Tháng 7 âm lịch theo quan niệm dân gian còn gọi là mùa Vu Lan hay tháng ăn chay của nhiều người. Anh Nguyễn Tân Thành (ngụ quận 11, TP HCM) cho hay đã 5 năm nay gia đình anh đều ăn chay vào ngày rằm, mùng 1. Riêng tháng 7 âm lịch, gần như ăn chay nguyên tháng trừ khi phải đi công tác hoặc công việc không thuận tiện.

Đa dạng món chay

Do nhu cầu ăn chay ngày càng tăng nên thị trường thực phẩm chay cũng nở rộ. Ngày 25-8 (tức ngày 10 tháng 7 âm lịch), ghi nhận tại siêu thị Co.opMart Nguyễn Đình Chiểu (quận 3, TP HCM) khu vực đồ chay rất phong phú các mặt hàng như: bánh nậm, bánh lọc, chả giò, há cảo, hoành thánh… được chế biến sẵn, chỉ cần làm chín là ăn ngay. Rất nhiều gói hàng được người tiêu dùng cho vào giỏ hàng bên cạnh các loại thực phẩm như ngày thường.

Còn tại các chợ truyền thống, những nguyên liệu nấu món chay phổ biến như các loại nấm, đậu hũ, tàu hũ ky… cũng rất đắt hàng do nhu cầu tiêu thụ tăng.

Chị Âu Vương Ngọc, đại diện Công ty TNHH Vương Ngọc Vegan (Tây Ninh) chuyên các sản phẩm nguồn gốc thực vật và kinh doanh nhà hàng chay, cho biết bắt đầu từ tháng 7, các đoàn khách du lịch đến nhà hàng chay tăng mạnh. Nhà hàng bổ sung thêm món mới là nấm nướng mỡ hành rất được thực khách yêu thích.

Ngoài ra, doanh số các loại mắm chay làm từ trái điều của Vương Ngọc Vegan cũng tăng tại các cửa hàng ở TP HCM và các tỉnh lân cận.

Đại diện chuỗi cửa hàng Organica cho biết vào mùa Vu Lan, các mặt hàng như đậu hũ, nấm mỡ, nấm hương khô, bông atiso khô, bún khô và các loại rau củ có sức mua tăng hơn 15% so với bình thường. Các sản phẩm gia vị như muối hồng, dầu olive, giấm táo, giấm lựu, kỷ tử, táo tàu cũng có đông người mua. Ngoài ra, các loại đậu (đậu đỏ, đậu xanh, đậu đen, hạt mè đen và đậu phộng) được trồng hữu cơ trên những cánh đồng đá vôi) đã bắt đầu tăng lượng bán từ 5 ngày trở lại đây.

Đặc biệt, đậu nành hữu cơ và bột nêm thuần chay Massel đến từ Úc đang là 2 sản phẩm bán chạy nhất tại hệ thống bán lẻ thực phẩm hữu cơ Organica.

Có gian hàng trưng bày tại một sự kiện về khởi nghiệp vừa diễn ra tại TP HCM, Công ty CP Emmay và các cộng sự (Nấm Tươi Cười) thu hút khách tham quan bởi các sản phẩm dinh dưỡng từ đạm thực vật. Nhân viên gian hàng cho hay do kinh tế khó khăn, nhiều ngành bị giảm sút nhưng thực phẩm chay đang tăng trưởng tốt do số người ăn chay tăng, nhất là những người ăn chay linh hoạt.

Những người này chuộng sản phẩm có gốc thực vật nhưng có khẩu vị tương tự như sản phẩm từ nguyên liệu động vật. Nấm Tươi Cười có 27 mã hàng, trong đó patê nấm và patê hạt mới được tung ra thị trường nhưng bán rất chạy dù giá cao.

Sức mua tăng 10 lần

Trong khi đó, ông Trần Công Phương Linh, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm chay Sài Gòn dùng từ đột biến để nói về sức mua của thị trường tháng chay.

Đây là một công ty mới tham gia thị trường vào năm nay với phân khúc thực phẩm chay ăn liền như: cơm chay lá sen, bánh giò chay, chả giò thủ chay... với giá bán lẻ không quá 20.000 đồng/món. Đây là sản phẩm tiệt trùng, có hạn sử dụng 30 ngày, không cần bảo quản lạnh và cũng không sử dụng chất bảo quản nên rất tiện lợi và được người tiêu dùng ưa thích.

Sản phẩm được kinh doanh ở hệ thống các siêu thị Co.opMart, Coop Food, Satra food và bán online trên sàn Lazada, Shopee... đang ở trong tình trạng sản xuất không đáp ứng được các đơn hàng. "Chúng tôi không lường trước sức mua tháng chay tăng đến 10 lần so với tháng trước nên không chuẩn bị kịp. Sắp tới, DN sẽ mở rộng quy mô sản xuất, tăng danh mục hàng hóa và đầu tư thêm vào mảng thịt thực vật" - ông Linh tiết lộ.

Theo ông Linh, thịt thực vật khác với những món chay giả mặn trước đây là có thành phần dinh dưỡng tương đương với thịt động vật, giúp người ăn chay thường xuyên không lo thiếu dinh dưỡng. Ông cho rằng xu hướng tăng dùng sản phẩm từ thực vật đã thấy rõ trên thế giới vì lý do sức khỏe, môi trường và Việt Nam cũng đang theo xu hướng này. Đây là thị trường rộng lớn hơn so với nhóm người tiêu dùng ăn chay trường vì lý do tôn giáo.

Ông Nguyễn Lê Quốc Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Chế biến Thực phẩm Công nghệ Sông Hương, thông tin các sản phẩm bánh nậm, bánh lọc chay có nhu cầu tăng 50%; cà pháo tăng 20% so với tháng trước ở kênh siêu thị. "Riêng kênh online, đặc biệt qua livestream mới khai thác có doanh thu tăng đột biến vì người tiêu dùng đang chuyển qua kênh này mua sắm nhiều" - ông Tuấn chia sẻ.

Cũng theo ông Tuấn, các sản phẩm chay khách nước ngoài đặt hàng nhiều nhưng DN vẫn chưa xuất khẩu được vì thiếu công nghệ bảo quản để vận chuyển xa và thời gian bán hàng kéo dài.

Đại diện hệ thống cửa hàng Organic Food cho biết cách đây 2 năm, các loại thịt thực vật nhập khẩu như: thịt viên, thịt bằm, xúc xích có giá lên đến 1,5 triệu đồng/kg, hạn chế khách mua thì nay chỉ còn khoảng 1/3. Nguyên nhân các nhà nhập khẩu chuyển sang các thương hiệu có chất lượng tốt và giá cạnh tranh hơn.

Theo Organic Food, thị trường thực phẩm chay hiện nay hấp dẫn nhưng cạnh tranh khá gay gắt với nhiều thương hiệu mới tham gia. Do đó, nhiều thương hiệu phải tung khuyến mãi để đẩy doanh số cũng như đẩy mạnh xuất khẩu để khai thác thị trường rộng lớn và ít cạnh tranh hơn.