Các họa sĩ thuộc nhiều thế hệ, trong Nam ngoài Bắc, có cả họa sĩ người Việt ở Ba Lan, cả họa sĩ nam và nữ, cùng vẽ tranh với chủ đề "Phụ nữ đọc sách".
Chủ đề này được thể hiện rất đa dạng trong triển lãm. Dù tất cả đều chung mối thiện cảm với những người phụ nữ đọc sách, xúc động với hình ảnh phụ nữ ngồi, nằm đọc sách, nhưng mỗi người lại có những câu chuyện riêng để kể, những suy nghĩ về việc đọc sách thời nay.
Đọc sách cùng con, trang sách là nguồn sữa mẹ của nhân loại
Họa sĩ Phan Cẩm Thượng tham gia triển lãm với một bức ký họa khá giản dị: một nữ sinh viên bên trang sách giữa giờ nghỉ trưa của lớp học mỹ thuật mà ông giảng dạy.
Trong các lớp mỹ thuật ông dạy có sinh viên chỉ đến tham dự một vài giờ, có sinh viên ở đó cả ngày để tiếp tục với niềm đam mê từ sáng đến tối. Và giữa những giờ học với thầy, họ tiếp tục một quá trình tự học khác bên những trang sách.
Hình ảnh ấy tất nhiên khiến người thầy, người nghệ sĩ vốn là một tác giả của nhiều đầu sách văn hóa, mỹ thuật, ham đọc như ông Phan Cẩm Thượng xúc động.
Họa sĩ, dịch giả Trịnh Lữ đương nhiên yêu sách và cả đời gắn với đọc, viết, vẽ. Tất nhiên ông cảm mến những người yêu sách, thích đọc sách. Phụ nữ đọc sách cùng con thì càng đẹp hơn nữa.
Bức tranh của ông vẽ hai mẹ con đọc sách cùng nhau là hình ảnh trung tâm, nhưng còn có rất nhiều hình ảnh phụ nữ đọc sách khác, để thể hiện ý tưởng: những trang sách những bà mẹ đọc cùng con chính là "nguồn sữa mẹ của nhân loại".
Thói quen đọc sách đang vào… sách đỏ?
Phụ nữ đọc sách có ý nghĩa lớn lao đến vậy, nhưng nhiều họa sĩ trong triển lãm này cũng thể hiện sự lo lắng khi thói quen đọc sách ngày càng mai một trong một thế giới đang có quá nhiều hình thức giải trí hấp dẫn người trẻ.
Họa sĩ Cao Nam Tiến nói gần đây hiếm khi anh còn nhìn thấy mọi người đọc sách, chứ không chỉ là phụ nữ. Đôi khi một vài người đọc sách lại cho anh cảm giác họ đọc mà không xa rời được sách vở.
Vì vậy anh vẽ một thiếu nữ mặc áo dài cầm cuốn sách trong tay, nhưng cuốn sách đó đang sắp bay lên rời khỏi lòng bàn tay cô. Cuốn sách có bìa màu đỏ, và anh lấy tên tranh là Sách đỏ.
Người xem có thể đọc được ngụ ý của tác giả ví việc đọc sách trong thế giới hiện nay rất có thể sắp được ghi vào… sách đỏ.
Hai nữ họa sĩ Đỗ Thị Anh Hoa, Nguyễn Phương Hoa đều nhận thấy ngày nay mọi người ít đọc sách hơn thế hệ của họ. Ngay cả con cái họ từng chăm đọc sách thì nay cũng hiếm khi đọc.
Họ vẽ lại hình ảnh con gái mình một thời say mê bên trang sách như một hình ảnh hoài niệm đẹp.
"ChatGPT có thể thay thế sách và tự đọc sách không?", đây là điều bạn đọc thắc mắc tại buổi giao lưu với nhà báo, tác giả Dương Thành Truyền tại Ngày hội sách TP Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp ngày 1-9.