Bà Lý Thị Thương (42 tuổi, thôn Phời 3, xã Tả Phời) cho biết bùn thải đã cuốn phăng tài sản, nhà cửa của gia đình bà - Ảnh: HOÀNG BÁCH
'Do trời mưa lớn kéo dài'
Theo TKV, trong những ngày đầu tháng 8, thời tiết ở Lào Cai diễn biến phức tạp, mưa lớn kéo dài, với tổng lưu lượng từ ngày 1-8 đến 12h ngày 8-8 là khoảng 443mm. Đặc biệt, tại xã Tả Phời (TP Lào Cai, Lào Cai) có trên 30 điểm sạt lở đất, cùng với nhiều điểm ngập úng.
Nguyên nhân sự cố vỡ cống thoát nước xả tràn tại hồ thải quặng đuôi Nhà máy tuyển đồng Tả Phời của Công ty cổ phần đồng Tả Phời xảy ra lúc 8h30 ngày 8-8 là do mưa lớn kéo dài.
Trận mưa đêm 7-8 có lưu lượng 168-186 mm, lượng nước chảy từ các khe suối thượng nguồn và lưu vực quanh hồ thải tăng đột biến vào hồ. Sự cố đã làm ảnh hưởng đến 46 hộ dân, trong đó có 24 hộ có nhà cửa, vật kiến trúc. Tổng diện tích bị ảnh hưởng khoảng 3,1 héc ta.
TKV đã trực tiếp chỉ đạo giải quyết sự cố, yêu cầu Công ty cổ phần đồng Tả Phời phối hợp với các cấp chính quyền địa phương di dời toàn bộ người dân đến vị trí an toàn. Điều động nhân lực, thiết bị của các đơn vị thuộc TKV tại Lào Cai đến hiện trường để phối hợp, hỗ trợ giải quyết sự cố.
Bùn thải Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đổ thẳng xuống khu dân cư - Ảnh: HOÀNG BÁCH
Bồi thường thỏa đáng cho người dân
Theo TKV, đến nay, Công ty cổ phần đồng Tả Phời đã phối hợp với chính quyền địa phương cơ bản hoàn thành công tác dọn dẹp vệ sinh nhà cửa 24 hộ dân. Kiểm đếm, đánh giá thiệt hại tài sản, hoa màu, vật nuôi... làm cơ sở bồi thường thỏa đáng cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng.
Theo Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, sau khi xảy ra sự cố nói trên, đơn vị này đã có công văn yêu cầu TKV chỉ đạo các đơn vị liên quan bằng mọi biện pháp hạn chế tối đa ảnh hưởng của sự cố tới môi trường, đời sống của người dân.
Khẩn trương khắc phục sự cố, bồi thường thỏa đáng những thiệt hại cho người dân, các tổ chức bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, ủy ban cũng yêu cầu TKV chỉ đạo các đơn vị trực thuộc khác khẩn trương kiểm tra, rà soát các hồ, đập, mỏ khai thác, bãi thải... đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ.
Nhiều héc ta lúa, hoa màu bị vùi lấp, hư hại - Ảnh: HOÀNG BÁCH
Người dân lo sợ khi sống gần hồ thải Nhà máy tuyển đồng Tả Phời
Trước đó, như đã thông tin, sáng 8-8 bùn thải Nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đổ thẳng xuống khu dân cư, tràn vào cả trụ sở UBND xã, Công an xã Tả Phời. Người dân xã Tả Phời cho biết nhiều năm qua họ rất lo sợ khi sống gần hồ thải.
Năm 2020, nước từ hồ sự cố (cạnh hồ thải) của nhà máy tuyển quặng đồng từng chảy xuống khu dân cư. Nhiều hộ dân thôn Phời 3 (xã Tả Phời) mong muốn được chuyển đến nơi khác để sinh sống.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Phạm Văn Sơn - giám đốc Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam - cho biết cơ quan chức năng cần sớm công bố kết quả xét nghiệm bùn thải.
Ông Sơn cho rằng những diện tích hoa màu, ao hồ bùn thải đã vùi lấp rất khó để xử lý, khôi phục như trước. Chất thải đã thoát ra ngoài môi trường, ruộng đồng, sông suối không thể thu gom 100% đã ngấm xuống đất, thẩm thấu qua nước ngầm.
Ngày 9-8, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết đơn vị này đã lập đoàn công tác đến hiện trường sự cố bục cống xả hồ thải lấy một số mẫu bùn thải đưa đi xét nghiệm.
Cùng ngày, chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai yêu cầu các cơ quan chức năng đánh giá nguy cơ ô nhiễm môi trường, đề xuất giải pháp, đồng thời xác định các hành vi vi phạm về môi trường của Công ty cổ phần đồng Tả Phời. Đến ngày 14-8, cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai cho biết qua khảo sát sơ bộ có hơn 20 héc ta lúa, hoa màu bị bùn thải tràn qua làm hư hại, vùi lấp.
'Bùn thải nhà máy tuyển quặng đồng chảy ra môi trường là sự cố rất nghiêm trọng'“Nếu khu vực đó là đất sét sẽ ngấm chậm hơn nhưng đất cát hoặc đồi núi thì nhanh hơn rất nhiều. Bùn thải nhà máy tuyển quặng đồng Tả Phời đã chảy ra môi trường là sự cố rất nghiêm trọng”, ông Sơn nói.