Tối nay 10-9: Trăng Trung thu màu cam và tròn nhất trong 100 năm qua

Trăng tròn tháng 9 (dương lịch) còn gọi là Harvest Moon (trăng thu hoạch) vì nó xuất hiện vào lúc nông dân thu hoạch mùa vụ - Ảnh: ROYAL MUSEUM GREENWICH

Theo trang Solar System của NASA, sự kiện Mặt trăng này được gọi là The Harvest Moon (trăng thu hoạch) vì nó gần với điểm thu phân, thời điểm mà nông dân thường thu hoạch mùa màng.

Châu Âu còn gọi hiện tượng này là Mặt trăng trái cây (vì một số loại trái cây chín khi gần cuối hè), Mặt trăng lúa mạch (trùng mùa thu hoạch và tuốt lúa mạch).

Ở Trung Quốc, Việt Nam và một số nước châu Á khác, ngày 10-9 dương lịch, tức ngày rằm tháng 8 âm lịch, là Tết Trung thu, một lễ hội truyền thống.

Ở Hàn Quốc, ngày này tương ứng với lễ hội thu hoạch Chuseok. Ngày này, người Hàn Quốc rời khỏi các thành phố trở về quê hương để tỏ lòng thành kính với các linh hồn tổ tiên của họ.

Lần trăng tròn này cũng tương ứng với lễ hội Tsukimi hay lễ "Ngắm trăng" của Nhật Bản. Vì truyền thống cúng khoai vào rằm nên trăng này còn được gọi là Imomeigetsu (tạm dịch là "Trăng thu hoạch khoai").

Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu của lễ Pitru Paksha (hai tuần lễ của tổ tiên). Những người theo đạo Hindu bày tỏ lòng kính trọng đối với tổ tiên thông qua các lễ cúng thực phẩm. Pitru Paksha bắt đầu với trăng tròn trong tháng Bhadrapada âm lịch và kết thúc với trăng non.

Đối với một số phật tử ở Bangladesh và Thái Lan, ngày rằm này là Madhu Purnima, Lễ hội Trăng tròn hay Lễ hội dâng mật ong, gắn liền với truyền thuyết khi Đức Phật ở trong một khu rừng để giữ hòa bình cho hai phe voi và khỉ.

Các tên mới hơn cho hiện tượng này là Mặt trăng GRAIL và Mặt trăng LADEE, được đặt tên cho hai nhiệm vụ tàu vũ trụ lên Mặt trăng được phóng vào tháng 9. Vào ngày 10-9-2011, tàu vũ trụ GRAIL của NASA bắt đầu chuyến hành trình hướng tới Mặt trăng trên tên lửa phóng Delta II. Và ngày 6-9-2013, tàu vũ trụ LADEE, lên đường thám hiểm môi trường bụi và khí quyển Mặt trăng trên tên lửa phóng Minotaur V.

Các giai đoạn Mặt trăng đặc biệt

* Ngày 19-9: Vào lúc 10h44 sáng theo giờ EDT (21h44 tối 19-9 giờ Việt Nam), Mặt trăng sẽ ở đỉnh cao nhất, cách Trái đất xa nhất đối với quỹ đạo này.

* Ngày 22-9: Ngày thu phân. Lúc 21h03 tối giờ EDT (20h03 ngày 22-9 giờ Việt Nam), sẽ là điểm phân mùa thu, thời điểm thiên văn kết thúc mùa hè và bắt đầu mùa thu.

Đài CNN cho biết còn 3 lần trăng tròn nữa sẽ xảy ra trong năm 2022, theo trang The Old Farmer's Almanac:

• Ngày 9-10: Mặt trăng của thợ săn

• Ngày 8-11: Mặt trăng hải ly

• Ngày 7-12: Trăng lạnh