Giá quặng sắt phần lớn đã giữ trên ngưỡng quan trọng 100 USD/tấn trong năm nay bất chấp làn sóng tin tức đáng lo ngại từ lĩnh vực bất động sản, lĩnh vực mà trong những năm bình thường chiếm khoảng 40% nhu cầu quặng sắt.

Việc giá quặng sắt không trải qua sụt giảm giá hoặc nhu cầu thép sụt giảm nghiêm trọng cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang trụ vững như thế nào bất chấp những tin tức tiêu cực.

Vẫn còn rất nhiều rủi ro đối với quặng sắt, đặc biệt là nguy cơ suy thoái kéo dài trong lĩnh vực bất động sản, nhưng mức giá tương đối mạnh mẽ mang lại sự đối lập với tâm lý bi quan phổ biến trên khắp thị trường Trung Quốc.

Diễn biến giá quặng sắt

Hao Hong, nhà kinh tế trưởng tại Grow Investment Group cho biết: “Quặng sắt vẫn có khả năng phục hồi rất tốt trong môi trường như thế này và tôi nghĩ nhu cầu của Trung Quốc đang đóng một vai trò trong đó. Nó cho thấy các bộ phận của nền kinh tế, ngoài lĩnh vực bất động sản, đang tương đối lành mạnh”.

Trong khi chỉ số Shanghai Composite đã giảm xuống mức thấp nhất trong năm nay vào tuần trước thì giá hợp đồng tương lai quặng sắt đã tăng lên 114 USD/tấn. Trong đợt sụt giảm lớn gần đây nhất vào năm 2015-2016, giá quặng sắt đã giảm xuống dưới 40 USD/tấn và lượng thép dư thừa của Trung Quốc tràn vào thị trường thế giới, làm gia tăng căng thẳng thương mại.

Nhưng điều này không có nghĩa là nền kinh tế Trung Quốc sẽ thoát khỏi tình trạng tăng trưởng chậm lại rõ rệt hoặc giá quặng sắt sẽ tiếp tục duy trì ở mức này. Xây dựng dự án đang giảm, đặc biệt là ở các thành phố nội địa kém phát triển và các nhà chức trách đang trì hoãn các gói kích thích quy mô lớn, bao gồm cả chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, vốn thường làm tăng mức tiêu thụ thép trong các giai đoạn căng thẳng kinh tế trước đây.

BHP Group, nhà sản xuất quặng sắt lớn thứ hai thế giới, cho biết họ nhận thấy “nhu cầu vững chắc từ cơ sở hạ tầng, thiết bị điện, ô tô và vận chuyển đã bù đắp cho sự yếu kém trong việc khởi công xây dựng nhà ở mới và máy móc xây dựng”.

Xây dựng đường sắt bùng nổ

Trong khi nhiều chính quyền địa phương đang giảm chi tiêu do căng thẳng tài chính thì đầu tư của chính quyền trung ương vào cơ sở hạ tầng như đường sắt lại tăng nhanh hơn.

Tăng trưởng chi tiêu cho đường sắt Trung Quốc đã tăng 25% trong 7 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm ngoái; sản xuất máy móc đã tăng 15% và sản lượng ô tô tăng 12%. Ngoài ra còn có sự bùng nổ trong lĩnh vực năng lượng mới, điều này không thể bỏ qua đối với nhu cầu thép. Trong khi đó, đầu tư bất động sản đã giảm 7,1%.

Công ty nghiên cứu Mysteel cho biết, nhu cầu về thép tấm dùng trong tàu, cầu và tua bin gió đã tăng 8,1% trong 5 tháng đầu năm. Sản phẩm này chiếm khoảng 10% nhu cầu thép của Trung Quốc. Các danh mục khác bao gồm xây dựng, máy móc, thiết bị và ô tô đều đi ngang hoặc thấp hơn.

Trong lĩnh vực bất động sản, vẫn có một số dấu hiệu lạc quan nhỏ ngay cả khi rủi ro nợ tiếp tục xoay quanh lĩnh vực này, với một số nhà phát triển bất động sản được nhà nước hậu thuẫn báo cáo doanh số bán hàng đã phục hồi.

“Kết quả tổng thể là một thị trường phẳng”, Jiang Hang, người đứng đầu bộ phận thương mại và nghiên cứu tại Yonggang Resources Co. cho biết. Các nhà máy không tích trữ nhiều hàng tồn kho, nhưng họ vẫn mua khi cần thiết để đáp ứng nhu cầu trước mắt.

Cắt giảm sản xuất

Khả năng phục hồi của nhu cầu thép và giá quặng sắt cũng đang được thúc đẩy bởi một số yếu tố đặc thù của ngành.

Giá quặng sắt đã được hỗ trợ nhờ việc các lò hồ quang điện sử dụng phế liệu bị cắt giảm - một phương pháp sản xuất thay thế cho thép. Điều đó đã giúp duy trì sản lượng từ quặng sắt tương đối mạnh. Theo Mysteel, sản lượng quặng sắt nóng chảy trung bình hàng ngày từ lò cao đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2020.

Các nhà sản xuất thép cũng đang mua quặng sắt để dự đoán hoạt động xây dựng theo mùa sẽ diễn ra sau mùa hè. Và các nhà máy có thể tăng sản lượng ngay bây giờ để đề phòng khả năng chính phủ ra lệnh hạn chế sản xuất vào cuối năm nay.

Xu Xiangchun, nhà phân tích của Mysteel cho biết: “Giá quặng sắt đã lệch một chút so với các yếu tố kinh tế cơ bản, phần lớn là do các nhà máy thiếu kỷ luật và nền kinh tế Trung Quốc không mấy hứa hẹn”.

Trong thời gian còn lại của năm nay, liệu Trung Quốc có tránh được nhiều bất ổn hơn trong lĩnh vực bất động sản hay không có thể sẽ là yếu tố quyết định đến giá cả. Sự thiếu niềm tin vào khu vực tư nhân và nguy cơ căng thẳng nợ chính quyền địa phương lan sang các khu vực khác của nền kinh tế cũng là những trở ngại lớn.

Tomas Gutierrez, nhà phân tích tại Kallanish Commodities cho biết: “Trung Quốc không thể khơi lại ngọn lửa bất động sản và có vẻ như họ không muốn điều đó. Có vẻ như có một mức sàn khá vững chắc cho quặng sắt ở mức 100 USD trong ngắn hạn, nhưng triển vọng dài hạn sẽ yếu hơn”.