Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sáng 4-9, ông Ngô Xuân Nam, phó giám đốc Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam (Văn phòng SPS Việt Nam), cho biết ngày 2-8, Văn phòng SPS Việt Nam đã gửi thông tin tới đầu mối SPS của Vương quốc Anh đề nghị hai nội dung liên quan đến tăng cường kiểm tra an toàn thực phẩm quả thanh long.

Đề nghị giữ nguyên tần suất kiểm tra 20% đối với thanh long

Theo đó, vừa qua xuất hiện thông tin một số siêu thị tại Vương quốc Anh đã dừng bán thanh long Việt Nam. Nguyên nhân được cho là sản phẩm có tồn dư thuốc bảo vệ thực vật gây tiềm ẩn rủi ro cho sức khỏe người tiêu dùng.

Đồng thời cơ quan chức năng tại Vương quốc Anh đang đề xuất đưa thanh long Việt Nam từ Phụ lục II (sản phẩm phải được xét nghiệm và được cấp giấy chứng nhận an toàn tại Việt Nam trước khi xuất khẩu) sang Phụ lục I (sản phẩm phải được xác minh và tái kiểm thực tế 50% tại cảng đến trước khi được phép lưu thông trên thị trường).

"Là đơn vị đầu mối của Việt Nam trong trao đổi thông tin và triển khai thực thi các nội dung liên quan đến các biện pháp an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật, Văn phòng SPS đã đề nghị Vương quốc Anh giữ nguyên tần suất kiểm tra thanh long của Việt Nam cho đến khi 2 bên có đầy đủ căn cứ.

Thứ hai, đề nghị Vương quốc Anh cung cấp hồ sơ đánh giá nguy cơ để thay đổi tần suất kiểm tra an toàn thực phẩm thanh long Việt Nam để cơ quan thẩm quyền Việt Nam nghiên cứu có ý kiến.

Cho đến nay, sau hơn một tháng gửi công văn, Văn phòng SPS Việt Nam vẫn đang chờ phản hồi từ cơ quan đầu mối SPS của Vương quốc Anh" - ông Nam nói.

Mỗi năm xuất khẩu khoảng 2.000 tấn thanh long sang thị trường EU

Theo ông Nam, thanh long Việt Nam có chất lượng rất tốt và đã được xuất khẩu đi nhiều thị trường trên thế giới trong đó có thị trường Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh. Trung bình mỗi năm các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu khoảng 2.000 tấn thanh long tươi và đông lạnh sang thị trường EU.

Tần suất kiểm tra thanh long ở mức 20%, như EU quy định, từng khiến Hiệp hội Rau quả Việt Nam phải gửi đơn "kêu cứu" tới các ban, bộ, ngành.

Hiệp hội đánh giá, tỉ lệ lấy mẫu ở mức 20% là quá cao và quá khắc nghiệt đối với hàng rau quả Việt Nam. Nguyên nhân bởi sau khi lấy mẫu kiểm tra thì số hàng này bị mất đi không thể sử dụng được.

Nếu nâng tần suất kiểm tra lên 50% như đề xuất của các cơ quan chức năng Vương quốc Anh thì khó khăn mà doanh nghiệp trong nước phải đương đầu sẽ là rất lớn.

Theo thống kê của Cục Bảo vệ thực vật, từ năm 2020 đến tháng 7-2023, Việt Nam đã xuất khẩu sang Vương quốc Anh 193 lô với khoảng 625 tấn thanh long tươi và đông lạnh. Đến nay Văn phòng SPS Việt Nam chưa nhận được thông báo vi phạm nào.

Ông Nam cũng nhấn mạnh Văn phòng SPS Việt Nam đã và đang đề nghị Vương quốc Anh cung cấp hồ sơ đánh giá nguy cơ để thay đổi tần suất kiểm tra an toàn thực phẩm thanh long Việt Nam để cơ quan thẩm quyền Việt Nam xem xét.

"Chúng tôi hy vọng sẽ sớm đi đến thống nhất với Vương quốc Anh về các giải pháp nhằm giảm tần suất kiểm tra, giúp doanh nghiệp, người dân đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu", ông Ngô Xuân Nam thông tin.