Cha tôi là một nhà đầu tư chứng khoán. Khi tôi còn học đại học, ông ấy đã bàn với tôi về một loại cổ phiếu sắp được phát hành lần đầu ra công chúng (IPO), mã có phiếu có tên CSL, thuộc công ty Commonwealth Serum Labororaties. Đây là một công ty của Úc được thành lập tại Melbourne vào năm 1916. Công ty này đã giúp người Úc tiếp cận với insulin và penicillin cũng như vắc-xin chống lại bệnh cúm, bại liệt, và từ tháng 4 năm 2021 là vắc-xin COVID-19. Tháng 6 năm 1994, mã chứng khoán CSL sẽ ra mắt trên Sàn Giao dịch Chứng khoán Úc.

Tất cả điều này hầu như chẳng có nghĩa lý gì đối với tôi, khi tôi mới 19 tuổi. Tuy nhiên vì cha đã dành nhiều thời gian để phân tích về cổ phiếu này, tôi đã quyết định đầu tư. Tôi đã dành phần lớn số tiền tiết kiệm của mình để mua cổ phiếu CSL trong đợt IPO đầu tiên. Tôi cũng nói chuyện với một người bạn của tôi, Simon, về những gì tôi đang làm. Và anh cũng đã quyết định đầu tư vào mã chứng khoán này.

Bước tiếp theo chính là một câu chuyện về chiến lược và kiểm soát thời gian đầu tư. Câu chuyện đầu tư này cũng giống như cuộc đua giữa rùa và thỏ vậy! Một câu hỏi đặt ra đó là, khi nào là thời điểm thích hợp để bán cổ phiếu và tỷ lệ lợi nhuận bao nhiêu là phù hợp để tiến hành bán cổ phiếu?

Cũng giống như câu chuyện về việc Bitcoin và GameStop đã tạo ra lợi nhuận khổng lồ cho những nhà đầu tư khôn ngoan, tôi hy vọng câu chuyện của tôi có thể mang lại một số bài học cho bất kỳ ai đang có ý định bắt đầu kinh doanh chứng khoán.

Sự tăng trưởng bất ngờ đã mang lại cho tôi thật nhiều tiền

Giá cổ phiếu lần đầu được phát hành (IPO) là 2,30 USD. Nhưng kể từ đó, CSL đã chia cổ phiếu của mình theo tỷ lệ 1 ăn 3. Điều này có nghĩa là mức giá đầu tiên các nhà đầu tư thực sự bỏ ra để mua một cổ phiếu chỉ là 0,76 USD. Tổng số cổ phiếu của tôi từ đợt IPO ban đầu sẽ là 6579 cổ phiếu.

Sau đó, giá của cổ phiếu CSL tiếp tục tăng, đạt mức cao nhất là 332 USD vào cuối năm 2020. Thời điểm khi tôi chia sẻ bài viết này, nó đã được giao dịch ở mức giá 263 USD cho mỗi cổ phiếu.

Điều quan trọng của sự tăng trưởng phi thường này chính là cổ tức. Sau khi công bố lợi nhuận ròng năm 2020 là 2,1 tỷ USD, CSL đã chi trả cổ tức 2,95 USD/ cổ phiếu trong năm cho các cổ đông. Điều này có nghĩa là, đối với gói cổ phiếu tôi đã mua, khoản chi trả cổ tức sẽ là 19.407 USD. Việc chi trả diễn ra đều đặn hàng năm. Như vậy, mỗi năm, giá trị chi trả cổ tức gần như gấp 4 lần khoản đầu tư ban đầu vào đợt IPO.

Khoản đầu tư ban đầu 5000 USD của tôi đã gia tăng lên đến 1,73 triệu USD (và đã đạt mức cao nhất là 2,19 triệu USD vào năm ngoái). Tôi sẽ nhận được một khoản chi trả cổ tức gần 20.000 USD vào năm 2020 và dự kiến sẽ còn cao hơn trong năm 2021.

Tôi đã trở nên giàu có!

Không, chưa đâu!

Chiến lược đầu tiên: Xác định rõ mục tiêu

Vài năm sau, cả tôi và Simon đều không để ý gì đến cổ phiếu CSL nữa. Chúng tôi đã tập trung vào việc học đại học. Cha tôi vẫn thường xuyên cập nhật thông tin cho chúng tôi về cổ phiếu CSL, nhưng chúng tôi không quan tâm lắm về nó. Chúng tôi còn trẻ, và đó chỉ là điều đáng quan tâm khi chúng tôi đã kết hôn và có con.

Khi giá cổ phiếu tiếp tục tăng, cha tôi nói rằng chúng tôi cần vạch ra chiến lược để đầu tư. Khi nào chúng tôi sẽ bán cổ phiếu? Phương châm của ông khi giao dịch là không bao giờ quá tham lam và "luôn chuẩn bị để dành lại một chút lợi nhuận cho người kế tiếp."

Sau khi phân tích kỹ lưỡng, tôi quyết định đặt ra một mục tiêu không tưởng (vào thời điểm đó) là đạt được trị giá 20 USD cho mỗi cổ phiếu. Bản thân tôi vẫn luôn nghĩ rằng giá trị của CSL sẽ không bao giờ đạt được mức đó, tuy nhiên, nếu thành công thì lợi nhuận mang về sẽ rất tuyệt vời. Tôi bắt đầu theo dõi các biến động của cổ phiếu với mục tiêu lãi suất cao hơn một chút. Và tôi thực sự cảm thấy rất phấn khích mỗi khi tài khoản ngân hàng của tôi nhận được một khoản cổ tức được chi trả hai lần mỗi năm, từ cổ phiếu CSL.

Năm 2002, tôi tìm mua căn nhà đầu tiên với người bạn đời của mình. Bất động sản ở Melbourne, nơi tôi sống, rất đắt đỏ. Chúng tôi nhận thấy hầu hết những nơi chúng tôi có thể mua được chỉ là những căn nhà nhỏ hoặc ở xa trung tâm thành phố, ở một tiểu bang khác. Ngay khi chúng tôi đang tuyệt vọng và có ý định bỏ cuộc, CSL đã cứu chúng tôi khỏi một bàn thua trông thấy. Giá của cổ phiếu CSL đã nhảy vọt đột ngột, và vào tháng 9 nó đã cán mốc 20 USD cho mỗi cổ phiếu. Đây chính xác là những gì chúng tôi cần, và chính vì thế, tôi đã bán tất cả cổ phiếu CSL mình đang sở hữu. Số tiền thu được là hơn 130.000 USD, đủ để đặt cọc cho một ngôi nhà mà chúng tôi mơ ước.

Khoản đầu tư ít ỏi từ thời đại học của tôi đã giúp tôi mua được một căn nhà.

Tôi đã rất hạnh phúc!

Tuy vậy, nó có thực sự mang lại hạnh phúc trọn vẹn cho tôi không?

Chiến lược thứ hai: Simon đã chọn một cuộc chơi đơn giản nhưng lâu dài

Simon thậm chí còn không dành quá nhiều thời gian để theo dõi và kiểm soát CSL. Anh ta có một công việc tuyệt vời, được thăng chức nhanh chóng và sau đó bắt đầu ra kinh doanh riêng. Vài năm sau, Simon sang nhượng lại hoạt động kinh doanh này với một khoản lợi nhuận khổng lồ, và chuyển sang làm việc cho một công ty có mức lương cao hơn. Sau này, anh ta kết hôn, hiện đang sở hữu một số đại lý xe hơi. Lúc này, tiền không còn là vấn đề đối với Simon nữa. Cổ phiếu CSL như một món đồ được bỏ trên gác mái, bị lãng quên, không được quan tâm đến nữa.

Trong khoảng thời gian đó, giá của cổ phiếu CSL tiếp tục gia tăng. Mặc dù đã bán hết cổ phiếu của mình, vì một lý do ngớ ngẩn nào đó, tôi vẫn luôn theo dõi giá cổ phiếu hàng ngày. Giá trị của cổ phiếu CSL liên tục tăng lên từ 25 USD, 30 USD lên đến 50 USD. Cảm giác thật kinh khủng! Nó giống như là tôi đang tự hành hạ bản thân tôi vậy! Lẽ ra tôi đã có thể mua một chiếc xe hơi đẹp hoặc một ngôi nhà lớn hơn bây giờ.

Tôi đã rất bất mãn với cổ phiếu CSL và Simon. Tại sao tôi lại bán nó đi sớm như vậy?

Vào ngày mà cổ phiếu CSL đạt được mức giá 100 USD, Simon đã gọi cho tôi. "Bạn có thấy giá cổ phiếu CSL không? Thật bất ngờ! Số cổ phiếu đó bây giờ có trị giá đến hơn 650.000 USD. Thật đáng kinh ngạc!"

Lẽ ra tôi nên vui và chúc mừng Simon, tuy vậy, tôi đã rất tức giận. Anh đã mua số cổ phiếu đó từ tôi, và bây giờ Simon đang vô tình kiếm được một số tiền lớn một cách quá bất ngờ. Tôi đã cố gắng, thôi không theo dõi giá cổ phiếu đó nữa. Nó khiến đầu óc của tôi suy nghĩ quá tiêu cực. Phải chi tôi đã bỏ những cổ phiếu đó qua một bên giống như Simon.

Vậy chiến lược tốt nhất để đầu tư là gì?

Nếu bạn nói với tôi, năm tôi 18 tuổi, rằng 5.000 USD sẽ biến thành hơn 130.000 USD, tôi sẽ nhảy cẫng lên, sau đó uống một cốc bia rồi tiếp tục nhún nhảy, bởi vì, điều này thật sự quá tuyệt vời. Đó là một khoản lợi nhuận khổng lồ mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng sẽ cảm thấy vô cùng hài lòng. Nếu ai đó đề nghị bạn đầu tư với mức lợi tức 2600%, chắc chắn bạn sẽ thực hiện ngay lập tức.

Tuy nhiên, nếu tôi tiếp tục nắm giữ những cổ phiếu đó như Simon đã làm, bây giờ chúng sẽ có giá trị khoảng 2 triệu USD, với mức lợi tức đầu tư lên đến 40.000%. Và hiện tại, với việc công ty CSL đang chịu trách nhiệm sản xuất vắc-xin COVID cho người Úc, giá cổ phiếu sẽ chỉ tiếp tục tăng cao hơn nữa.

Hiện nay, có rất nhiều thông tin dư luận xoay quanh chủ đề đầu tư vào tiền ảo, Bitcoin. Giá trị của đồng tiền ảo Bitcoin, được khuấy động bởi các bài đăng trên Twitter của Elon Musk, đã đạt được mức giá cao nhất mọi thời đại. Giá Bitcoin như một chuyến tàu lượn siêu tốc với rất nhiều thăng trầm. Việc xác định thời điểm nào nên mua hoặc bán có thể sẽ rất khó khăn.

Có quá muộn để chúng ta tham gia phong trào đầu tư vào Bitcoin không? Mỗi khi tôi nghĩ về việc mua Bitcoin, tôi sợ rằng mình đã quá muộn và giá của nó đã lên đến đỉnh điểm. Tôi tự nguyền rủa bản thân vì đã không mua nó vào năm 2015 hoặc 2017, hoặc 2019. Tôi cũng có thể sẽ tự nguyền rủa bản thân vì đã không mua nó vào năm 2021.

Mai Lâm