Ngày 27/8, ông Nguyễn Quang Trung, Giám đốc hợp tác xã nông nghiệp Tây Hiếu cho biết hơn một tuần qua, khoảng 40 tấn đu đủ chín bị Nafoods từ chối thu mua đã được đơn vị và hội viên bán hết cho thương lái.
Theo ông Trung, các vườn hiện nay chỉ còn quả xanh, ước đạt gần 100 tấn. Thời gian tới, giá có thể tăng cao hơn 6.000 đồng một kg vì trúng dịp rằm tháng 7 người dân có nhu cầu sử dụng hoa quả thờ cúng. Ngoài ra, nhiều quán hàng cũng ưa chuộng đu đủ hồng phi Đài Loan do độ ngọt cao, thích hợp làm nước ép và sinh tố.
"Lúc bị hủy hợp đồng, các hội viên ai cũng lo lắng. Nay đu đủ bán được giá cao gần gấp đôi, ai cũng vui mừng vì có thêm thu nhập để trang trải cuộc sống", ông Trung nói.
Đu đủ chín tại các vườn ở hợp tác xã đã được thu mua hết, chỉ còn quả xanh. Ảnh: Hùng Lê
Một hội viên hợp tác xã Tây Hiếu cho biết những ngày qua đã huy động các thành viên trong gia đình làm cật lực, hái được 2 tấn đu đủ chín trong vườn chở đến các chợ đầu mối trên địa bàn bán lẻ, thu về hơn 10 triệu đồng.
"Tôi rất phấn khởi. Trước đó vợ chồng hục hặc vì đu đủ thối rữa, rụng đầy gốc mà không có ai thu mua. Cả nhà ăn không ngon, ngủ không yên", người này nói.
Tháng 11/2022, hợp tác xã nông nghiệp Tây Hiếu và Công ty cổ phần chanh leo Nafoods (phường Quán Bàu, TP Vinh, tỉnh Nghệ An) ký hợp đồng cung cấp cây giống đu đủ hồng phi Đài Loan và bao tiêu sản phẩm quả. Tây Hiếu mua cây giống trồng và phát triển, Nafoods thu mua quả tươi chín với giá 3.500 đồng một kg, tương đương 80 tấn một ha, từ tháng 7/2023 đến 12/2024.
16 gia đình trong và ngoài hợp tác xã tham gia trồng hơn 27.000 gốc đu đủ trên diện tích gần 14 ha. Trung bình mỗi hộ bỏ hơn 300 triệu đồng, làm từ 5 sào đến 2 ha.
Hội viên hợp tác xã Tây Hiếu đóng gói đu đủ bán cho thương lái. Ảnh: Hùng Lê
Tuy nhiên, ngày 19/7, đúng thời điểm thu hoạch, Nafoods gửi thông báo chấm dứt hợp đồng kinh tế "vì lý do bất khả kháng, ảnh hưởng bởi chiến sự Nga - Ukraine" không thể xuất khẩu.
Giữa tháng 8, đu đủ chưa kịp bán nên mỗi ha đã rụng hàng chục tấn. Dù quả chín rụng đầy gốc, thối rữa, côn trùng bám đầy song hợp tác xã và hội viên không dám huy động nhân lực thu gom tiêu hủy vì "sợ vi phạm hợp đồng".
Ngày 18/8, tại cuộc làm việc với Tây Hiếu cùng các hội viên, Nafoods thống nhất thanh lý hợp đồng, đền bù 225 triệu đồng một ha với tổng số tiền gần 3 tỷ đồng. Ngoài ra, 50% số tiền mua cây giống mà các hộ còn nợ, doanh nghiệp hỗ trợ mỗi ha 8 triệu đồng. Ngày 21/8, Nafoods đã chuyển tiền cho Tây Hiếu, trung bình mỗi hộ nhận từ 4-500 triệu đồng. Với số cây, quả đu đủ còn lại đang trồng tại các vườn thuộc hợp tác xã, Nafoods cho người dân tùy ý tiêu thụ.
Đức Hùng