Quá trình sàng lọc trước tiêm vắc xin Covid-19 có quá thận trọng, trong khi ở nhiều nước, người có bệnh nền được ưu tiên tiêm càng sớm càng tốt chứ không có phân loại?

Các phản ứng này được gọi là phản ứng sau tiêm vắc xin Covid-19 tại cánh tay, hay gọi tắt là “Cánh tay Covid”.

Phản ứng sau tiêm vắc xin Covid tại cánh tay – hay “Cánh tay Covid” là một phản ứng của hệ thống miễn dịch mà một số người gặp phải sau khi tiêm vắc xin Moderna. Theo một số báo cáo, vắc xin Covid-19 của hãng Pfizer-BioNTech cũng có thể gây ra phản ứng sau tiêm này với tỉ lệ ít hơn; chưa phát hiện thấy phản ứng sau tiêm này ở vắc xin Janssen của Johnson&Johnson.

Triệu chứng của “cánh tay Covid” là một phản ứng da quá mẫn cảm tốc độ chậm - xảy ra trên hoặc xung quanh vết tiêm vắc xin Moderna.

Tình trạng này xuất hiện sau vài ngày đến 1 tuần hoặc lâu hơn sau khi tiêm mũi thứ nhất hoặc mũi thứ hai. Theo nghiên cứu trên những người gặp phải tình trạng này cho thấy, các triệu chứng 'Cánh tay Covid' thường xuất hiện khoảng 7 ngày sau mũi tiêm đầu tiên, 2 ngày sau mũi tiêm thứ hai.

Các triệu chứng của 'Cánh tay Covid' bao gồm: Ngứa, có thể ngứa dữ dội; Phát ban đỏ/hoặc đổi màu vùng da quanh chỗ tiêm với các kích thước khác nhau. Trong một số trường hợp, phát ban có thể lan tới bàn tay hoặc ngón tay; Sưng tấy; Đau; Da vùng tiêm cảm thấy nóng ấm khi chạm vào; Xuất hiện các cục u cứng dưới da tại vị trí tiêm…

Tại sao lại xảy ra tình trạng này?

Cánh tay Covid được cho là một phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch, thể hiện rằng các tế bào miễn dịch của cơ thể đang phản ứng với các tế bào cơ nơi đã hấp thụ vắc xin mRNA. Vắc xin Covid-19 mRNA giúp cơ thể tạo ra proteinS của virus SARS-CoV-2, và trong một số trường hợp lại khiến hệ thống miễn dịch xác định đó là một tình trạng nhiễm trùng cần được loại bỏ, dẫn đến phản ứng miễn dịch quá mức, gây nên các dấu hiệu của Cánh tay Ciovid.

Hiện tại, vắc xin Covid-19 mRNA vẫn là rất mới, cho nên chúng ta vẫn không biết rõ ràng về cơ chế chính xác gây ra các triệu chứng của Cánh tay Covid. Các nhà khoa học trên toàn thế giới vẫn đang tiếp tục nghiên cứu về dấu hiệu này.

Tình trạng này kéo dài trong bao lâu?

Các triệu chứng của Cánh tay Covid thường kéo dài từ 3 đến 5 ngày. Tình trạng này sẽ không tiến triển nặng nề đến mức đe dọa tính mạng hoặc phản ứng dị ứng nghiêm trọng nào, và cũng không liên quan đến phản vệ sau tiêm.

Có thể tự điều trị tình trạng này hay không?

Có hai điều bạn cần hiểu rõ, bao gồm:

Điều trị Cánh tay Covid sẽ không làm giảm phản ứng của hệ thống miễn dịch với vắc xin bạn đã tiêm.

Tình trạng Cánh tay Covid sau mũi tiêm thứ nhất không phải là lý do để trì hoãn hay chống chỉ định tiêm mũi thứ hai (đối với các loại vắc xin Covid-19 cần 2 mũi tiêm) là điều cần thiết để có được hiệu quả miễn dịch tốt nhất.

Mặc dù không nghiêm trọng, nhưng Cánh tay Covid có thể gây khó chịu và phiền toái cho người gặp phải. Do vậy, một số phương pháp điều trị tại nhà giúp giảm đau, sưng và ngứa: Chườm mát; Dùng steroid tại chỗ; Dùng các thuốc giảm đau tại chỗ; Dùng thuốc kháng histamine dạng uống; Sử dụng thuốc giảm đau, chẳng hạn acetaminophen hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID).

Bạn hãy gọi cho bác sỹ hoặc nhân viên tiêm chủng trong trường hợp các dấu hiệu của Cánh tay COVID nặng nề hoặc kéo dài quá lâu.

Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam