Tạp chí Engineering Analysis with Boundary Elements thuộc Nhà xuất bản Elsevier vừa gỡ bỏ bài báo của nhóm tác giả Việt Nam, Iran, Iraq, Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và Đài Loan do phát hiện những thay đổi đáng ngờ trong danh sách tác giả.
Hai tác giả ghi địa chỉ Trường ĐH Duy Tân
Bài báo bị gỡ bỏ có tên "Analysis of Conocurvone, Ganoderic acid A and Oleuropein molecules against the main protease molecule of COVID-19 by in silico approaches: Molecular dynamics docking studies", được xuất bản ngày 27-2-2023.
Tác giả đầu của bài báo này là TS Lê Hoàng Ngọc Quỳnh, giảng viên khoa dược Trường ĐH Duy Tân. Một đồng tác giả cũng ghi địa chỉ Trường ĐH Duy Tân là Zahra Abdelmalek.
Sau khi bài báo được công bố, ban biên tập tạp chí phát hiện những thay đổi đáng ngờ trong danh sách tác giả khi so sánh bản thảo ban đầu với phiên bản chỉnh sửa (nộp cho tạp chí vào ngày 21-2-2023).
Cụ thể, hai trong số các tác giả ban đầu đã bị loại khỏi bài báo để thay bằng bốn tác giả mới gồm Lê Hoàng Ngọc Quỳnh (Việt Nam), Bahar Saadaie Jahromi (Mỹ), Sogand Kaspour (Iran), Zahra Abdelmalek (Việt Nam). Trong số này, Lê Hoàng Ngọc Quỳnh được thêm vào bài báo với tư cách tác giả đầu.
Trước đó hơn một tháng (ngày 11-1-2023), một bài báo với sáu từ khóa giống hệt các từ khóa trong bài của nhóm Lê Hoàng Ngọc Quỳnh đã được rao bán các vị trí tác giả trên Facebook. Theo các nhà khoa học, bài báo của nhóm Lê Hoàng Ngọc Quỳnh là bài duy nhất trên thế giới có cả sáu từ khóa hoàn toàn trùng khớp với từ khóa trong bài báo được rao bán.
Tạp chí Engineering Analysis with Boundary Elements cho hay đã tiến hành điều tra thêm và kết luận nhóm tác giả giải trình không thỏa đáng. Vì vậy, ban biên tập cho rằng các kết quả trình bày trong bài báo không đáng tin cậy và quyết định gỡ bỏ bài của Lê Hoàng Ngọc Quỳnh cùng các đồng tác giả.
Nghi vấn mua bài báo trên mạng
Ngay sau khi bài báo của TS Lê Hoàng Ngọc Quỳnh bị gỡ bỏ, cộng đồng khoa học trong và ngoài nước liên tiếp tố cáo giảng viên này "không trung thực trong nghiên cứu".
Chỉ trong năm 2023, tính đến nay, bà Lê Hoàng Ngọc Quỳnh đã đăng ít nhất 18 bài báo khoa học ghi địa chỉ Trường ĐH Duy Tân, đa số ở vị trí tác giả đầu hoặc tác giả liên hệ.
Trong mỗi bài báo, tác giả Lê Hoàng Ngọc Quỳnh đều đứng tên chung với nhiều người từ nhiều nước với chuyên môn rất khác nhau và khác chuyên môn của bà. Trước đó, bà Quỳnh chưa từng công bố bài báo nào.
Mặc dù là giảng viên khoa dược nhưng điều lạ là không bài báo nào của bà Quỳnh có nội dung liên quan đến chuyên môn y dược, y sinh của bà.
Toàn bộ 18 bài báo của tác giả này đều đăng trên các tạp chí thuộc lĩnh vực kỹ thuật (engineering). Do vậy, nhiều người thắc mắc "Liệu tác giả có liên quan gì đến việc mua bán những bài báo này trên mạng?".
Còn về Zahra Abdelmalek, đồng tác giả bài báo vừa bị gỡ bỏ trên, theo thống kê của một nhà khoa học ở Mỹ, tác giả này đã đăng tổng cộng 50 bài báo, tất cả đều ghi địa chỉ là Trường ĐH Duy Tân: 33 bài năm 2020, 11 bài năm 2021 và 6 bài năm 2023. Tuy nhiên, Abdelmalek không có tên trong danh sách nhân sự của bất cứ đơn vị nào ở trường này.
"Chúng tôi không tìm được thông tin gì về nguồn gốc, nơi đào tạo, nơi làm việc của Zahra Abdelmalek. Đáng chú ý, đồng tác giả đứng tên chung với bà Lê Hoàng Ngọc Quỳnh trong nhiều bài nhất (5 bài) là Iskander Tlili.
Người này là đầu nậu từng bán hàng trăm bài báo cho một số trường đại học ở Việt Nam, được báo chí đề cập trước đây. Iskander Tlili cũng là đồng tác giả đứng tên chung với Zahra Abdelmalek trong nhiều bài nhất (16 bài).
Toàn bộ 18 bài báo trên của bà Ngọc Quỳnh đã công bố cho đến nay nhiều khả năng đều mua từ băng nhóm của Iskander Tlili" - vị này suy đoán.
Không còn tên trong danh sách giảng viên
Tuổi Trẻ đã nhiều lần liên hệ với Trường ĐH Duy Tân bằng nhiều cách khác nhau nhưng đến nay vẫn chưa nhận được phản hồi từ nhà trường.
Hôm 15-9, ông Võ Thanh Hải - phó hiệu trưởng Trường ĐH Duy Tân - cho biết đã giao phòng quản lý khoa học nhà trường xử lý, xác minh, đồng thời đã gửi email cho bà Lê Hoàng Ngọc Quỳnh nhưng cũng không nhận được hồi đáp.
Trước đó, trên website Trường ĐH Duy Tân, ở phần thông tin "đội ngũ giảng viên khoa dược" có tên Lê Hoàng Ngọc Quỳnh, trình độ tiến sĩ, chức vụ giảng viên, email: quynhle2k01@...
Nhưng hiện nay, thông tin về nữ giảng viên này không còn thấy nữa. Bà Lê Hoàng Ngọc Quỳnh cũng có tên trong "danh sách giảng viên cơ hữu toàn thời gian" (phụ lục I, bảng 3 của đề án tuyển sinh đại học chính quy năm 2023 của Trường ĐH Duy Tân).
Thêm 2 bài báo của các tác giả Việt Nam bị gỡ bỏ
Tạp chí Frontiers in Psychiatry vừa gỡ bỏ bài báo của nhóm tác giả Iran, Iraq, Việt Nam, Nhật Bản, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Uzbekistan, Thái Lan, Úc, Nga.
Trong đó, hai tác giả Việt Nam là Đinh Trần Ngọc Huy (ghi địa chỉ Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM) và Phạm Văn Tuấn (Trường ĐH Kinh tế quốc dân).
Quyết định gỡ bỏ bài báo được đưa ra sau kết quả điều tra của Frontiers in Psychiatry cho thấy nhóm tác giả đã vi phạm nghiêm trọng các quy định của tạp chí về tác giả cũng như đạo đức xuất bản.
Tạp chí Nanoscale Research Letters cũng vừa gỡ bỏ bài báo của nhóm tác giả Việt Nam, Nhật Bản, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Iraq, Nga, Uzbekistan, Iran.
Trong đó, ba tác giả Việt Nam gồm Nguyễn Đình Trung (Trường ĐH Kinh tế quốc dân, tác giả đầu), Đinh Trần Ngọc Huy (ghi địa chỉ Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM), Hoàng Văn Thức (Trường ĐH Công nghệ thông tin và Truyền thông - ĐH Thái Nguyên).
Bài báo bị gỡ bỏ vì kết quả điều tra của tạp chí và nhà xuất bản cho thấy bằng chứng gian lận tác giả.
Tạp chí Chemical Society Reviews thuộc Hội Hóa học Hoàng gia Anh ngày 31-8-2023 đã công bố nghiên cứu “Interaction of SARS-CoV-2 with host cells and antibodies: Experiment and Simulation”.