Dịch COVID-19 vẫn đang tác động nặng nề đến nền kinh tế nông nghiệp ĐBSCL; mà ở đó, ngành hàng cá tra đang ngụp lặn giữa vô vàn khó khăn. Nhiều vùng nuôi tới lứa thu hoạch nhưng doanh nghiệp, đơn vị chế biến xuất khẩu hạn chế thu mua, vì vướng giãn cách xã hội. Các hộ nuôi đang đứng trước nguy cơ thua lỗ và đang rất cần sự hỗ trợ, tháo gỡ từ các ngành chức năng.

Hơn 3.000 tấn cá quá lứa chờ thu hoạch

Ghi nhận tại Cần Thơ, trong tháng 8 vừa qua, thành phố có diện tích thả nuôi thủy sản là 2.004ha, trong đó diện tích thả nuôi cá tra là 13ha. Ðến nay, diện tích thủy sản đã thu hoạch 1.942ha với sản lượng 112.938 tấn, tăng 19% so với cùng kỳ, đạt 56% kế hoạch, riêng sản lượng cá tra thu hoạch 93.691 tấn, tăng 25% so với cùng kỳ năm 2020.

Theo Sở NNPTNT TP.Cần Thơ, tình hình nuôi trồng thủy sản ổn định, không phát sinh dịch bệnh. Tuy nhiên, do thành phố đang thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch COVID-19, việc thu hoạch tiêu thụ thủy sản có sản lượng lớn như cá tra gặp khó khăn, tồn đọng tại Ô Môn, Thốt Nốt, Vĩnh Thạnh, Phong Ðiền, Cờ Ðỏ.

Ông Nguyễn Tấn Nhơn - Phó Giám đốc Sở NNPTNT TP.Cần Thơ - cho biết, đang tồn cá tra quá lứa với trên 3.000 tấn chưa thu hoạch. Nhiều nhà máy chế biến cá tra xuất khẩu tại TP.Cần Thơ đang tạm ngừng sản xuất, không thu mua cá tra nguyên liệu do không đáp ứng được yêu cầu về phương án hoạt động đảm bảo an toàn phòng, chống dịch COVID-19.

Quận Thốt Nốt, Cần Thơ có tổng diện tích nuôi thủy sản từ đầu năm đến nay là 400,48ha, cao hơn cùng kỳ năm 2020 là 16,3ha, đạt 97,68% so với kế hoạch. Trong đó, diện tích nuôi cá tra thịt 353,7ha, cao hơn cùng kỳ 16,3ha; diện tích ương cá tra giống 28,6ha.

Tổng sản lượng cá nuôi được thu hoạch là 49.534 tấn, đạt gần 60% so với kế hoạch, cao hơn cùng kỳ năm 2020 là 8.797 tấn. Trong đó, cá tra có sản lượng thu hoạch cao với 48.360 tấn, tăng 8.996 tấn so với cùng kỳ, với của 71 cơ sở nuôi được chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm theo mô hình VietGAP, BAP, ASC… Tuy nhiên, hiện cá tra đến lứa thu hoạch nhưng còn lệ thuộc nhiều vào thị trường tiêu thụ của từng thời điểm, do đó hộ nuôi không thu được lợi nhuận.

Hiện giá cá tra nguyên liệu tại quận Thốt Nốt dao động từ 21.500-22.000 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ năm 2020 từ 3.000-4.000 đồng/kg. Nhưng, với mức giá này người nuôi vẫn bị thua lỗ từ 1.000-2.000 đồng/kg, do giá thành nuôi cá tra cao từ 22.000-23.000 đồng/kg; đồng thời, do ảnh hưởng dịch COVID-19 nên thị trường xuất khẩu gặp nhiều khó khăn, doanh nghiệp chế biến hạn chế thu mua cá, nhiều diện tích cá tra với hàng nghìn tấn đến lứa thu hoạch nhưng chưa có đơn vị thu mua…

Khó khăn vẫn còn phía trước

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 8.2021 là thời điểm cả nước, trong đó có vùng ÐBSCL rơi vào tình trạng dịch bệnh COVID-19 bùng phát, diễn biến phức tạp. Các địa phương tập trung phòng, chống và thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, việc sản xuất và xuất khẩu thủy sản chịu tác động rất lớn.

Cụ thể, trong tháng 8, kim ngạch xuất khẩu ngành hàng này đạt 588 triệu USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, mặt hàng thủy sản chủ lực cá tra, tôm… sụt giảm từ 20-33% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn so với tháng 7, xuất khẩu ngành hàng cá tra trong tháng 8 giảm đến 31%...

Theo nhận định của các chuyên gia, việc sản xuất, chế biến, xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là cá tra sau thời gian giãn cách xã hội là hết sức khó khăn khi chỉ có 30-40% doanh nghiệp có đủ năng lực phục hồi, trong khi số doanh nghiệp còn lại (khoảng 60-70%) gặp rất nhiều khó khăn hoặc cần thời gian dài để khôi phục lại hoạt động sản xuất. Ðiều này, khiến xuất khẩu thủy sản ở ÐBSCL và cả nước những tháng cuối năm nay được dự báo sẽ tiếp tục khó khăn.

Hiện nay, chỉ đạo mới của Trung ương là ưu tiên tiêm vaccine phòng ngừa COVID-19 cho công nhân nhà máy chế biến mà chưa ưu tiên cho nhân công vùng nguyên liệu, người chăn nuôi và thu hoạch cá. Do đó, người dân gặp khó khăn trong việc di chuyển, thu hoạch cá tra để phục vụ chế biến, trong khi đội thu hoạch này đến 40-50 người nên cần phải tiêm vaccine phòng ngừa.