Lệnh cấm “vô thời hạn” của Nga

Nga đã áp lệnh cấm “vô thời hạn” đối với việc xuất khẩu dầu và xăng sang hầu hết các nước. Động thái này có nguy cơ làm gián đoạn nguồn cung nhiên liệu trước mùa đông và khiến tình trạng thiếu hụt toàn cầu thêm nghiêm trọng.

Trong quyết định của chính phủ do Thủ tướng Mikhail Mishustin ký ngày 21/9, Điện Kremlin sẽ đưa ra những hạn chế “tạm thời” trong việc xuất khẩu dầu diesel để ổn định giá nhiên liệu trên thị trường nội địa.

Lệnh cấm này có hiệu lực ngay lập tức, chưa ấn định thời hạn kết thúc và áp dụng đối với tất cả các quốc gia trừ 4 quốc gia thuộc Liên Xô cũ (Belarus, Kazakhstan, Armenia, Kyrgyzstan). Bốn nước này đều là thành viên của Liên minh kinh tế Á-Âu do Moscow đứng đầu.

Nga là một trong những quốc gia cung cấp dầu diesel lớn nhất thế giới và là nước xuất khẩu dầu thô chủ lực. Các quốc gia khác trên thị trường lo ngại rằng lệnh cấm của Nga sẽ có những tác động tiềm tàng, đặc biệt là trong thời điểm lượng dầu diesel dự trữ toàn cầu đang ở mức thấp. Giá dầu đã tăng tới 1 USD/thùng sau thông tin ngày 21/9 và giảm xuống trong ngày hôm sau.

Giá dầu Brent chuẩn quốc tế chiều ngày 22/9 tăng 0,9%, ở mức 94,13 USD/thùng. Trong khi giá dầu WTI tương lai của Mỹ tăng 1,1% lên mức 90,62 USD/thùng.

Các nhà phân tích năng lượng cho biết từ ngữ “mơ hồ” sử dụng trong thông báo của Nga khiến họ khó đánh giá được chính xác lệnh cấm sẽ được áp dụng trong bao lâu. Người phát ngôn của điện Kremlin cho biết lệnh cấm này sẽ kéo dài trong thời gian cần thiết để đảm bảo cho thị trường ổn định.

Trong những tuần trước khi đưa ra lệnh cấm, các nhà phân tích cho biết xuất khẩu dầu diesel của Nga đã chịu áp lực do đồng rúp suy yếu, hoạt động bảo trì nhà máy lọc dầu trong nước và các nỗ lực của chính phủ nhằm tăng nguồn cung nội địa.

Lệnh cấm sẽ có tác động như thế nào?

Trước cuộc xung đột tại Ukraine vào tháng 2/2022, các nhà máy lọc dầu của Nga xuất khẩu khoảng 2,8 triệu thùng dầu mỗi ngày. Theo ING, con số này đã giảm xuống còn khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày. Nhưng Nga vẫn là nước đóng vai trò quan trọng trên thị trường năng lượng toàn cầu.

Người đứng đầu chiến lược hàng hóa Warren Patterson tại ING cho biết rằng lệnh cấm xuất khẩu nhiên liệu của Nga là một biến lớn trước khi mùa đông ở Bắc bán cầu đến. Giai đoạn này nhu cầu tăng theo mùa.

Trong khi đó, Saudi Arabia – nước xuất khẩu dầu mỏ lớn khác trên thế giới – cho biết họ sẽ gia hạn cắt giảm sản lượng 1 triệu thùng/ngày cho đến cuối năm. Trong đó, Nga cũng giảm xuất khẩu dầu 300.000 thùng/ngày cho đến cuối năm.

Người đứng đầu bộ phận hàng hóa Callum Macpherson tại Investec cho biết mục đích của lệnh cấm là giải quyết trình trạng siết chặt và giá cao ở thị trường nội địa. Giá dầu cao kết hợp với đồng rúp suy yếu sẽ gây khó khăn cho người tiêu dùng Nga.

Tuy nhiên, tình trạng gián đoạn nguồn cung khí đốt từ Nga sang châu Âu vào năm 2021 cũng bắt nguồn từ sự gián đoạn “tạm thời” để duy trì kho dự trữ trong nước của Nga. Thế nên, theo ông Macpherson, lệnh cấm này có thể là sự trùng hợp ngẫu nhiên, hoặc cũng có thể là chính sách sử dụng năng lượng làm công cụ đáp trả các quốc gia phương Tây.

Theo CNBC