Theo hãng CNN, thông thường những người giàu có sẽ là chủ của những ngôi nhà chọc trời, có máy bay riêng hoặc đứng đầu các công ty nhiên liệu hóa thạch lớn. Khối tài sản khổng lồ mà những tỷ phú hay triệu phú sở hữu được cho là tác nhân lớn gây ra biến đổi khí hậu – vấn đề đang gây tranh cãi nhiều nhất hiện nay.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí PLOS Climate ghi nhận 10% người Mỹ giàu nhất phải chịu trách nhiệm trước việc ô nhiễm làm nóng hành tinh và kêu gọi chính phủ các nước phải đánh thuế vào các khoản đầu tư gây ô nhiễm khí hậu.

"Hiện tượng nóng lên toàn cầu có thể ngày càng trở nên nghiêm trọng, choáng ngợp, thậm chí là mơ hồ vì không thể kiểm soát. Thế giới đang phải trả giá về việc gây ra khủng hoảng khí hậu nhưng thực sự không rõ ràng và không thể định lượng được", ông Jared Starr - Nhà khoa học về tính bền vững tại Đại học Massachusetts Amherst và là tác giả báo cáo cho biết.

Ông Jared Starr cho rằng nghiên cứu đã giúp xây dựng một bức tranh rõ ràng hơn về trách nhiệm cá nhân đối với việc gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Để làm điều này, các nhà nghiên cứu thực hiện phân tích bộ dữ liệu khổng lồ kéo dài trong 30 năm liên quan đến các giao dịch tài chính của quá trình gây ra ô nhiễm carbon.

Các nhà nghiên cứu cũng xem xét tình trạng ô nhiễm làm nóng hành tinh do các công ty hoạt động trực tiếp hay các công ty trong chuỗi cung ứng. Chẳng hạn như phần lớn lượng khí thải của một công ty dầu mỏ đến từ các khách hàng sử dụng và đốt dầu.

Điều đó cũng tạo ra lượng khí thải carbon cho mỗi đôla hoạt động kinh tế ở Mỹ. Các nhà nghiên cứu đã thực hiện khảo sát từ các hộ gia đình thông qua công việc, thu nhập tiền lương và đầu tư. Cuối cùng thống kê ghi nhận khoảng 10% người giàu nhất ở Mỹ có khả năng gây ra 40% ô nhiễm làm nóng hành tinh. Chỉ riêng thu nhập của 1% người giàu nhất đã gây ra 15% đến 17% vấn đề ô nhiễm này.

"Siêu phát thải"

Báo cáo cũng xác định hiện tượng "siêu phát thải" chỉ nằm trong số 0,1% người Mỹ giàu có nhất, tập trung trong các ngành như tài chính, bảo hiểm và khai thác mỏ đồng thời tạo ra khoảng 3000 tấn khí thải ô nhiêm carbon mỗi năm. Vì vậy, các nhà nghiên cứu gợi ý nên hạn chế lượng khí thải carbon ở mức khoảng 2,3 tấn/năm để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Theo báo cáo, tác động khí hậu không chỉ về quy mô thu nhập của người dân mà còn về các ngành tạo ra ô nhiễm môi trường. Chẳng hạn như một hộ gia đình kiếm được 980.000 đô la từ một số ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch sẽ được coi là siêu phát thải.

Các tác giả của báo cáo cũng kêu gọi các nhà hoạch định chính sách nên suy nghĩ lại về cách sử dụng thuế để giải quyết khủng hoảng khí hậu. Ông Starr nhấn mạnh thuế carbon tập trung vào những gì mọi người mua như thực phẩm chúng ta ăn, xe ô tô chúng ta đi và quần áo chúng ta mua. Vì vậy, việc đưa ra các biện pháp "trừng phạt không tương xứng" sẽ gây ra ảnh hưởng lớn đến những người nghèo nhưng lại ít ảnh hưởng đến những người cực kỳ giàu có.

Thay vào đó, chính phủ các nước nên tập trung vào đánh thuế cổ đông và các khoản đầu tư sử dụng nhiều carbon hơn. Nhiều ý tưởng đánh thuế carbon đã được đưa ra trên khắp thế giới bao gồm các loại thuế đối với các công ty nhiên liệu hóa thạch và thuế tài sản, nhưng rất ít ý tưởng khả thi.

Ông Kimberly Nicholas, phó Giáo sư khoa học bền vững tại Đại học Lund ở Thụy Điển, người không tham gia vào báo cáo, cho biết nghiên cứu giúp tiết lộ mức độ chặt chẽ của thu nhập, đặc biệt liên quan đến các khoản đầu tư gây ô nhiễm làm nóng hành tinh.

Ông nói thêm rằng việc xác định các tác nhân chính đằng sau cuộc khủng hoảng khí hậu là rất quan trọng đối với các chính phủ để phát triển chính sách cắt giảm ô nhiễm làm nóng hành tinh một cách công bằng.

Tất nhiên, vấn đề tác động to lớn của người giàu đối với hiện tượng biển đổi khí hậu không chỉ là vấn đề của riêng nước Mỹ. Theo một báo cáo năm ngoái của Tổ chức phi lợi nhuận Oxfam, trên toàn cầu, ô nhiễm làm nóng hành tinh do các tỷ phú gây ra cao gấp một triệu lần so với mức trung bình những người nằm ngoài nhóm 10% giàu nhất thế giới.

"Hiện tại, cách thức hoạt động của nền kinh tế là thu tiền từ những người gây ra biến đổi khí hậu nhưng hiện tượng ấm lên toàn cầu thực sự đang gây bất ổn cho sự sống trên Trái đất. Và điều đó về cơ bản phải thay đổi", ông Nicholas nhấn mạnh.