Khu chung cư CT6C ở Hà Đông (Hà Nội) - Ảnh: THÀNH CHUNG

Tại mục 4 của dự thảo lần 2 Luật nhà ở sửa đổi về thời hạn sở hữu nhà chung cư tiếp tục được Bộ Xây dựng đề xuất 2 phương án liên quan.

Hai phương án sở hữu nhà chung cư

Cụ thể dự thảo đưa ra hai phương án. Trong đó phương án 1 là bổ sung mới quy định về thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định căn cứ vào thời hạn sử dụng của công trình theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Theo đó, thời hạn sở hữu nhà chung cư được áp dụng đối với các loại nhà chung cư, bao gồm nhà chung cư thương mại, nhà chung cư xã hội, nhà chung cư tái định cư, nhà chung cư công vụ.

Thời hạn sở hữu nhà chung cư được xác định theo thời hạn sử dụng của công trình nêu trong hồ sơ thiết kế công trình nhà chung cư được cơ quan có thẩm quyền thẩm định và được tính từ khi nghiệm thu toàn bộ công trình nhà chung cư đưa vào sử dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Khi thẩm định hồ sơ thiết kế công trình nhà chung cư, cơ quan có thẩm quyền thẩm định phải ghi rõ thời hạn sử dụng nhà chung cư trong hồ sơ thiết kế.

Thời hạn sở hữu nhà chung cư quy định phải được ghi rõ trong hợp đồng mua bán, thuê mua căn hộ hoặc diện tích khác trong nhà chung cư (sau đây gọi chung là hợp đồng mua bán căn hộ).

Thời hạn sở hữu nhà chung cư quy định được áp dụng đối với công trình nhà chung cư được cấp giấy phép xây dựng hoặc có văn bản thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở (đối với trường hợp miễn giấy phép xây dựng) sau ngày luật này có hiệu lực thi hành.

Các nhà chung cư được cấp giấy phép xây dựng hoặc có văn bản thẩm định thiết kế triển khai sau thiết kế cơ sở (đối với trường hợp miễn giấy phép xây dựng) trước ngày luật này có hiệu lực thi hành thì được sở hữu không có thời hạn theo quy định của pháp luật trước ngày luật này có hiệu lực thi hành...

Với phương án 1 trong dự thảo lần này giống quan điểm mà bộ đưa ra cách đây 4 tháng và nhiều lần trước đó. Trước đó bộ nhiều lần đề xuất quy định sở hữu nhà có thời hạn 50 - 70 năm và gặp sự phản ứng của dư luận xã hội.

Ở phương án 2, dự thảo đưa ra thời hạn sở hữu nhà chung cư theo quy định của pháp luật đất đai. Với phương án này, dự thảo giữ nguyên như quy định hiện hành, tức không quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư.

Người mua nhà chung cư được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ổn định, lâu dài.

Tại dự thảo Bộ Xây dựng cũng nêu việc xử lý nhà chung cư khi hết thời hạn sở hữu. Nếu nhà chung cư còn thời hạn sở hữu nhưng bị hư hỏng do sự cố, thiên tai, địch họa, cháy nổ... không đảm bảo an toàn sẽ phải phá dỡ khẩn cấp.

Nếu hết hạn sở hữu nhưng vẫn còn đủ điều kiện sử dụng, chủ sở hữu sẽ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận gia hạn thời hạn sở hữu. Nếu kết quả kiểm định cho thấy nhà phải phá dỡ, quyền sở hữu của chủ căn hộ sẽ chấm dứt.

Trong trường hợp tại địa điểm cũ Nhà nước vẫn duyệt quy hoạch xây dựng lại nhà chung cư sẽ được phá đi xây lại. Nếu quy hoạch mới không tiếp tục xây dựng lại nhà chung cư, chủ sở hữu được bồi thường về đất và bố trí tái định cư theo quy định của pháp luật về đất đai.

Người dân băn khoăn

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Nguyễn Việt Thắng (đang sinh sống ở HH4B Linh Đàm) cho hay khu chung cư gia đình đang sinh sống đã vào ở từ năm 2015 nhưng đến nay còn chưa được cấp "sổ hồng" vì có nhiều vi phạm.

Do vậy theo dõi thông tin dự thảo luật về thời hạn sở hữu cũng như việc có thể bị đập bỏ vì hết hạn sử dụng thì ông rất lo lắng.

Ông Thắng đề nghị luật cần phải nêu giải pháp sau khi công trình hết thời hạn sử dụng thì quyền sở hữu được giải quyết như thế nào để bảo vệ quyền lợi của người dân.

Chị Đỗ Thị Tuyết (đang ở khu chung cư Ecohome, Bắc Từ Liêm, Hà Nội) nói căn nhà là tài sản lớn nhất, nên nghe đề xuất thời hạn sở hữu căn cứ vào thời hạn sử dụng của công trình thì thấy rất băn khoăn, khó đồng tình. 

Chị đề nghị cần căn cứ vào quyền lợi của người dân để xây dựng luật. Không nên quy định máy móc tất cả các chung cư có chung một thời hạn sử dụng, mà cần đảm bảo quyền sử dụng lâu dài của người dân. 

Luật sư Trương Thanh Đức (giám đốc Công ty Luật ANVI) cho rằng dự thảo cấp "sổ hồng" có thời hạn cho căn hộ chung cư là cần thiết nhằm xử lý tình huống những tòa chung cư xuống cấp, không an toàn.

Tuy nhiên cần quy định rõ cơ chế này để người dân ở chung cư thấy có lợi. Các quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư cần xuất phát từ lợi ích của hàng triệu người đang sống trong các căn hộ chung cư trên cả nước.

Ông nói cần ghi nhận quyền sử dụng đất các tòa chung cư là của người dân đang sống tại chung cư, trừ trường hợp căn hộ chung cư xây dựng trên đất thương mại, có thời gian thuê đất 50 năm.

'Sổ hồng' chung cư chỉ có thời hạn 50 - 70 năm?

TTO - Mọi công trình xây dựng đều có niên hạn, thời hạn sử dụng, vì thế trong đề cương sửa đổi Luật nhà ở, Bộ Xây dựng đang đề xuất phương án cấp quyền sử dụng chung cư (sổ hồng) theo tuổi thọ thiết kế các tòa chung cư.