Ngày 3/11/2020, Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội có đơn gửi Cơ quan An ninh điều tra Công an TP. Hà Nội, đề nghị làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng đã tạo dựng hồ sơ vay để chiếm đoạt tiền của Ngân hàng, đồng thời hỗ trợ thu hồi tài sản cho Nhà nước, liên quan đến nhiều khách hàng vay vốn tại đây.

Trong số này có Công ty cổ phần Đầu tư xuất nhập khẩu Khánh An (Công ty Khánh An), Công ty TNHH Dịch vụ và đầu tư Hiếu Thảo (Công ty Hiếu Thảo), Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại Thái Dương (Công ty Thái Dương) và một số công ty, cá nhân khác.

Sau khi khởi tố vụ án để điều tra, ngày 27/7/2021, Cơ quan điều tra đã ra quyết định nhập vụ án hình sự trên với vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” cũng xảy ra tại chi nhánh này, do Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an thụ lý.

Đến nay, Viện Kiểm sát Nhân dân TP. Hà Nội đã truy tố 19 bị can về các tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng và Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Trong vụ án này, ngoài hành vi vi phạm của các doanh nghiệp, cá nhân, còn có hành vi thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, thông đồng của một số cán bộ ngân hàng biến chất, khiến ngân hàng bị thiệt hại số tiền lớn.

Doanh nghiệp tự ý bán tài sản đảm bảo rồi “xù nợ”

Theo hồ sơ vụ án, năm 2016, Đỗ Minh Thu mua lại Công ty Khánh An và cho Đỗ Toàn Thắng (em trai Thu - thời điểm này là cán bộ Phòng Cảnh sát môi trường Công an TP. Hà Nội) làm Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Giám đốc; Thu làm Phó giám đốc.

Thu đã nhiều lần chỉ đạo Thắng đại diện Công ty Khánh An thực hiện vay Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội một số khoản vay, trong đó có 838.539,30 USD, được bảo đảm bằng lô tôn mạ màu mua của đối tác là Công ty Win Faith Trading Limited (Hong Kong).

Ngày 11/1/2017, Công ty Khánh An ký hợp đồng mua tôn mạ màu với giá trị 1.537.400 USD với đối tác. Để đảm bảo việc mua bán và nhập khẩu được lô hàng, công ty này đã gửi hồ sơ mở thư tín dụng không hủy ngang (L/C) tại Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội.

Sau đó, hai bên ký biên bản tạm định giá tài sản hình thành trong tương lai là lô tôn mạ màu với trị giá như trên; ký hợp đồng thế chấp tài sản hình thành trong tương lai và đơn yêu cầu đăng ký giao dịch tài sản đảm bảo tại Trung tâm Đăng ký giao dịch tài sản tại Hà Nội về việc thế chấp lô hàng.

Theo quy định của hợp đồng, Công ty Khánh An không được bán, trao đổi, tặng, cho, cho thuê, cho mượn, góp vốn liên doanh tài sản đang thế chấp hoặc sử dụng tài sản để bảo đảm cho nghĩa vụ khác trừ khi được ngân hàng chấp thuận.

Khi lô hàng thứ nhất trị giá 664.857,73 USD nhập cảng Việt Nam, Công ty Khánh An đã làm thủ tục thông quan và tự thanh toán tiền (không vay ngân hàng).

Ngày 28/3/2017, lô hàng thứ hai trị giá 838.539,30 USD nhập cảng Việt Nam và được làm thủ tục thông quan. Để có tiền thanh toán, Công ty Khánh An đã vay và thực hiện nhận nợ số tiền trên, do đó được Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội giải ngân thanh toán tiền lô hàng vào ngày 26/9/2017.

Ngay sau khi các lô hàng thông quan, trước thời điểm ngân hàng giải ngân, Đỗ Minh Thu đã bán hết 2 lô hàng trên cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh, mà không thông báo cho ngân hàng biết.

Cuối năm 2018, khi doanh nghiệp này không tất toán khoản vay đúng hạn, cán bộ ngân hàng mới phát hiện công ty này đã bán hết lô hàng.

Theo tài liệu của cơ quan điều tra, Thu đã có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt 838.539,30 USD (tương đương hơn 19 tỷ đồng) khi tự ý bán toàn bộ lô hàng trên mà không xin chấp thuận bằng văn bản của ngân hàng; tiền bán hàng không chuyển khoản vào tài khoản của Công ty Khánh An mở tại Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội như cam kết tại hợp đồng tín dụng, mà sử dụng vào mục đích cá nhân, không trả nợ cho ngân hàng.

Hàng loạt doanh nghiệp lập khống hợp đồng để chiếm đoạt tiền

Cũng liên quan tới chi nhánh ngân hàng này, Công ty Thái Dương cũng thực hiện loạt hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, với số tiền lên tới gần 66 tỷ đồng.

Theo đó, với vai trò nắm giữ 57,69% cổ phần, trong năm 2017, Bùi Hồng Khanh đã trực tiếp chỉ đạo Vũ Việt Long (Giám đốc), Quan Văn Việt (Phó giám đốc tài chính) đại diện Công ty Thái Dương ký 6 hợp đồng tín dụng không có tài sản đảm bảo, vay của Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội tổng số 72,6 tỷ đồng, mục đích là để để thanh toán tiền mua hàng.

Trước đó, các bị can này ký kết 6 hợp đồng kinh tế không có thật với Công ty Xuân Thủy và Công ty Bảo Châu, để ngân hàng tin tưởng giải ngân cho vay vào tài khoản 2 công ty trên, rồi chỉ đạo nhân viên rút tiền sử dụng không đúng mục đích vay.

Kết quả là, Công ty Thái Dương mất khả năng trả nợ, mất khả năng thu hồi nợ của ngân hàng, chỉ trả được hơn 6,7 tỷ đồng, gây thiệt hại cho ngân hàng gần 66 tỷ đồng .

Cơ quan điều tra xác định, Bùi Hồng Khanh đã lừa đảo chiếm đoạt số tiền trên của Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội.

Tại cơ quan điều tra, Bùi Hồng Khanh thừa nhận, Công ty Thái Dương không có giao dịch kinh tế với Công ty Bảo Châu và Công ty Xuân Thủy, Khanh nhờ 2 công ty này ký các hợp đồng kinh tế không có thật và xuất khống hóa đơn giá trị gia tăng để hoàn thiện hồ sơ vay ngân hàng.

Sau khi ngân hàng giải ngân vào tài khoản của 2 công ty này, Khanh chỉ đạo nhân viên gồm Nguyễn Xuân Việt, Nguyễn Thị Thanh Thủy, Vũ Lan Hương, Phạm Thị Loan thực hiện rút séc tiền mặt, sau đó sử dụng tiền thực hiện hoạt động khác, không đúng theo mục đích vay trong hợp đồng tín dụng.

Bên cạnh đó, Khanh dùng một phần tiền để trả nợ vay cho các hợp đồng tín dụng trước đây của nhóm Công ty Nam Việt (do Khanh là Giám đốc, đại diện theo pháp luật) và sử dụng các hoạt động khác của công ty này.

Quá trình điều tra cũng xác định, tuy Vũ Việt Long và Quan Văn Việt giữ chức vụ lãnh đạo Công ty Thái Dương, nhưng thực chất chỉ là nhân viên, thực hiện công việc theo yêu cầu của Khanh, được trả lương hàng tháng.

Cùng với thủ đoạn như trên, với vai trò là Giám đốc, đại diện pháp luật của Công ty Hiếu Thảo, Nguyễn Tường Anh đã cùng Đỗ Hồng Quân (cổ đông) và Nguyễn Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Getech Việt; Nguyễn Duy Khánh, Giám đốc Công ty Năng lượng Thăng Long gian dối tạo dựng các giao dịch kinh tế không có thật giữa các công ty này.

Thêm vào đó, các cá nhân trên đưa ra các tài sản bảo đảm không đủ điều kiện và cam kết bổ sung tài sản bảo đảm sau giải ngân nhưng không thực hiện, để Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội tin tưởng, duyệt cho vay 20 tỷ đồng.

Sau khi được giải ngân, đã sử dụng tiền vay không đúng mục đích, dẫn đến Công ty Hiếu Thảo mất khả năng trả nợ, ngân hàng không có tài sản phát mại và không thể phát mại được tài sản bảo đảm đã thế chấp để thu hồi nợ, gây thiệt hại hơn 13 tỷ đồng.

Cơ quan chức năng xác định, Nguyễn Tường Anh đã lừa đảo chiếm đoạt số tiền này của Ngân hàng Agribank Chi nhánh Nam Hà Nội. Đến nay đã khắc phục 4,2 tỷ đồng, còn lại hơn 9 tỷ đồng.