Theo TS Nguyễn Tô Lan, đây là bộ kinh Phật "Gia Hưng tạng" do Tổng trấn Hà Tiên Mạc Thiên Tứ (danh thần đời chúa Nguyễn) mua vào năm 1734 và tặng chùa Thập Tháp vào năm 1735 (cách đây gần 300 năm). Bộ kinh này gồm 1.377 cuốn, 479 bộ.

Bộ kinh Phật cực kỳ quý giá

"Tháng 5-2021, hòa thượng Thích Không Nhiên, Thích Pháp Hạnh và cư sĩ Lê Phúc Thọ đã có một chuyến hành hương về cổ đình Thập Tháp. Tại đây, các thầy đã giới thiệu về một bộ Đại Tạng kinh còn nguyên vẹn tại chùa Thập Tháp. Đây là một bộ Gia Hưng tạng" - bà Lan cho hay.

Theo bà Lan, những năm gần đây, bà cùng PGS.TS Trần Trọng Dương ở Viện Nghiên cứu Hán - Nôm và GS Lý Quý Dân ở Đại học Thành Công Đài Loan và là giảng sư Đại học Phật Quang (Đài Loan) có cùng thực hiện nghiên cứu về kinh Phật "Gia Hưng tạng" với nhau.

"Khi nhìn thấy bộ kinh Phật này tại chùa Thập Tháp và so sánh với bộ "Gia Hưng tạng" tại Nhật Bản, GS Lý Quý Dân khẳng định đây chính là một bộ "Gia Hưng tạng" còn tương đối nguyên vẹn so với các nước và vùng lãnh thổ khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Đó là phát hiện rất quan trọng" - bà Lan nói.

Theo GS Lý Quý Dân, Đại Tạng kinh là một tập hợp các kinh điển của Phật giáo được chia làm 3 bộ phận: kinh, luận và luật.

Trong đó, kinh là những ghi chép lại lời giảng của Đức Phật; luận là những lời mà đệ tử thể hiện những hiểu biết của mình về lời Đức Phật nói và luật là những sách chỉ ra những người tu hành sẽ phải tuân thủ những hình thức như thế nào trong Phật giáo.

Trong Đại Tạng kinh có ghi chép lại hầu hết những nội dung về Phật giáo, kể cả những lời niệm hằng ngày của dân chúng. Đại Tạng kinh có nhiều phiên bản khác nhau. Bộ kinh Phật "Gia Hưng tạng" tại chùa Thập Tháp là một trong những bộ rất quan trọng của Đại Tạng kinh.

""Gia Hưng tạng" là bộ Đại Tạng kinh lớn nhất, đồ sộ nhất tính tới thời điểm này và có sức ảnh hưởng lớn nhất đối với Phật giáo. Đặc biệt, trong bộ "Gia Hưng tạng" tại chùa Thập Tháp có phần ngữ lục. Đây là phần ghi chép lại lời của các vị tổ sư. Nó cực kỳ quý giá và đang được các học giả rất quan tâm" - GS Dân chia sẻ.

Đề xuất có giải pháp bảo tồn hiệu quả

TS Nguyễn Tô Lan cho biết ngoài bộ kinh Phật "Gia Hưng tạng", tại chùa Thập Tháp còn lưu giữ nhiều mộc bản có giá trị.

Theo thầy Thích Viên Quả, người đang làm công việc quản lý tại chùa Thập Tháp, bộ kinh Phật "Gia Hưng tạng" đang lưu giữ tại chùa có hàng trăm mộc bản (chất liệu gỗ mít), là những bản gỗ có kích thước khác nhau khắc chữ Hán tinh xảo, đậm nét, cùng nhiều cuốn kinh còn nguyên vẹn, chữ viết rất rõ ràng, ma két đẹp.

"Bộ "Gia Hưng tạng" này được xem như "pháp bảo" của Bình Định, Việt Nam và trên thế giới về lịch sử của Phật giáo. Trên thế giới không còn nhiều những bộ "Gia Hưng tạng" nguyên vẹn như thế này. Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu và có những đề xuất để tỉnh Bình Định có giải pháp bảo tồn và phát huy những thư tịch cổ quý hiếm này" - TS Nguyễn Tô Lan cho biết thêm.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Thanh Quang ở tỉnh Bình Định chia sẻ đây là những tư liệu rất quý giá, mong chùa Thập Tháp tiếp tục có phương án bảo vệ, gìn giữ cẩn thận.