Động lực tăng trưởng vẫn chậm trong quý III/2023

Báo cáo do Bộ phận Nghiên cứu Kinh tế và Thị trường toàn cầu của UOB thực hiện cho biết, sau khi bắt đầu năm 2023 với tốc độ khá chậm (GDP quý I/2023 chỉ tăng 3,28% so với cùng kỳ), đà tăng trưởng của Việt Nam vẫn chưa phục hồi mạnh, phần lớn là do nhu cầu bên ngoài suy yếu, cùng với lĩnh vực sản xuất chưa thực sự khởi sắc. Do đó, tăng trưởng kinh tế trong quý II/2023 chỉ tăng 4,14% so với cùng kỳ, đạt tốc độ tăng trưởng lũy ​​kế 6 tháng là 3,72%, thấp hơn nhiều so với mức 6,46% trong nửa đầu năm 2022, cũng như mục tiêu tăng trưởng 6,5% của cả năm.

Xét về kết quả hoạt động của từng ngành, theo UOB, ngành sản xuất (bao gồm cả xây dựng), chiếm tỷ trọng khoảng 34% trong nền kinh tế, đã đạt được mức tăng trưởng khoảng 1,1% so với cùng kỳ trong quý II/2023, sau khi bước vào giai đoạn suy giảm đầu tiên kể từ quý III/2021. Trong khi đó, lĩnh vực dịch vụ (chiếm tỷ trọng 43%) đã khắc phục được một số điểm yếu từ khu vực bên ngoài, và đạt được mức tăng 6,1%, sau mức tăng 6,6% trong quý I/2023. Lĩnh vực dịch vụ đóng góp 2,7% điểm phần trăm, tương đương hơn 60% mức tăng trưởng chung trong nửa đầu năm 2023.

“Nhìn xa hơn vào những kết quả này, triển vọng trong thời gian còn lại của năm có thể sẽ gặp nhiều thách thức vì những dữ liệu mới nhất được công bố chưa thật sự ấn tượng. Chỉ số quản lý mua hàng (PMI) của Việt Nam đã quay trở lại mức trên 50 vào tháng 8/2023 sau 5 tháng giảm liên tiếp (dưới 50) và mức thấp nhất (45,3 vào tháng 5) kể từ tháng 9/2021 và là quốc gia có chỉ số kém nhất ở châu Á vào thời điểm đó. Tuy nhiên, PMI của Việt Nam đã kém hơn PMI chung của khu vực ASEAN trong tháng thứ 12 liên tiếp”, Báo cáo của UOB nhận định.

Cũng theo UOB, xuất khẩu của Việt Nam đã giảm 9 trong 10 tháng qua (tháng 8 năm 2023 giảm 8,5% so với cùng kỳ) trong khi nhập khẩu chứng kiến ​​10 tháng giảm liên tiếp (tháng 8 năm 2023 giảm 5,8% so với cùng kỳ). Nhu cầu bên ngoài suy yếu được thể hiện qua xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ (thị trường lớn nhất chiếm 28% tổng xuất khẩu), đã giảm 9 tháng trong 10 tháng qua (tháng 8 năm 2023 giảm 9,4%).

Ngược lại với khu vực được thúc đẩy từ bên ngoài, các chuyên gia của UOB cho biết, nhu cầu trong nước tương đối lạc quan hơn. Doanh số bán lẻ tiếp tục thể hiện tốt trong năm qua, với tổng thương mại bán lẻ cho thấy mức tăng 10% so với cùng kỳ vào tháng 8/2023, được hỗ trợ bởi mức tăng hai chữ số trong chi tiêu và hoạt động liên quan đến du lịch. Lượng khách du lịch đến đã tăng tốc trong năm, đạt hơn 7,8 triệu lượt khách du lịch so với đầu năm vào tháng 8, điều đó có nghĩa là vào cuối năm 2023, lượng khách đến có thể phục hồi ít nhất 2/3 mức được ghi nhận vào năm 2019.

Lộ trình cắt giảm lãi suất vẫn đang hiện hữu

UOB cho rằng, với việc lĩnh vực dịch vụ chỉ bù đắp một phần cho tốc độ tăng trưởng chậm trong lĩnh vực xuất khẩu và sản xuất, dữ liệu được công bố cho đến nay cho thấy tăng trưởng GDP thực tế trong quý III/2023 có thể sẽ chưa thể mang lại sự lạc quan mạnh mẽ. Chúng tôi duy trì dự báo tăng trưởng cả năm là 5,2% cho năm 2023 và 6,0% cho năm 2024, dự kiến ​​mức tăng trưởng 5,6% so với cùng kỳ trong quý III/2023 và 7,6% trong quý IV.

“Điều này hàm ý mức tăng trưởng khoảng 6,6% trong nửa cuối năm 2023. Để đạt mục tiêu tăng trưởng 6,5% cho năm 2023, thì tốc độ tăng trưởng trong nửa cuối năm sẽ phải đạt hơn 9,2%, đây là một thách thức rất lớn trong hoàn cảnh hiện tại”, UOB nhấn mạnh.

Báo cáo khuyến nghị, các yếu tố rủi ro bên ngoài cần được theo dõi sát sao bao gồm, xung đột Nga-Ukraine và tác động của nó đối với giá năng lượng, lương thực và hàng hóa. Bên cạnh đó là sự thay đổi và gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và tốc độ phục hồi kinh tế của Trung Quốc.

Về mặt lạm phát, cả chỉ số giá tiêu dùng (CPI) toàn phần và cơ bản của Việt Nam đều có xu hướng thấp hơn mục tiêu chính thức là 4,5%. Tuy nhiên, sự phục hồi trong 2 tháng của chỉ số CPI toàn phần sau xu hướng giảm kéo dài 6 tháng (tháng 8 tăng 2,96% so với cùng kỳ) cho thấy áp lực tăng giá vẫn là mối lo ngại, đặc biệt là với những đợt tăng giá dầu thô gần đây. Từ đầu năm cho đến tháng 8, lạm phát toàn phần của Việt Nam tăng khoảng 3,1% so với cùng kỳ, cao hơn mức 2,6% của cùng kỳ năm 2022.

“Trong cả năm, chúng tôi nhận thấy áp lực lạm phát của Việt Nam sẽ có rủi ro gia tăng”, UOB nhận định.

Trước tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã phản ứng nhanh chóng bằng cách cắt giảm lãi suất tái cấp vốn tích lũy 150 điểm cơ bản vào tháng 6 năm 2023, xuống còn 4,50%. Mặc dù vậy, UOB vẫn thấy triển vọng cắt giảm lãi suất thêm 100 điểm cơ bản nữa (xuống 3,50%), nhưng thời gian đã được chuyển sang quý IV/2023 để cân bằng giữa tăng trưởng và áp lực lạm phát.

“Sau khi ổn định quanh mức 23.500 trong phần lớn nửa đầu năm 2023, tỷ giá USD/VND đã tăng mạnh trong quý III, bắt kịp các biến động của tỷ giá USD/CNY và giao dịch lên mức cao nhất từ ​​đầu năm đến nay là gần 24.400”, Báo cáo đánh giá.

Ở một khía cạnh nào đó, UOB cho rằng, sự giảm giá của VND phản ánh thực tế diễn biến kinh tế Việt Nam và xu hướng nới lỏng tiền tệ của cơ quan quản lý. Các chuyên gia của UOB vẫn duy trì quan điểm rằng, đồng VND sẽ diễn biến theo sát biến động của các đồng tiền châu Á.

Cụ thể, tỷ giá USD/VND duy trì ở mức cao trong quý IV/23 trước khi giảm xuống mức thấp hơn bắt đầu từ quý I/2024. Dự báo tỷ giá USD/VND cập nhật của UOB là 24.500 trong quý IV/2023, 24.000 trong quý I/2024, 23.800 trong quý II/2024 và 23.600 trong quý III/2024.