Cuộc họp trực tuyến giữa hai bộ nhằm tìm giải pháp bình ổn giá cả phân bón - Ảnh: N.K.
Thông tin về tình hình, ông Nguyễn Văn Thanh, cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công thương), cho hay năm 2020 nhu cầu sử dụng phân bón các loại là 10,23 triệu tấn.
Để đáp ứng nhu cầu, nhiều nhà máy chạy tối đa công suất, 6 tháng đầu năm đạt trên 4 triệu tấn, tăng 284.000 tấn so với cùng kỳ. Theo đó, lượng xuất khẩu giảm, trong đó tháng 5 giảm 25% so với tháng 4 và tháng 6 giảm 15,5% so với tháng 5.
"Nhiều nguyên liệu đầu vào tăng là nguyên nhân chính khiến giá phân bón tăng. Bên cạnh đó là vấn đề vận chuyển, logistics. Nhiều doanh nghiệp đã có hàng nhưng không vận chuyển được khiến giá tăng cao" - ông Thanh lý giải về việc giá phân bón tăng mạnh thời gian qua.
Ông Hoàng Trung, cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn), cũng khẳng định năng lực sản xuất và nhập khẩu đều tăng và không có chuyện cung cầu đứt gãy, khi nguồn cung phân bón còn dư.
Đồng tình với nguyên nhân tăng giá do tác động của giá thế giới, nhưng đại diện Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn An Giang vẫn không thấy thuyết phục khi cho rằng giá phân bón tăng quá nhanh, nên cần sự giải thích cho rõ và đầy đủ.
"Ví dụ giá ure lên tới hơn 11.000 đồng/kg nhưng chưa đủ cơ sở giải thích vì sao giá tăng như vậy, nên chúng tôi mong muốn làm rõ cơ sở tăng giá. An Giang chưa có hiện tượng đầu cơ và thiếu nguồn cung ứng, vấn đề giá tăng thì chưa lý giải được vì sao" - vị này cho hay.
Cũng theo vị này, giá phân bón tăng đã ảnh hưởng lớn đến người nông dân trồng lúa. Dẫn chứng là chi phí cho phân bón tăng từ 30-50%, trong khi giá lúa bán chỉ được 5.000 - 5.300 đồng/kg nên lợi nhuận chỉ còn lại vài trăm đồng, không đảm bảo được lợi nhuận 30% cho người trồng lúa theo quy định.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Bùi Thế Chuyên, phó tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, cũng khẳng định nguồn cung phân bón không thiếu so với nhu cầu, nhưng do giá thế giới biến động tác động lớn đến chi phí giá thành sản xuất làm tăng giá bán sản phẩm.
"Nếu nói giá phân bón tăng do bất cập cung cầu là không phải. Trong khi chi phí sản xuất 7 tháng đầu năm tăng rất cao như lưu huỳnh 170%, amoniac tăng gấp 2 lần… khiến giá đầu vào tăng; thuế GTGT không được khấu trừ; chi phí vận chuyển và do phải đối phó với tình hình dịch bệnh như triển khai 3 tại chỗ, đều khiến chi phí tăng" - ông Chuyên nói.
Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh cho rằng phân bón là mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, nhưng việc bình ổn sẽ rất khó khăn khi nguyên nhân tăng giá chủ yếu là do giá nguyên liệu tăng. Việc áp dụng các quy định hành chính vào thị trường khi Việt Nam đã có những cam kết quốc tế càng khó khả thi.
Do đó, ông nhấn mạnh quan điểm hai ngành công thương và nông nghiệp sẽ cùng thống nhất giải pháp để có đề xuất gửi Chính phủ. Đồng thời, đề nghị doanh nghiệp sản xuất tiếp tục cung cấp đầy đủ nguồn hàng cho thị trường, hợp lý hóa chi phí và cố gắng có giá bán thấp hơn giá nhập khẩu, ưu tiên dành phân bón cho sản xuất nông nghiệp trong nước và không xuất khẩu.
Có thể hạn chế xuất khẩu phân bón TTO - Bộ Công thương đang nghiên cứu quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) để đề xuất biện pháp liên quan thuế nhằm dừng hoặc hạn chế xuất khẩu một số phân bón trong nước để bình ổn thị trường, hỗ trợ nông dân.