Gà thả vườn là phải chạy rông

Quỳnh Thư

(KTSG Online) - Mấy bạn học tiếng Anh chắc biết người Anh cũng có một chữ riêng để chỉ khái niệm “gà thả vườn” tương tự trong tiếng Việt, đó là “free-range chicken”. Thế mới biết nhiều khi gu ẩm thực của nhân loại cũng tương đồng tại nhiều nơi, trong trường hợp này ai cũng biết thịt gà thả vườn ngon như thế nào so với gà công nghiệp.

Mùa giãn cách ở Sài Gòn, tại nhiều nơi thịt gà đông lạnh còn hiếm, huống hồ gà thả vườn. Chắc hẳn nhiều người đã thòm thèm nghĩ đến những miếng thịt gà thả vườn vừa dai vừa dòn, ngon tuyệt cú mèo. Thôi thì dịch bệnh đành phải chịu. Gà đông lạnh cũng được, miễn có chút thịt trong bữa ăn đủ để vượt qua thời điểm khó khăn này là tốt lắm rồi.

Trớ trêu thay, khi nhiều người Sài Gòn không mua được thịt gà đông lạnh, thì ngay tại tỉnh Tây Ninh láng giềng, cách đây mươi hôm, có một triệu con gà với giá chỉ 7.000 đồng một ký lại không tiêu thụ được(1). Không chỉ Tây Ninh, các trại gà ở một tỉnh láng giềng với TPHCM khác là Đồng Nai cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Một chủ hợp tác xã cho biết gà ở Đồng Nai không thể bán ra ngoài do nhiều cơ sở giết mổ nhiễm Covid-19(2). Ông nói gà lông trắng rớt giá thê thảm chỉ còn 6.000 đồng một ký mà vẫn không bán được. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, cho biết có khoảng 7-8 triệu con gà chưa bán được ra thị trường (3).

Mà không chỉ có gà. Cá tra, cá điêu hồng ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long - tuy chưa có số liệu cụ thể nhưng ước tính số lượng rất lớn - bị ùn ứ chưa tiêu thụ được. Tương tự, các loại trái cây ở miền Tây cũng ứ đọng. Ngược ra nhiều tỉnh miền Trung, tình hình cũng tương tự. Ví dụ, hôm thứ Ba, KTSG Online đưa tin Sở Công Thương tỉnh Lâm Đồng cho biết do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hơn 100 triệu cành hoa, 100 tấn trái bơ và 30 tấn hạt macca đang cần nguồn tiêu thụ(4).

Bạn đọc theo dõi chuyên mục “Doanh nghiệp” trên KTSG Online sẽ thấy gần đây tin tức thường xuyên đề cập đến việc ách tắc trong lưu thông hàng hóa tại TPHCM và các tỉnh phía Nam do giãn cách xã hội. Đây là điều bất khả kháng trong những ngày đầu khi các quy định giãn cách cần được thực hiện ngay để tránh dịch bệnh lây lan thêm. Tuy nhiên, nhiều tuần đã trôi qua từ ngày đầu tiên đó, còn nhiều việc vẫn chưa chuyển biến căn bản và nguyên nhân cần được phân tích thấu đáo để có biện pháp khắc phục.

Thiết nghĩ, một nguyên nhân quan trọng đến từ chính cách chúng ta đang điều hành xã hội và thị trường hiện nay. Chúng ta sẽ thấy ví dụ sau đây khi đi ngược thêm ra phía Bắc. Ngày 25-7, KTSG Online đưa tin chuỗi cung ứng hàng hóa Hà Nội - Hải Phòng bị đứt gãy hoàn toàn. “Hải Phòng yêu cầu tất cả người từ Hà Nội đến Hải Phòng phải cách ly y tế tập trung. Trong khi xe chở hàng từ Hải Phòng đi Hà Nội để giao hàng thì đầu Hà Nội không cho vào”(5). Theo bài báo này, “Nóng nhất có lẽ là quy định của Hải Phòng tại công văn khẩn số 4958/UBND-VX ngày 24-7, trong đó quy định đầu tiên là “cách ly y tế tập trung 14 ngày với người về/đi qua Hà Nội”, bất kể là diện đối tượng nào. Vì thế, toàn bộ hoạt động vận tải hàng hóa giữa Hà Nội - Hải Phòng bị đặt vào tình trạng hết sức căng thẳng bởi các lái xe tải hàng đều sẽ bị áp quy định này"(6).

Hôm Chủ nhật vừa qua, KTSG Online đưa tin Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đã ký văn bản phê bình nghiêm khắc người đứng đầu ngành giao thông vận tải thành phố Hải Phòng vì đã không tham mưu cho lãnh đạo thành phố thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ về lưu thông hàng hóa, gây ách tắc(7).

Thực ra, Chính phủ trung ương cũng đã trù liệu vấn đề này và nhiều tổ công tác đặc biệt đã được thành lập để giúp giải quyết các vướng mắc nhằm giúp lưu thông hàng hóa tốt hơn. Tuy nhiên, ách tắc vẫn còn rất nhiều ở khắp nơi.

Thiết nghĩ, người ngoài có thể giúp đỡ nhưng người trong cuộc phải giải quyết vấn đề của mình. Không ai khác hơn là chính quyền các cấp ở các địa phương phải ý thức đầy đủ và có trách nhiệm về vướng mắc này. Đành rằng, giãn cách là phải nghiêm, không có ngoại lệ, nhưng nghiêm không có nghĩa là quá máy móc, lạm quyền hay tìm cách thể hiện quyền lực của mình, đặc biệt là ở cấp độ những người thừa hành tại các trạm, chốt trên đường. Các lãnh đạo từ trên xuống cần làm cho người thuộc quyền hiểu rõ tác động của hành vi của họ lên mạch sống của người dân, xã hội và cả nền kinh tế. Một hành động đúng mực của họ có thể góp phần giúp đất nước chống dịch hữu hiệu hơn. Ngược lại, một hành động không đúng mực chỉ nhằm thể hiện quyền hành lại cản trở quá trình này.

Chẳng hạn, một nhân viên công quyền đang làm nhiệm vụ ngăn chặn bất hợp lý những chuyến xe chở hàng hóa được phép lưu thông cần nghĩ đến tình cảnh của chính người thân của mình đang sắp hàng ở các siêu thị hay điểm bán hàng lưu động, chỉ mong mua được một mớ rau, một trái bí, trái bầu hay một miếng thịt gà đông lạnh. Chúng ta đang ở trên cùng một con thuyền thì chớ làm khổ nhau chỉ vì muốn thể hiện rằng tôi có quyền hơn anh.

Mới đây, Ủy ban Nhân dân TPHCM vừa ra văn bản cho phép nhân viên siêu thị, cửa hàng tiện lợi ra đường sau 6 giờ chiều. Đây là một quy định hợp lý, hợp thời. Thêm nữa, cần ưu tiên tiêm ngừa cho nhân lực trong ngành hậu cần, lưu thông hàng hóa, và hành xử với những người trong những khâu trọng yếu nhất tương tự như công chức đang thi hành nhiệm vụ. Nếu đội ngũ công chức cần thiết ra đường đến công sở để duy trì hoạt động của bộ máy hành chính, thì những người trong lĩnh vực lưu thông hàng hóa cũng cần được phép thông thương qua các địa phương để duy trì mạch sống cho xã hội. Đối với các phương tiện chuyển chở các mặt hàng cần thiết, thì các chốt chặn, các chốt kiểm soát phải giúp họ đi qua trong thời gian ngắn nhất, chứ không phải bắt họ phải chờ. Ngược lại, những người có trách nhiệm trong khâu lưu thông hàng hóa, các doanh nghiệp cũng ý thức rõ trách nhiệm của mình, tránh mọi lạm dụng gây khó cho những người thừa hành.

Chúng ta rất trọng thị việc duy trì sản xuất trong dịch bệnh, nhưng nếu chỉ sản xuất mà không phân phối được để tiêu thụ, thì sản xuất để làm gì?

Sản xuất rồi sản phẩm phải được phép lưu thông, như gà thả vườn là phải được phép chạy rông.
-------------
(1), (2), (3) https://vnexpress.net/hang-loat-thuy-san-gia-cam-o-phia-nam-un-u-gia-rot-manh-4333496.html

(4) https://www.thesaigontimes.vn/319279/lam-dong-can-ho-tro-tieu-thu-100-trieu-canh-hoa-va-100-tan-trai-bo.html

(5), (6) https://www.thesaigontimes.vn/318746/dut-gay-chuoi-cung-ung-hang-hoa-nguyen-lieu-ha-noi--hai-phong.html

(7) https://www.thesaigontimes.vn/319247/bo-gtvt-phe-binh-so-gtvt-hai-phong-trai-lenh-chinh-phu-ve-luu-thong-hang-hoa.html