Ngày 5-9, nguồn tin của PLO cho biết, UBND tỉnh Bình Thuận sẽ sớm có thông cáo báo chí liên quan đến Dự án hồ thủy lợi Ka Pét ( huyện Hàm Thuận Nam) đã được Quốc hội thông qua và đang chuẩn bị các bước triển khai xây dựng.

Phối cảnh hồ Ka Pét

Trả lời về việc hơn 600 ha rừng tại đây sẽ chuyển mục đích trồng lại ở nơi khác nhường đất cho hồ thủy lợi; theo công văn của Sở NN&PTNT Bình Thuận thì kết quả kiểm kê, đánh giá hiện trạng có rừng của dự án là 619,58 ha.

Trồng lại hơn 1.800 ha rừng

Trong đó rừng đặc dụng là 137,95 ha; rừng phòng hộ là 0,51 ha; rừng sản xuất là 440,4 ha, đất nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng là 40,72 ha và đất không có rừng 60,14 ha.

Để xử lý cây rừng trong khu vực dự án, Sở NN& PTNT phối hợp đang xác định chính xác ranh giới vùng ngập tại bản đồ và thực địa. Ban QLDA Đầu tư Công trình (QLDA) NN&PTNT tỉnh khẩn trương trình Phê duyệt Dự án đầu tư và Hồ sơ đánh giá tác động môi trường để làm cơ sở thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng.

Sau khi Ban QLDA thực hiện các thủ tục đấu thầu chọn đơn vị tư vấn định giá giá trị lâm sản để làm cơ sở tiến hành đấu giá, đơn vị nào trúng thầu thì đôn đốc đẩy nhanh khai thác, bàn giao mặt bằng.

Vị trí dự án

Khi đầy đủ hồ sơ thì Sở NN&PTNT trình UBND tỉnh ban hành Quyết định chuyển rừng để làm cơ sở thực hiện khai thác lâm sản.

Về Kế hoạch trồng rừng thay thế, trên cơ sở số liệu kết quả kiểm kê đánh giá hiện trạng rừng và kết quả cập nhật bổ sung điều chỉnh chủ trương dự án, thì tổng diện tích phải trồng rừng thay thế là 1.844,54 ha.

Vị trí trồng mới rừng thay thế trên phần diện tích đất lâm nghiệp thuộc các tiểu khu tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Núi Ông và trên lâm phận Ban Quản lý khu Bảo tồn thiên nhiên Tà Kóu.

Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) nói gì?

Theo ĐTM lập vào tháng 8-2022 do đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Mỏ Địa chất Miền Nam và đơn vị thực hiện lấy mẫu, đo đạc môi trường nền (Công ty TNHH Môi trường Dương Huỳnh, TPHCM) thì đây là dự án đầu tư xây dựng mới với tầm quan trọng Quốc gia.

Khu vực rừng giàu trong dự án. Ảnh ĐTM

Mục tiêu đầu tư của dự án đã được Quốc hội ban hành chủ trương đầu tư, cụ thể: Cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp; cấp nước thô cho khu công nghiệp và sinh hoạt của người dân; Phòng, chống lũ và cải tạo môi trường, điều tiết nước cho vùng hạ du khu vực Hàm Thuận Nam và tỉnh Bình Thuận.

Hầu hết diện tích rừng và đất lâm nghiệp khu vực điều tra nằm trong ba loại rừng với 639,00 ha (chiếm đến 94,01%), bao gồm: phần lớn là đất rừng sản xuất với 489,05 ha (chiếm đến 71,95%); kế đến là đất rừng đặc dụng với 149,09ha (chiếm 21,93%) và một phần rất nhỏ là đất rừng phòng hộ với 0,86 ha (chỉ chiếm 0,13%).

ĐTM này cũng thừa nhận, dự án sẽ làm mất lớp phủ thực vật, ảnh hưởng đến hệ sinh thái rừng, hệ sinh thái nông nghiệp, gây mất nơi cư trú của động thực vật sinh sống trên khu đất dự án.

“Rừng tự nhiên có vị trí quan trọng về môi trường sinh thái, đa dạng sinh học và bảo vệ nguồn nước, điều tiết khí hậu. Việc chuyển đổi lâu dài mục đích sử dụng đất (từ đất rừng tự nhiên sang mục đích khác) sẽ là giảm diện tích đất rừng tự nhiên, làm phân mảnh các hệ sinh thái tự nhiên (khu vực cư trú, đường đi tìm thức ăn của các loại sinh vật), điều này có ảnh hưởng lớn đến quần cư của các loài động vật hoang dã.

Một nguy cơ có thể xảy ra đó là tăng khả năng tiếp cận của dân địa phương, dân săn trộm, công nhân xây dựng vào các vùng sâu hơn. Về lâu dài việc mất rừng sẽ mang lại những hệ lụy vô cùng lớn: Các hiện tượng thiên tai như lũ lụt, sạt lở đất, hạn hán, ngập mặn,… ngày càng nghiêm trọng do tình trạng rừng bị tàn phá. Vì vậy, đối với dự án cần phải có phương án giải phóng mặt bằng và phương án trồng rừng thay thế phù hợp”, ĐTM lo ngại.

Tuy nhiên ĐTM khẳng định “nhóm tác động do việc chuyển đổi lâu dài mục đích sử dụng khu đất dự án là khó tránh khỏi, song tác động tích cực từ sự phát triển của dự án là hoàn toàn vượt trội hơn các tác động tiêu cực như: khắc phục tình trạng thiếu nước, đặc biệt là vào mùa khô, điều tiết nguồn nước sông Ka Pét nhằm cấp nước tưới ổn định cho sản xuất nông nghiệp, cấp nước thô cho khu công nghiệp Hàm Kiệm II và sinh hoạt của người dân; phòng chống lũ và cải tạo môi trường, điều tiết nước cho vùng hạ du khu vực huyện Hàm Thuận Nam và TP Phan Thiết”.

Theo ĐTM vùng đất xã Mỹ Thạnh là nơi khô cằn, hạn hán

Trước khi xây dựng hồ Ka Pét, hiện trạng lượng nước sử dụng cho sản xuất nông nghiệp thiếu khoảng 4,50 triệu m3. Việc tích nước hồ chứa Ka Pét sẽ làm thay đổi thủy văn khu vực dự án về cả đặc điểm và lưu lượng dòng chảy sông. Do thay đổi thủy văn gây xáo trộn dòng chảy sẽ ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái thủy sinh khu vực dự án; làm thay đổi môi trường sống và nguồn thức ăn của một số loài thủy sinh; Hình thành một hệ sinh thái hồ mới....

Tuy nhiên, tác động tích cực từ sự phát triển của dự án là hoàn toàn vượt trội hơn các tác động tiêu cực như: Hồ Ka Pét là công trình có ý nghĩa rất quan trọng trong việc liên kết giữa các hệ thống hồ chứa hiện có trên địa bàn, khắc phục tình trạng thiếu nước, đặc biệt là vào mùa khô, điều tiết nguồn nước sông Ka Pét nhằm cấp nước tưới ổn định cho sản xuất nông nghiệp, cấp nước thô cho khu công nghiệp Hàm Kiệm II và sinh hoạt của người dân; phòng chống lũ và cải tạo môi trường, điều tiết nước cho vùng hạ du khu vực huyện Hàm Thuận Nam và TP Phan Thiết.