Ngày 23-8, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã gặp Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long và Tổng thống Singapore Halimah Yacob trong chuyến công du đến quốc gia Đông Nam Á này.
Chuyến công du được cho nhằm tăng cường quan hệ giữa Mỹ với các đối tác trong khu vực như một phần trong nỗ lực của Washington nhằm đối phó ảnh hưởng về kinh tế và an ninh ngày càng tăng của Trung Quốc.
Theo hãng tin Reuters ngày 23-8, một phần nhiệm vụ của bà Harris trong chuyến công du là thuyết phục các nhà lãnh đạo ở Singapore và Việt Nam về cam kết vững chắc của Washington đối với Đông Nam Á.
Thăm Singapore, bà Harris tái khẳng định cam kết của Mỹ ở Biển Đông
Theo Reuters, bà Harris hôm 23-8 đã tái khẳng định cam kết của Mỹ về việc hợp tác với các đồng minh và đối tác trong việc duy trì và bảo vệ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và tự do hàng hải ở Biển Đông.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long (trái) và Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: THE STRAITS TIMES
"Trong cuộc gặp [với Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long], tôi đã tái khẳng định cam kết của Mỹ về việc hợp tác với các đồng minh và đối tác của chúng tôi trong khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để duy trì trật tự quốc tế dựa trên luật lệ và tự do hàng hải, gồm ở Biển Đông" - Reuters dẫn phát biểu của bà Harris sau cuộc gặp với ông Lý.
"Hôm nay, chúng tôi có mặt tại Singapore để nhấn mạnh và tái khẳng định mối quan hệ lâu dài của chúng tôi với đất nước này và trong khu vực này, đồng thời củng cố tầm nhìn chung về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở" – bà Harris cho biết.
Cùng ngày, Thủ tướng Lý cho biết nhận thức về quyết tâm và cam kết của Mỹ đối với khu vực sẽ được quyết định thông qua "những gì Mỹ làm trong tương lai, cách họ định vị lại mình trong khu vực, cách họ thu hút nhiều bạn bè, đối tác và đồng minh của mình...".
Theo Nhà Trắng, Mỹ và Singapore hôm 23-8 đã đạt được các thỏa thuận an ninh nhằm tái khẳng định sự hiện diện của Mỹ trong khu vực thông qua "việc triển khai luân phiên các máy bay P-8 của Mỹ và các tàu chiến ven bờ tới Singapore".
Sau cuộc gặp với thủ tướng Singapore, theo lịch trình, bà Harris sẽ đến thăm căn cứ hải quân Changi và có bài phát biểu trước các thủy thủ Mỹ trên chiến hạm USS Tulsa của nước này.
Theo Reuters, tuy không phải là đồng minh hiệp ước của Mỹ, song Singapore là một trong những đối tác an ninh mạnh nhất của Mỹ trong khu vực, với mối quan hệ thương mại song phương sâu sắc. Tuy nhiên, Singapore được cho cũng tìm cách cân bằng các mối quan hệ với Washington và Bắc Kinh bằng cách không ngã về phía nào.
Mỹ nhấn mạnh vai trò trung tâm của Đông Nam Á?
Tờ The Straits Times ngày 23-8 đăng bài phân tích nhận định rằng chuyến thăm của bà Harris là cơ hội để chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh vai trò trung tâm của Đông Nam Á trong việc gắn kết liên tục với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương rộng lớn hơn, nơi Washington có những lợi ích chiến lược và kinh tế quan trọng.
Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: THE STRAITS TIMES
Theo tờ báo, trong các cuộc gặp của bà Harris ở Singapore và Việt Nam, cũng như trong bài phát biểu về chính sách vào ngày 24-8 tại Singapore, điều quan trọng không kém là việc Washington coi trọng khu vực này vì chính tầm quan trọng của nó, chứ không chỉ là nơi để cạnh tranh địa chính trị giữa Washington và Bắc Kinh.
Tuy sự tập trung của chính quyền ông Biden vào khu vực Đông Nam Á ban đầu dường như đã tụt lại so với cam kết của Mỹ với khu vực châu Âu và Trung Đông, song tháng 8 này lại là một tháng bận rộn của Mỹ liên quan các mối quan hệ của mình.
Trước chuyến thăm cấp cao của bà Harris là các chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Thứ trưởng Ngoại giao Wendy Sherman, cũng như các cuộc gặp trực tuyến của Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken với những người đồng cấp ASEAN.
Ngoài ra, việc xúc tiến bổ nhiệm đại sứ của Mỹ tại Singapore - một vị trí đã bị bỏ trống, vốn từ năm 2017 do đại biện phụ trách - cũng sẽ là một bước đi đáng hoan nghênh.
Cơ hội thúc đẩy quan hệ của Mỹ với khu vực trên nhiều lĩnh vực?
Theo The Straits Times, từ chuyến công du, bà Harris cũng có cơ hội thúc đẩy sự phục hồi của khu vực sau sự tàn phá của biến thể Delta.
Tờ báo nhận định việc Mỹ dự kiến khai trương văn phòng khu vực của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ tại Việt Nam - một trong những quốc gia đã nhận được một lượng lớn vaccine trong số 23 triệu liều mà Mỹ cam kết viện trợ cho 20 nước và vùng lãnh thổ châu Á - sẽ giúp xóa bỏ nhận thức của chính phủ một số nước rằng Washington đã chậm chạp trong việc viện trợ vaccine trong bối cảnh đại dịch.
Bà Harris tại căn cứ Không quân Paya Lebar của Singapore ngày 22-8. Ảnh: HANIDAH AMIN
Bà Harris dự kiến sẽ tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế kỹ thuật số, năng lượng bền vững, tài chính xanh, các sáng kiến thành phố thông minh và phát triển nguồn nhân lực.
Nhà lãnh đạo Mỹ cũng sẽ giải quyết các vấn đề về chuỗi cung ứng, bao gồm giải quyết tình trạng thiếu chất bán dẫn toàn cầu, vốn đã ảnh hưởng đến các nhà sản xuất ô tô và các nhà sản xuất trong nhiều lĩnh vực khác.
Theo The Straits Times, việc Mỹ - nhà đầu tư lớn nhất ở Singapore và ASEAN, trao đổi về quan hệ thương mại và phát triển kinh tế là điều rất hợp lý. Hàng năm, Mỹ xuất khẩu hơn 120 tỉ USD hàng hóa và dịch vụ sang khu vực này, hỗ trợ khoảng 625.000 việc làm cho người dân Mỹ. Đó cũng là lý do hợp lý để Mỹ xem xét lại việc gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Thông điệp của Mỹ đằng sau chuyến công du Đông Nam Á?
Theo The Straits Times, chuyến công du của bà Harris cũng có thể được nhìn nhận nhằm giải quyết vấn đề dư luận liên quan chính sách đối ngoại của chính quyền ông Biden trong bối cảnh Mỹ rút quân khỏi Afghanistan và sự hỗn loạn đã diễn ra sau đó.
Ngoài ra, tờ báo nhận định bà Harris cần tận dụng cơ hội trong chuyến công du khu vực này để nhắc lại và phát đi tín hiệu tích cực về cam kết của Mỹ với các nước bạn bè và đối tác.
Sau nhiều động thái gần đây, chuyến công du của bà Harris được cho là tín hiệu mới nhất và mạnh nhất liên quan ý định trên.
Theo đó, với Philippines, Mỹ gần đây đã củng cố Thỏa thuận các lực lượng thăm viếng (VFA), vốn là chủ đề gây bất đồng giữa chính quyền người tiên nhiệm Donald Trump và chính quyền Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
Với Indonesia, Mỹ và Indonesia hồi đầu tháng đã tuyên bố khởi động “đối thoại chiến lược”, đồng thời cam kết cùng hợp tác trong nhiều vấn đề, bao gồm bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông. Động thái này được đưa ra sau cuộc tập trận quân sự song phương lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước trong tháng này.
Với Singapore, trọng tâm chính của Mỹ là nâng cấp khả năng phòng thủ mạng.
Quan hệ quốc phòng luôn là một khía cạnh quan trọng trong sự hiện diện của Mỹ ở khu vực. Tuy nhiên, bà Harris cũng có thể chứng minh cách Washington có thể thúc đẩy an ninh và lợi ích kinh tế mà không làm dấy lên lo lắng về một cuộc xung đột ngẫu nhiên, The Straits Times kết luận.
