Học sinh lớp 1 Trường tiểu học Bích Sơn (Bắc Giang) học theo cặp đôi trong một tiết tiếng Việt - Ảnh: VĨNH HÀ

Hơn 7.000 người tham dự hội nghị này theo hình thức trực tuyến tại 63 điểm cầu chính tại các tỉnh, thành và trên 800 điểm cầu tại các phòng GD-ĐT, trường học.

Chủ trì hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Hữu Độ chia sẻ năm học 2020-2021 diễn ra với rất nhiều cảm xúc khi các đợt dịch COVID-19 khiến trường học phải chuyển sang dạy học trực tuyến. Các nhà trường, thầy cô giáo phải khắc phục nhiều khó khăn trong tình huống triển khai song song hai chương trình giáo dục (chương trình mới dạy ở lớp 1).

Báo cáo sơ bộ cho thấy học sinh tự tin, chủ động hơn, đọc tốt hơn. Bước đầu có thể nhìn thấy kết quả của những nỗ lực.

"Lớp 1" có sự nổi trội

Theo báo cáo của các tỉnh, thành gửi về Bộ GD-ĐT, chất lượng học sinh lớp 1 năm học vừa qua có phần nổi trội hơn lứa học sinh lớp 1 học chương trình cũ. Một số điểm "nổi trội" được ghi nhận là tỉ lệ học sinh đọc thông, viết thạo ngay trong học kỳ 1 của lớp 1 chiếm đa số. 

Với phương pháp dạy học mới nhằm phát huy tính tích cực của học sinh, các báo cáo cho biết học sinh lớp 1 tự tin, mạnh dạn, có khả năng tương tác tốt trong các nhóm học tập và với giáo viên.

Năm đầu tiên triển khai chương trình mới ở lớp 1 đúng vào thời điểm dịch COVID-19 ảnh hưởng khiến các nhà trường không có 2 tuần đệm để học sinh lớp 1 làm quen với trường, lớp, nề nếp, dẫn tới sự lúng túng trong triển khai dạy học ở thời kỳ đầu. 

Một số nhà trường chưa thực hiện đúng yêu cầu về sự chủ động, linh hoạt xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường dẫn tới việc áp dụng cứng nhắc các bài học đối với học sinh lớp 1. Học sinh bị quá tải, áp lực là khó khăn lớn đối với trường tiểu học ở nhiều địa phương.

Bên cạnh đó, sách giáo khoa mới có những điểm bất cập không được phát hiện, khắc phục trong thời gian tập huấn sử dụng sách khiến dư luận hoang mang lo lắng về chất lượng và ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh. Do dịch bệnh nên việc tập huấn giáo viên thực hiện chương trình mới cũng bị chậm tiến độ. Nhiều giáo viên còn hiểu chưa thấu đáo về chương trình mới, chưa có khả năng linh hoạt trong việc dạy học để khắc phục khó khăn.

Những bất cập trên đã được Bộ GD-ĐT nắm ngay trong quá trình triển khai và đã có những điều chỉnh trong năm học. Trong đó chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường để thực hiện chương trình mềm dẻo, linh hoạt hơn trong các điều kiện khác nhau của nhà trường, mức độ tiếp nhận khác nhau của học sinh là điểm quan trọng được chỉ đạo rốt ráo.

Việc điều chỉnh các bất hợp lý trong sách giáo khoa, hướng dẫn giáo viên sử dụng các ngữ liệu thay thế phù hợp trên cơ sở bám sát yêu cầu của chương trình cũng được thực hiện ngay trong năm học.

Một số địa phương đã "vượt chướng ngại vật" với lớp 1 tốt nhờ sự nỗ lực, trách nhiệm của giáo viên, trong đó có vai trò quan trọng của các tổ chuyên môn hỗ trợ. Những sáng kiến như ghi nhật ký dạy học hằng ngày, cho phép phụ huynh lần lượt dự giờ để yên tâm và cùng hỗ trợ con, đưa các vướng mắc về bài dạy, những tình huống khó đối với các đối tượng học sinh đặc biệt ra tổ chuyên môn cùng bàn, cùng tìm hướng giải quyết, tổ chức nhiều hội thảo, bồi dưỡng cấp trường, cụm trường… là những kinh nghiệm thực tế ở nhiều địa phương như Bắc Giang, Tuyên Quang, Hà Nam… đã thực hiện.

Tiếp tục phải vượt khó

Năm học mới 2021-2022, ở bậc tiểu học, Bộ GD-ĐT triển khai tiếp chương trình mới ở lớp 1, lớp 2, trong khi dịch bệnh phức tạp hơn năm trước. Tính tới thời điểm hiện tại, mới chỉ có vài địa phương có kế hoạch tựu trường, nhiều địa phương chưa xác định được do dịch bệnh chưa được kiểm soát.

Đây là khó khăn rất lớn ở hầu hết các địa phương và Bộ GD-ĐT xác định năm học sắp tới cũng là một năm học đặc biệt nữa, trong đó khó khăn có thể nhiều hơn.

Bộ GD-ĐT đã xây dựng hành lang pháp lý cho việc dạy học trực tuyến, xác định hình thức này không chỉ là tạm thời trong một thời gian ngắn mà có thể sẽ kéo dài hơn. Nhưng với học sinh tiểu học, việc không được đến trường để học tập trực tiếp là một khó khăn lớn nhất. 

Đặc biệt là lớp 1 - lớp đầu cấp và lớp 2 lần đầu tiên triển khai chương trình mới cũng sẽ có những khó khăn hơn khi mọi việc tập huấn chương trình (modun tiếp theo), tập huấn sách giáo khoa phải thực hiện trực tuyến, khâu chuẩn bị khó khăn khi các nhà trường hiện vẫn đang phải đóng cửa vì dịch bệnh.

Bỏ bài kiểm tra học kỳ 2 với học sinh lớp 1, lớp 2 ở Hà Nội do COVID-19

TTO - Bộ GD-ĐT cho phép riêng Hà Nội được linh hoạt xử lý bỏ bài kiểm tra học kỳ 2 với học sinh lớp 1, lớp 2 do dịch COVID-19 khiến các nhà trường gặp khó khăn khi tổ chức bài kiểm tra này.