Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Ảnh: PHẠM THẮNG
Sáng 24-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo kế hoạch giám sát chi tiết và đề cương các báo cáo của đoàn giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016 - 2021.
Nêu ý kiến thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay nội dung giám sát về ngành năng lượng nhưng tập trung nhiều vào ngành điện hơn là các lĩnh vực khác trong ngành năng lượng như dầu khí, than…
Với ngành điện, ông Thanh đề nghị tập trung vào một số vấn đề qua thực tế giám sát thì nổi lên. Chẳng hạn quy hoạch điện 7 điều chỉnh chỉ cho phát triển 850 MW công suất năng lượng tái tạo.
Nhưng thực tế loại năng lượng này phát triển gấp nhiều lần, lên tới hơn 22.000 MW, vượt quy hoạch nên phải làm rõ.
Ông Thanh nêu rõ vừa qua đã sửa đổi một số điều của Luật điện lực, trong đó cho tư nhân đầu tư, phát triển lưới truyền tải điện. Đây là hướng gỡ khó cho truyền tải khi năng lượng tái tạo vào quá nhiều nhưng đường dây truyền tải có hạn.
Cạnh đó, hiện nay đang thiếu cơ chế chuyển tiếp cho các dự án năng lượng tái tạo nên điện sản xuất ra không bán được. Vấn đề này theo ông Thanh cần được làm rõ khi thực hiện giám sát.
Đồng thời, vừa qua giá ưu đãi FIT khiến các nhà đầu tư đổ xô đầu tư trong thời gian ngắn dẫn tới tình trạng dư thừa điện mặt trời, điện gió. Cuộc chạy đua này dẫn tới thừa thiếu cục bộ, ảnh hưởng tới an ninh năng lượng quốc gia. Do vậy cần tập trung giám sát ở khía cạnh này.
Liên quan tới quy hoạch điện 7, ông Thanh nói điện - than - dầu phải gắn kết với nhau trong quy hoạch năng lượng chung nhưng việc triển khai xây dựng quy hoạch lại tập trung vào một số quy hoạch mang tính ngắn hạn.
Còn quy hoạch tổng thể dài hạn cả ngành năng lượng thế nào không rõ. Do vậy cũng cần làm rõ.
Đối với lĩnh vực dầu khí, ông Thanh cho rằng cần đặt vấn đề giám sát ngành này năm 2023 ở mức nào cho phù hợp.
Phát biểu sau đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng trong quá trình giám sát phải đánh giá được việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật để triển khai có đúng không, từ nghị định, thông tư, quy hoạch...
"Có những văn bản ban hành ra gây ách tắc, thiệt hại bao nhiêu nhưng chúng ta ứng xử nhẹ như lông hồng, cần làm rõ việc ban hành này có gây ách tắc hay cài cắm lợi ích gì không", Chủ tịch Quốc hội lấy ví dụ.
Ông lưu ý đoàn giám sát cần đánh giá cả quá trình triển khai tổ chức thực thi các luật đã ban hành như thế nào, kết quả ra sao, được gì, chưa được gì, tồn tại và hạn chế?
"Muốn nâng cao hiệu lực, hiệu quả cuộc giám sát thì phải gắn với trách nhiệm giải trình của các cơ quan, tổ chức, cấp, ngành liên quan, trách nhiệm của người đứng đầu", ông Huệ nêu.
Ông nhắc lại việc vừa qua Thủ tướng đi kiểm tra hai dự án bệnh viện ở Hà Nam và xem xét rõ trách nhiệm, giải pháp tháo gỡ và khi tháo gỡ được sẽ tạo nguồn lực rất nhiều.
Từ đó, ông đề nghị nội dung giám sát cần cụ thể, tránh chung chung bởi sẽ không có hiệu lực, không tạo được chuyển biến. Do vậy cần xác định các việc trọng tâm, trọng điểm vì "người thì ít, thời gian hạn chế, không khéo sẽ lạc trong một rừng số liệu, rừng tình hình".
Về nội dung cụ thể, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tập trung vào vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng trong điều kiện hiện nay. "Cần trả lời câu hỏi có thiếu điện không? Đảm bảo an ninh năng lượng trong điều kiện hiện nay thế nào?", ông Huệ đặt vấn đề.
Ngoài ra cần tập trung giám sát chuyển đổi năng lượng, gắn với thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Cùng đó là về chính sách phát triển năng lượng.
"Quy hoạch điện 7 điều chỉnh, điện 8 và một số quy hoạch. Rồi các chính sách liên quan huy động, sử dụng các nguồn lực FDI, thành phần kinh tế tư nhân thế nào, khuyến khích ra sao, cái gì khuyến khích", ông Huệ nói thêm.
Về chính sách tiết kiệm, ông Huệ đề nghị cũng cần đưa vào trọng tâm bởi thực tế "một mặt năng lượng phải đảm bảo nhưng mặt khác mình đã nghèo nhưng lại còn xài sang"...
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh lại việc giám sát cần làm sao cho hiệu quả, phối hợp tác chiến chứ không phải "xuống dưới kéo quân ầm ầm rồi về chả được việc gì".
Chủ tịch Quốc hội: Giám sát phòng chống dịch COVID-19 không được gây ảnh hưởng hoạt động ngành y TTO - Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng việc thực hiện giám sát liên quan phòng, chống dịch COVID-19 không được gây ảnh hưởng hoạt động bình thường của y tế từ trung ương đến địa phương, và tránh suốt ngày đưa ra bắt đi giải trình, báo cáo.