Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải giải thích những bất ổn về giá xăng dầu thời gian qua

Thông tin được Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết tại cuộc họp báo Chính phủ chiều ngày 6/9.

Cụ thể, ông Đỗ Thắng Hải, cho biết ngày 31/8, Chánh Thanh tra Bộ Công thương ký 18 quyết định xử phạt  11 thương nhân đầu mối và các công ty con của các thương nhân đầu mối này 13 tỷ 343 triệu đồng vì vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.

Ngoài hình thức phạt tiền, 5 công ty là Công ty cổ phần Thương mại Dầu khí Đồng Tháp, Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Xăng dầu Tín Nghĩa, Công ty TNHH MTV Dầu khí TPHCM (Saigon Petro), Công ty TNHH Xăng dầu Hùng Hậu và Công ty cổ phần Dầu khí Đông Phương còn bị tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu.

"Sáng nay, Bộ Công thương cũng đã có báo cáo tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ và chiều nay Ban Cán sự Đảng Bộ Công thương họp và cũng đã báo cáo hướng xử lý. Theo đó trước mắt là phạt hành chính, còn hình thức tước giấy phép trong một thời hạn thì vẫn áp dụng nhưng sẽ áp dụng trong một thời điểm phù hợp, vì chúng ta có 3 nguyên tắc xử lý quan trọng nhất. Đó là xử lý nghiêm khắc theo quy định của pháp luật, dù là thương nhân đầu mối hay các công ty của họ. Thứ hai chúng ta cũng lưu ý đến những khó khăn của các doanh nghiệp hiện nay, nhất là trong đại dịch vừa qua. Thứ ba, quan trọng nhất là phải bảo đảm nguồn cung xăng dầu cho các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh" - ông Hải thông tin.

Ngoài thông tin liên quan đến xử lý các doanh nghiệp sai phạm. Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng giải thích thêm nguyên nhân giá dầu diesel cao hơn giá xăng. Điều này bắt nguồn từ xung đột giữa Nga - Ukraine khiến nguồn cung khí đốt cho thị trường châu Âu và Mỹ giảm nên nhu cầu đối với dầu hỏa và dầu diesel tăng, nhằm thay thế khí đốt. Đây là lý do khiến giá dầu tăng khá cao, nằm ở mức tương đương hoặc cao hơn so với giá xăng.

Những tháng gần đây, để chuẩn bị cho nhu cầu sử dụng khí đốt vào mùa đông, người dân đang dần chuyển sang sử dụng dầu, do đó giá dầu tăng khá mạnh và cao hơn nhiều so với giá xăng. Hiện nay, tại thị trường thế giới, bình quân giá xăng ở mức 105 USD/thùng trong khi giá dầu đang ở mức 143 USD/thùng. Còn ở trong nước, trong cơ cấu giá xăng và dầu, các mức thuế, chi phí kinh doanh cũng rất khác nhau.

Thực tế cho thấy, nhu cầu bình quân của các loại dầu chỉ ở mức 0-0,72%, thuế nhập khẩu xăng bình quân là 9,7%, thuế tiêu thụ đặc biệt của dầu là 0% và xăng là 8-10%. Do đó, từ trước đến nay giá bán lẻ xăng trong nước vẫn cao hơn so với giá dầu.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, tại kỳ điều hành giá xăng dầu vừa qua (ngày 5/9), giá xăng và giá dầu trên thế giới có sự chênh lệch lớn. Giá dầu cao hơn giá xăng khoảng 30-35 USD/thùng nên giá bán lẻ dầu trong nước lần đầu tiên cao hơn giá xăng.

Tại kỳ điều hành giá của Liên bộ Công thương - Tài chính ngày 5/9, trái với dự báo trước kỳ điều hành, giá xăng bán lẻ trong nước tiếp tục giảm, còn giá dầu tăng mạnh. Giá bán lẻ xăng E5RON92 không cao hơn mức 23.350 đồng/lít và xăng RON95 là 24.230 đồng/lít. Dầu diesel lên mức 25.180 đồng/lít, dầu hỏa lên mức 25.440 đồng/lít (1.390 đồng), dầu mazut giảm 470 đồng, về mức 16.070 đồng/kg.

Về câu hỏi có nên bỏ quỹ bình ổn xăng dầu, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết đây là quỹ tài chính không nằm trong ngân sách nhà nước và toàn bộ trích lập tham gia việc bình ổn giá xăng dầu trong nước. Quỹ hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, không phát sinh cơ chế quản lý tập trung và không có cơ chế tài chính riêng. Khi cần có thể trích và chi, nếu giá xăng dầu tăng liên tục sẽ chi liên tục. Nhưng nếu giá giảm thì trích một phần để đưa vào quỹ trong lúc quỹ có giới hạn.

Về vấn đề, khi giá xăng tăng thì tất cả các mặt hàng khác đều tăng nhưng nếu giá xăng giảm thì các mặt hàng khác lại chưa giảm, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết Chính phủ và các bộ ngành đang cố gắng giải quyết các vấn đề này. 

Bảo Khang