Pháp luật quy định trẻ em khi sinh ra đều được hưởng một số quyền nhất định, trong đó quyền được khai sinh là quyền lợi đầu tiên mà bất cứ trẻ nào khi ra đời đều phải được hưởng.
Thế nhưng vì những lý do khác nhau lại còn một số người từ khi sinh ra đến khi đã trưởng thành vẫn chưa được cấp giấy khai sinh, trong đó lý do chính là do cha mẹ làm giấy khai sinh trễ hạn...
Pháp Luật TP.HCM đã từng đồng hành trong hành trình đăng ký giấy khai sinh của một số nhân vật.
 |
Ba anh em Tùng lúc chưa được có giấy khai sinh.Ảnh: MINH TÂM |
"Từ ngày có khai sinh, cuộc sống của chúng tôi có phần vui hơn"
Ba anh em Trương Thanh Tùng và Trương Thanh Tài, Trương Thanh Lộc ngụ tại 145/36 quốc lộ 13, phường Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Đức, TP.HCM là một trong số ít những người chậm được cấp giấy khai sinh.
 |
Hai anh em Trương Thanh Tùng và Trương Thanh Lộc đã được cấp giấy khai sinh. Ảnh: NGUYỄN HIỀN |
Ngày 9-4-2021, Pháp Luật TP.HCM có đăng bài viết “Ba anh em hơn 20 tuổi chưa có giấy khai sinh”, ba anh em của Tùng đã hơn 20 tuổi nhưng chưa được cấp giấy khai sinh, không có giấy tờ tùy thân, không được học hành cũng không có một công việc ổn định.
Lý do khiến ba anh em của Tùng không được cấp khai sinh vì cuộc sống gia đình khó khăn, cha mẹ bận mưu sinh và ít hiểu biết về quy định pháp luật nên không làm thủ tục khai sinh cho con.
Đến khi lớn lên, ba anh em Tùng cũng không được học hành như các bạn cùng trang lứa. Đến khi trưởng thành, vì không được học hành, không có giấy tờ tùy thân nào nên một công việc ổn định với họ là điều mơ ước xa xỉ.
Thấy được sự cần thiết của giấy tờ tùy thân, lúc ấy ba anh em ra UBND phường để xin cấp giấy khai sinh. Thế nhưng lúc này, do ba anh em đã lớn tuổi thủ tục xác minh phức tạp hơn và gần nhưng bị tắc lại.
Sau khi báo Pháp Luật TP.HCM có bài viết đăng tải về trường hợp này, ngày 20-4-2021, em Trương Thanh Tài là một trong ba anh em của Tùng đã được cấp giấy khai sinh.
Đến ngày 8-11-2021, hai người còn lại cũng đã được UBND phường Hiệp Bình Chánh cấp giấy khai sinh.
 |
Em Trương Thanh Lộc đã được cấp giấy khai sinh. Ảnh: NGUYỄN HIỀN |
Em Trương Thanh Tùng chia sẻ: “Sau khi được báo Pháp Luật TP.HCM phản ánh thì cả ba anh em tôi rất vui vì được giải quyết cấp giấy khai sinh. Nhờ báo hỗ trợ mà chúng tôi được cấp giấy khai sinh trễ hạn, từ ngày có khai sinh, cuộc sống của chúng tôi có phần vui hơn. Lúc trước, khi chưa được cấp giấy khai sinh thì ba anh em luôn sống trong mặc cảm vì có cái tên mà không được pháp luật công nhận trên giấy tờ. Không có giấy tờ gì trong người nên ba em rất ngại đi ra đường vì sợ bị hỏi giấy tờ, luôn sống trong cảnh bị người khác xem mình như người phạm tội. Chính vì thế, việc có giấy khai sinh như có một tài sản lớn và là sự khởi bắt đầu cho ba anh em nghĩ đến tương lai xa hơn. Có khai sinh, ba anh em sẽ làm thủ tục nhập khẩu, làm CCCD để xin việc làm ổn định”.
Em Tùng kể: Do cần có CCCD để đi xin việc nên gia đình đã đến công an phường hướng dẫn làm thủ tục nhập khẩu. Tuy nhiên, mấy tháng trôi qua thủ tục nhập khẩu vẫn chưa làm xong do bị vướng giấy tờ nhà đất tại địa chỉ nhà ba anh em đang ở.
"Tôi rất mong sớm được các cơ quan hướng dẫn và gỡ vướng để ba anh em được nhập khẩu và làm CCCD. Có CCCD tôi cùng hai em sẽ tìm một công việc ổn định để làm. Sau này chúng tôi lớn lên có vợ có con và trong giấy khai sinh của các con tôi sẽ có tên cha của chúng, phải làm khai sinh cho con ngay khi sinh con ra. Đó là điều mơ ước lớn nhất của tôi hiện nay”- em Tùng chia sẻ.
Đã được cấp khai sinh sau 11 tuổi
Một trường hợp khác mà báo Pháp Luật TP.HCM cũng từng phản ánh bị gặp khó khăn vì chậm trễ làm khai sinh là câu chuyện của cháu Nguyễn Minh Tuấn (tạm trú tại phường 12, quận Bình Thạnh).
Cháu Nguyễn Minh Tuấn do hoàn cảnh gia đình nên từ khi sinh ra cho đến khi lên 11 tuổi không có giấy khai sinh. Giấy tờ duy nhất mà cháu có đó chính là giấy chứng sinh do bệnh viện Nhân dân Gia Định cấp.
Năm 2010, bà Nguyễn Thị Thu sinh một bé trai tại BV Nhân dân Gia Định và dự định đặt tên con là Nguyễn Minh Tuấn. Thời điểm Tuấn được sinh ra do hoàn cảnh gia đình khó khăn, không có nơi cư trú ổn định nên bà Thu lo bận kiếm sống mưu sinh nên đã không đi đăng ký khai sinh cho con.
Đến năm 2019, lúc này khi cháu Tuấn đã lớn, bà Thu mới bắt đầu liên hệ UBND phường 12, quận Bình Thạnh để làm thủ tục đăng ký khai sinh cho con.
Cũng từ thời điểm này, hành trình gian nan đi làm giấy khai sinh cho con chính thức bắt đầu. Bà Thu không có giấy tờ tuỳ thân, không có nơi cư trú ổn định và không xác định được cha của Tuấn nên khi đi đăng ký khai sinh cho con UBND phường 12 đã hướng dẫn bổ sung thêm thông tin và giấy tờ tuỳ thân để xác minh.
Thậm chí, thời điểm năm 2019 khi liên hệ UBND phường đăng ký khai sinh thì giấy chứng sinh của Tuấn cũng đã bị mất. Sau đó, nhờ sự hỗ trợ của Trung tâm trợ giúp pháp lý TP.HCM, bà đã xin trích lục lại được giấy khai sinh ở bệnh viện Nhân dân Gia định.
 |
Tuấn cùng mẹ lên UBND phường 12, quận Bình Thạnh nhận giấy khai sinh sáng 25-11-2021. Ảnh: HỮU ĐĂNG |
Biết được thông tin từ báo phản ánh, UBND phường phối hợp với Phòng Kỹ thuật hình sự Công an TP.HCM để xác định nhân thân chính xác của bà Thu, từ đó mới có thông tin của người mẹ và ghi vào trong giấy khai sinh.
Sau hơn hai năm thực hiện, đến sáng 25-12-2021, tại trụ sở UBND phường 12, quận Bình Thạnh, bà Nguyễn Thị Thu mẹ của cháu Nguyễn Minh Tuấn đã được UBND phường trao giấy khai sinh.
Nhận được giấy khai sinh trong tay, hai mẹ con bà Thu không giấu được niềm vui sau nhiều năm vất vả đi làm thủ tục cấp giấy khai sinh.
Hiện nay hai mẹ con bà Thu vẫn sống trong căn nhà trọ trên đường Bùi Đình Tuý. Theo đúng độ tuổi thì năm nay Tuấn đang học lớp 6, tuy nhiên do từ trước đến nay không được đi học nên em phải phải bổ túc kiến thức từ đầu.
Câu chuyện về những phận người không có giấy tờ tùy thân hứa hẹn sẽ tươi sáng hơn...
