Lan sẽ thấp hơn dự kiến.

Do nguồn cung khan hiếm và tình trạng đầu cơ tích trữ, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan duy trì mục tiêu xuất khẩu năm 2023 ở mức 8,5 triệu tấn do nước này khó có thể tận dụng lệnh cấm xuất khẩu của Ấn Độ.

Sản lượng lương thực Trung Quốc nguy cơ giảm do lũ lụt, thêm áp lực lên giá gạo toàn cầu

Dẫn báo cáo của Fitch Ratings, Đài CNBC dự báo khả năng giá gạo thế giới tiếp tục tăng trong bối cảnh sản lượng gạo tại Trung Quốc có nguy cơ giảm do lũ lụt lịch sử.