Đại biểu Quốc hội Lê Hữu Trí (Khánh Hòa) - Ảnh: PHẠM THẮNG
Sáng 7-9, sau phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đã cho ý kiến về dự án Luật thanh tra (sửa đổi).
Người đứng đầu cơ quan thanh tra vẫn chưa độc lập hoàn toàn
Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Lê Hữu Trí (Khánh Hòa) cho rằng luật cần thiết kế các biện pháp để bảo đảm vị thế chính trị, tính độc lập gắn với tính chịu trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan thanh tra nhà nước tương xứng với chức trách, nhiệm vụ được giao...
Ông nói dù dự thảo luật quy định vị trí, vai trò của người đứng đầu các cơ quan thanh tra trong việc tham mưu cho thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cung cấp, xây dựng kế hoạch thanh tra, báo cáo kết quả thanh tra.
Đồng thời quy định trách nhiệm thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp trong việc phê duyệt, ban hành kế hoạch thanh tra, kết luận thanh tra và xử lý sau thanh tra.
Tuy nhiên qua thực tiễn, người đứng đầu cơ quan thanh tra vẫn không độc lập hoàn toàn trong việc xác định đối tượng thanh tra, trong kết luận và kiến nghị xử lý.
"Thực tế có không ít trường hợp người đứng đầu cơ quan thanh tra, trưởng đoàn thanh tra phải báo cáo xin ý kiến thủ trưởng của cơ quan quản lý nhà nước theo yêu cầu của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp, trước khi người đứng đầu cơ quan thanh tra ký kết luận.
Điều đó có nghĩa kết luận thanh tra sẽ không khách quan nếu thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có sự lệch lạc", ông Trí nêu.
Vì vậy để bảo đảm hoạt động thanh tra được chính xác, khách quan, chống tham nhũng, tiêu cực, đại biểu Trí đề nghị luật cần quy định rõ các biện pháp tránh sự can thiệp của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước, của người đứng đầu cơ quan thanh tra đối với hoạt động của đoàn thanh tra.
Trong đó bổ sung về xây dựng kế hoạch thanh tra, xử lý kết luận sau thanh tra. Nếu trường hợp cơ quan thanh tra trình kế hoạch hoặc kết luận mà thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp không chấp thuận thì ý kiến phải thể hiện bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Đại biểu Ma Thị Thúy (Tuyên Quang) đề nghị Quốc hội, ban soạn thảo xem xét về sự cần thiết việc thẩm định dự thảo kết luận thanh tra.
Theo bà, đoàn thanh tra hoạt động độc lập, chịu trách nhiệm trước pháp luật. Người ra quyết định thanh tra, người được giao thẩm định muốn có đủ cơ sở pháp lý, căn cứ thẩm định phải tiến hành kiểm tra, xác minh.
"Về bản chất, việc thẩm định này cũng như cuộc thanh tra. Như vậy cuộc thanh tra sẽ tiến hành 2 lần. Việc thẩm định phải có thời gian nhất định để thực hiện, như vậy sẽ ảnh hưởng đến thời hạn ban hành kết luận thanh tra", bà Thúy nói.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Mạnh Cường - Ảnh: PHẠM THẮNG
Cần quy định rõ thời hạn công khai kết luận thanh tra
Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường (đoàn Quảng Bình) bày tỏ băn khoăn khi dự thảo bỏ quy định thời hạn công khai kết luận thanh tra.
Ông nói luật hiện hành quy định sau khi ký kết luận thanh tra trong 10 ngày phải công khai kết luận thanh tra.
Đây là yêu cầu của pháp luật về phòng, chống tham nhũng, đòi hỏi phải công khai minh bạch hoạt động của cơ quan, tổ chức. Tuy nhiên dự thảo luật bỏ quy định về thời hạn công khai đồng thời lại sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan.
Việc sửa đổi, theo ông Cường, có thể đem lại thuận lợi cho cơ quan thanh tra nhưng không phù hợp với chủ trương công khai, minh bạch, khách quan, kịp thời, chính xác của hoạt động thanh tra.
Ông chỉ rõ việc sửa đổi như trên còn đi ngược lại với quy định của pháp luật phòng, chống tham nhũng về công khai, minh bạch trong hoạt động của cơ quan tổ chức, gây khó khăn cho các đối tượng phải thực hiện kết luận thanh tra.
Cùng với đó, việc không quy định thời hạn công khai nên sẽ không rõ lúc nào kết luận được công khai, các cơ quan nhà nước có thể trì hoãn việc công khai.
Ngoài ra sẽ khó xác định giá trị pháp lý của kết luận thanh tra vì kết luận có thể bị sửa đổi, bổ sung trước khi công khai.
Do đó ông đề nghị cần quy định rõ trong thời hạn 10 - 15 ngày sau khi ký thì phải công khai kết luận thanh tra, tránh được sự can thiệp, tác động vào kết luận sau khi ký.
Trước đó, dự thảo Luật thanh tra (sửa đổi) thể hiện giữ nguyên thanh tra huyện và tiêu chí, điều kiện thành lập thanh tra tổng cục, cục, thanh tra sở.
Bộ Chính trị: Dừng thí điểm mô hình chủ nhiệm ủy ban kiểm tra kiêm thanh tra TTO - Bộ Chính trị yêu cầu tạm dừng thực hiện thí điểm mô hình chủ nhiệm ủy ban kiểm tra cấp ủy đồng thời là chánh thanh tra cấp tỉnh, huyện; trưởng ban tổ chức đồng thời là giám đốc sở nội vụ cấp tỉnh hay trưởng phòng nội vụ cấp huyện.