Tờ New York Times (NYT) cho hay Trung Quốc đang “dìm” cả thế giới bằng cơn lũ xe xăng giá rẻ của mình bất chấp những khó khăn của ngành xuất khẩu.

Việc người dân trong nước chuyển qua dùng xe điện đã buộc các nhà sản xuất ô tô xăng truyền thống phải tìm đường sống ở các thị trường nước ngoài.

May mắn thay, dòng xe chạy xăng giá rẻ của Trung Quốc lại được vô số thị trường đón nhận nồng nhiệt đến mức thiếu tàu chở hàng chuyên dụng vận chuyển những sản phẩm này.

Bình quân mỗi năm Trung Quốc sản xuất được 15 triệu chiếc xe hơi chạy xăng, đó là chưa kể đến những nhà máy không được dùng hết công suất.

Với tình hình xe điện ngày càng bành trướng hiện nay, những hãng xe ở Trung Quốc này đã buộc phải xuất khẩu hơn 4 triệu chiếc ra nước ngoài từ đầu năm đến nay với mức giá rẻ để tránh tình trạng tốn chi phí lưu kho.

Theo NYT, xe xăng Trung Quốc đã thống trị thị trường Nga và chủ yếu được vận chuyển bằng tàu hỏa. Trong khi đó các thương hiệu Trung Quốc cũng bắt đầu bánh trướng thị phần ở Đông Nam Á, Australia, Nam Mỹ và Mexico.

Trong bối cảnh thị trường Mỹ có nhiều rào cản thương mại, các hãng xe Trung Quốc đang chuẩn bị một đợt bành trướng lớn khác nhằm vào Châu Âu và vấn đề duy nhất hiện nay là không đủ tàu chở chuyên dụng cho sản lượng quá dư thừa tại quê nhà.

Không theo kịp

Tờ NYT cho hay các nhà máy đóng tàu dọc sông Yangtze của Trung Quốc đang đua nhau xây dựng tàu chuyên dụng chở xe hơi với những con tàu có khả năng mang tới hơn 5.000 chiếc ô tô mỗi chuyến.

Ví dụ tại nhà máy đóng tàu Jinling ở Yizheng, các công nhân nơi đây phải thay phiên chia ca, làm cả tối nhằm gấp rút hoàn thành các đơn hàng lớn. Thậm chí nhiều công nhân chẳng còn có thời gian nghỉ trưa khi nhu cầu tàu chuyên dụng chở xe hơi ngày càng tăng.

Đây là điều trái ngược với bối cảnh suy giảm xuất khẩu 5,5% trong 8 tháng đầu năm nói chung của Trung Quốc.

Trong khi các mặt hàng đồ gia dụng hay thiết bị điện tử gặp khó thì xuất khẩu xe hơi của nước này lại tăng trưởng gấp 4 lần so với cách đây 3 năm, thậm chí vượt qua Nhật Bản để trở thành quốc gia “bán” xe ra quốc tế nhiều nhất thế giới.

Tính đến tháng 7/2023, xuất khẩu xe hơi của Trung Quốc đã tăng 86% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo NYT, cầu yếu trên thị trường tiêu dùng nội địa khiến các hộ gia đình Trung Quốc chuyển hướng chọn xe điện thương hiệu địa phương, tiết kiệm chi phí vận hành thay vì những sản phẩm xe xăng đắt tiền khác.

Hậu quả là các hãng bán xe Trung Quốc buộc phải tìm đường tăng cường xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài nếu còn muốn tồn tại.

“Tại sao họ lại phải tăng cường xuất khẩu ô tô? Bởi vì các doanh nghiệp buộc phải làm vậy nếu không muốn đóng cửa nhà máy”, cựu CEO Bill Russo của Chrysler Trung Quốc nói với NYT khi nhận định về lượng lớn xe xăng ở mức giá quá rẻ được bán ra nước ngoài.

Lợi thế giá thép và các linh kiện điện tử rẻ giúp những chiếc xe xăng của Trung Quốc có mức giá ưu thế hơn nhiều tại các thị trường quốc tế và đang dần bành trướng thị phần ở khắp nơi.

Trong khi đó chính quyền địa phương Trung Quốc cũng tăng cường hỗ trợ các hãng xe bằng những ưu đãi về mặt bằng, vốn vay lãi suất thấp cùng nhiều trợ giúp khác.

Theo đánh giá của NYT, ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã được cải thiện rất nhiều về chất lượng lẫn công nghệ sau nhiều năm làm nơi gia công, sản xuất cho các thương hiệu quốc tế.

Minh chứng rõ nhất là tại triển lãm xe hơi IAA tại Munich-Đức, ngay cả những chiếc xe Trung Quốc chạy xăng có động cơ không mới cũng thu hút được sự quan tâm của người xem.

Tại Australia, các sản phẩm xe hơi Trung Quốc đã đánh bại đối thủ Hàn Quốc về doanh số và bắt kịp với những người chơi Nhật Bản. Ở Anh và Mexico, xe xăng Trung Quốc đang bành trướng với tốc độ đáng kinh ngạc, tương tự như những gì đang diễn ra ở Bỉ và Tây Ban Nha.

Thậm chí, khó khăn duy nhất với ngành xe xăng Trung Quốc hiện nay chỉ là vấn đề thiếu tàu chở hàng chuyên dụng như đã nói ở trên.

“Trung Quốc đang sản xuất xe hơi với tốc độ khiến ngành đóng tàu không theo kịp”, Cựu chủ tịch Michael Dunne của GM Indonesia phải thốt lên.

Cuộc cách mạng mới

Số liệu của Vessels Value cho thấy những hãng vận chuyển xe hơi cho Trung Quốc hoặc chính các doanh nghiệp ô tô của nước này đang chiếm phần lớn trong số 170 con tàu chở hàng chuyên dụng đang được xây lắp.

Trước khi ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc bùng nổ, con số này chỉ vào khoảng 4 chiếc tàu được đóng mỗi năm.

Dọc sông Yangtze, các nhà máy đóng tàu hoạt động bất kể ngày đêm với hàng nghìn công nhân để chạy kịp tiến độ.

Sự thiếu hụt tàu chở hàng trước cơn bùng nổ xuất khẩu xe xăng Trung Quốc được thể hiện rõ ở giá vận chuyển.

Mức giá thuê tàu chuyên dụng chở xe hơi bình quân cho mỗi hãng ô tô Trung Quốc đã tăng từ 16.000 USD/ngày lên 105.000 USD/ngày.

Thậm chí hãng xe điện lớn nhất Trung Quốc là BYD còn chi tới 100 triệu USD để xây dựng 6 tàu chuyên dụng chở ô tô lớn nhất thế giới nhằm phục vụ vận chuyển xuất khẩu.

Phần lớn những chiếc tàu chở chuyên dụng này sẽ được hoàn thành trong 3 năm tới, báo hiệu xu thế phủ sóng thị trường toàn cầu của ô tô Trung Quốc và tạo nên cuộc cách mạng mới trên thị trường xe hơi quốc tế.

Theo NYT, hiện các hãng xe Trung Quốc đang chủ yếu nhắm đến thị trường Châu Âu béo bở khi gặp khó với thị trường Mỹ. Những thương hiệu được mua lại từ nhiều năm trước như Volvo, MG thì nay đang trở thành quân cờ hữu dụng để tiếp cận Châu Âu.

Tập đoàn quốc doanh SAIC của Trung Quốc, chủ sở hữu thương hiệu xe MG của Anh vào năm 2007, hiện đang tăng cường xuất khẩu ô tô giá rẻ sang Anh và Australia. Nhờ đó mà MG đã trở thành một trong những thương hiệu xe hơi bán chạy nhất ở xứ sở chuột túi.

Sản phẩm Chevrolet Aveo của SAIC hợp tác cùng GM cũng đã được bán tại Mexico với giá khởi điểm chỉ 16.300 USD.

*Nguồn: NYT