Để có thể hoàn thành cùng lúc nhiều việc, không ít bạn trẻ chọn quán cà phê cày việc xuyên đêm - Ảnh: CÔNG TRIỆU
24h khuya một ngày đầu tháng 9, tiệm cà phê ở quận Tân Bình (TP.HCM) vẫn sáng đèn. Bên trong, hơn chục khách vẫn đang cắm mặt vào laptop "cày" đêm. Cùng lúc làm nhiều việc, cái lợi là học thêm nhiều thứ, rèn kỹ năng làm việc, có thu nhập tốt nhưng đổi lại cũng thừa áp lực.
18 tuổi "ôm" ba việc
H.P. (xin viết tên tắt) - vị khách quen của tiệm cà phê - cho biết cách duy nhất mỗi khi phải chạy deadline, giải tỏa áp lực công việc là tìm đến những nơi đông người, càng ồn càng tốt. Vào đó, P. đeo tai nghe, chăm chú làm cùng lúc vừa thiết kế nội thất, vừa dựng phim và cả chơi game. Khá bất ngờ khi P. mới 18 tuổi, đang là sinh viên năm nhất ngành công nghệ một trường đại học tại TP.HCM.
P. khoe đã bắt đầu vào guồng "ôm hai, ba job cùng lúc" từ khi 17 tuổi. Trước đó để có tiền tiêu vặt, nên P. làm nhân viên bán hàng tại các cửa hàng tiện lợi. Nhưng công việc này bạn thấy áp lực về thời gian, bị gò bó nhưng lại "rất ít sáng tạo, chán nên bỏ".
Lân la lên mạng, cậu thấy nhiều nơi đăng tuyển designer (nhà thiết kế) nên mò mẫm đăng ký theo học các khóa đào tạo ngắn hạn, song song với việc học ở trường phổ thông. "Học chừng một năm là mình ra trường. Từ lớp 11 mình bắt đầu nhận việc về nhà làm, lương cao lắm à nghe", P. cười.
Cả ba công việc mà P. đang làm đều cho phép làm việc từ xa, mọi yêu cầu liên quan đến công việc đều được đôi bên bàn bạc trực tuyến hết. P. nói thấy thoải mái với hình thức làm việc này vì được toàn quyền quản lý về mặt thời gian, chủ động chọn nơi làm việc.
Nhưng khoái nhất với anh bạn trẻ này chính là được chủ động chọn việc muốn làm. Điều này không chỉ P. mà các freelancer (lao động tự do) khác thoải mái tâm lý, mặc sức sáng tạo, phát huy tối đa khả năng. Hỏi về thu nhập, P. cười: "Em làm có ba việc nên cũng không nhiều mấy, ông anh của em đang ôm lần năm job, lương luôn trên 3.000 USD".
Còn trẻ, phải thử thách
Qua giới thiệu của P., chúng tôi làm quen với anh K., kỹ sư phần mềm "kiêm" thiết kế đồ họa ngụ quận 7 (TP.HCM). K. cho biết mình đang làm cùng lúc bốn việc, cao điểm có thể tới sáu việc cùng lúc.
"Tôi có một chân cứng trong công ty công nghệ chuyên thiết kế website, chạy lập trình. Cùng lúc đó là các việc bên ngoài như lập trình game, thiết kế đồ họa, nhận diện lỗi cho các phần mềm. Thỉnh thoảng nhận thêm chạy quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội kiếm thêm tiền xăng xe", anh K. khoe.
Nhưng K. bảo "đừng tưởng lương cao mà sướng". Để có thể giải quyết được cùng lúc nhiều việc, mỗi ngày K. "cắm đầu" vào máy tính hơn 14 tiếng. Dù chủ động nơi làm việc nhưng hầu như anh không còn thời gian nào thư giãn ngoài lúc ăn và ngủ. Ngày nào cũng khởi động cùng một loạt công việc, đôi khi chồng chéo, chạy đua với thời gian.
"Bất kể thời gian nào dù giữa khuya hay đang ăn, thậm chí đang đi vệ sinh mà khách gọi cũng phải nghe, làm theo, sửa theo ý họ", anh K. cười.
Nhưng không chỉ làm nhiều việc cùng lúc mới tối mặt tối mày, có khi chỉ làm một việc cũng không thấy rảnh hơn. Với Trâm (28 tuổi, ngụ quận Tân Phú, TP.HCM), quyết định rời vị trí phó phòng truyền thông - đối ngoại của một tập đoàn lớn có trụ sở tại quận 1 hồi đầu năm nay là "quyết định sáng suốt nhất".
Trâm nói dù làm một việc nhưng hầu như chỉ được nghỉ đúng ngày chủ nhật. Chưa kể những ngày công việc nhiều, ngày nghỉ duy nhất trong tuần cũng thành ngày làm, chỉ là đổi chỗ làm từ công ty về nhà.
"Chức vụ và nhiêu đó công việc nhưng lương thực nhận sau thuế của tôi vào khoảng hơn 15 triệu đồng mỗi tháng. Mà làm phó cũng chẳng khác nhân viên là mấy, việc đổ dồn về mình, áp lực phải chịu trách nhiệm, thôi nghỉ".
Nghỉ việc một tháng, Trâm nộp đơn ứng tuyển cùng lúc vào bảy công ty khác nhau, tất cả đều chọn làm việc từ xa. Sáu nơi phản hồi, bốn chỗ gọi phỏng vấn và Trâm chỉ rớt duy nhất một nơi. Từ đầu tháng 3, cô gái bắt đầu với vai trò một freelancer làm cùng lúc ba việc: tổng đài viên, nhân viên truyền thông và nhân viên thiết kế.
Thu nhập theo đó tăng hơn nửa so với trước, cũng có nhiều áp lực nhưng "hiện đang rất hạnh phúc". Nếu trước đây Trâm luôn phải thức sớm, di chuyển "cà nhích" từ Tân Phú sang quận 1 thì nay được "ngủ thẳng cẳng". Trừ trực tổng đài viên có giờ cố định (từ 10h - 14h thứ hai, tư và sáu), các việc còn lại đều là dạng khoán việc.
Tích lũy nhanh để nghỉ hưu sớm
Điểm khá chung ở nhiều freelancer là từng kinh qua một hoặc nhiều vị trí, công việc cố định. Lý do mà nhiều người rời công việc không chỉ là chuyện thu nhập. Anh Tín - một freelancer "chính hiệu" - cho biết việc rời vị trí chuyên viên nội dung một tập đoàn truyền thông vì muốn chủ động chọn việc mình muốn làm mà lại có thu nhập cao.
Lý do khác nghe khá lạ nhưng có thật của nhiều bạn trẻ chọn làm cùng lúc nhiều việc để "không còn thời gian rảnh tiêu tiền". "Chấp nhận cắm đầu cắm cổ cày cho tới năm 40 tuổi, khi đó cũng tích lũy được kha khá rồi nghỉ hưu sớm hoặc chọn nơi nào đó vừa làm vừa thư giãn cũng được", Tín cười.
Gen Z xoay xở làm nhiều việc cùng lúcĐối mặt với nhiều hóa đơn và chi phí sinh hoạt hằng tháng, nhiều bạn trẻ (thuộc thế hệ gen Z) đang phải làm nhiều đầu việc hơn so với trước đây.